Tussen landweer & Friese Waterlinie

Dinsdag 23 februari 2021

 

Cover van de wandelgids van Fokko Bosker

Wandelen door de Stellingwerven

Ooststellingwerf en Weststellingwerf vormen al eeuwenlang een eigenzinnige Saksische enclave in Fryslân, met een eigen dialect en karakter. Bij uitstek geschikt voor voetreizen. Een schilderachtig palet van loofbos en naaldwoud, heidevelden, bouwland, zompig moeras, zandverstuivingen en karakteristieke boerendorpen. Een verademing voor de lanterfant.

De wandelgids 'Tussen landweer & Friese waterlinie' verbindt de oude geschiedenis met het ontstaan van het landschap en de mooie hedendaagse natuur en cultuur. De dertien bijbehorende thematische verhalen verweven de rijke historie van de streek met de prachtige flora en fauna.
Fokko Bosker verkende ongeveer zes jaar geleden geleden verrassende wandelroutes vanaf de toppen van het Friese land tot aan de waterrijke delta richting voormalige Zuiderzee.
De Friese Saksen zijn trots op hun gebied, eigenheid en cultuur en delen die graag met gasten.

Tussen landweer & Friese Waterlinie
In het jaar 2015 verscheen de wandelgids 'Tussen Landweer & Friese Waterlinie', geschreven door de landschapsjournalist Fokko Bosker. Deze wandelgids bevat vijf Themaroutes, die zijn opgebouwd uit 13 afzonderlijke wandelroutes door de Friese gemeenten Ooststellingwerf & Weststellingwerf, over een afstand van 250 kilometer, en qua etappe-routes gebaseerd op het Friese Wandelknooppuntennetwerk.
De 13 etappes worden door Bosker vooral verhalend beschreven, waarbij de streekhistorie en de flora en fauna van de streek uitgebreid aan bod komen. De gids heeft derhalve meer het karakter van een wandelgids, dan een routegids, want je leest wel veel over wat je onderweg wandelend passeert, maar de incidentele teksten over de te wandelen etappe-routes zijn zo globaal, dat ze niet kunnen worden gebruikt om de route onbezorgd foutloos te lopen. In mijn hieronder vermelde blogs heb ik regelmatig aangegeven waar enkele onduidelijkheden zitten in de combinatie van wandelgids en wandelknooppunten in het veld, opdat de na ons volgende wandelaars vooraf weten waar iets meer dan gemiddelde oplettendheid en voorbereiding op de route wenselijk is.

Vijf themaroutes
Elke etappe van deze wandelgids heeft een eigen thema, en wel als volgt:

• Themaroute 1: Rondje Landweer in vijf etappes, van Elsloo via Oosterwolde, Haulerwijk en Ravenswoud weer terug naar Elsloo (5 etappes, met een totale afstand van 90 kilometer);
• Themaroute 2: Et Laand van Lend' en Kuunder, van Makkinga naar Oldeberkoop, en weer terug (2 etappes, met een totale afstand van 39 kilometer);
• Themaroute 3: Over de grens, van Boyl via Noordwolde naar Wolvega (2 etappes, met een totale afstand van 42 kilometer);
• Themaroute 4: Modern waterbeheer zegen voor natuur, een rondje bij Wolvega (1 etappe, met een afstand van 21 kilometer);
• Themaroute 5: Op het otterpad / Driedaagse dwaaltocht door de laagveenmoerassen in Zuidoost-Friesland, van Wolvega via Scherpenzeel en Ossenzijl weer terug naar Wolvega (3 etappes, met een totale afstand van 58 kilometer).

Padvinden in het Wandelknooppuntennetwerk van Zuid-Oost Fryslân
Van elke etappe wordt in de wandelgids het startpunt en het eindpunt aangegeven, en de route-aanwijzing bestaat uit de opeenvolgende Wandelknooppuntennummers, die je wandelend 'in het veld' passeert. De twee kaartjes - van Ooststellingwerf en Weststellingwerf - in de wandelgids met daarin de knooppuntennummers zijn beide zozeer verkleind afgebeeld, dat die niet kunnen worden gebruikt als betrouwbare routegids.
Verder moet je er als wandelaar altijd rekening mee houden dat het Nederlandse - en ook het Friese - Wandelknooppuntennetwerk nog volop in ontwikkeling is. Het ligt dan ook voor de hand dat een wandelgids van het jaar 2015 deels achterhaald is ten opzichte van de actuele Wandelknooppuntpalen die je onderweg in het veld aantreft. Je weet dan vooraf dat de nummers in de wandelgids niet geheel meer overeenkomen met de palen van het Wandelknooppuntennetwerk die je in het veld passeert. 

Ondertussen heeft Fryslân al wel de drie hele mooie Wandelknooppuntkaarten '1. Meren', '2. Wadden' en '3. Wouden' (versie 2020), dus als je bijvoorbeeld deze wandelgids van Fokko Bosker als uitgangspunt neemt, en die legt naast de Wandelknooppuntenkaart van het Friese Recreatieschap Marrekrite, en dan met ook bijvoorbeeld Google Maps vooraf de juiste route uitstippelt, dan lukt het prima om de door Fokko Bosker beoogde route te bewandelen. 

De 13 etappes
Durkje en ik hebben in jaren 2018, 2019 en 2021 de 13 etappes van deze wandelgids als volgt gelopen:

1. Op 13 oktober 2018 wandelden we eerst de route van Elsloo naar Oosterwolde, over een afstand van 18 kilometer;
2. Op diezelfde 13 oktober 2018 liepen we aansluitend het zogenoemde intermezzo rond Oosterwolde, over een afstand van 10 kilometer;
3. Op 24 februari 2019 wandelden we van Oosterwolde naar Haulerwijk, over een afstand van 19 kilometer;
4. Op 14 april 2019 wandelden we van Haulerwijk naar Ravenswoud, over een afstand van 24 kilometer;
5. Op 7 april 2019 liepen we van Ravenswoud naar Elsloo, over een afstand van 19 kilometer;
6. Op 20 februari 2021 wandelden we van Makkinga naar Oldeberkoop, over een afstand van 19 kilometer;
7. Op 22 februari 2021 liepen we van Oldeberkoop terug naar Makkinga, over een afstand van 20 kilometer;
8. Op 9 januari 2021 wandelden we van Boyl naar Noordwolde, over een afstand van 18 kilometer;
9. Op 15 januari 2021 liepen we van Noordwolde naar Wolvega, over een afstand van 24 kilometer;
10. Op 2 juni 2019 wandelden we een rondje rond Wolvega, over een afstand van 21 kilometer;
11. Op 31 januari 2021 liepen we van Wolvega naar Scherpenzeel, over een afstand van 18 kilometer;
12. Op 5 februari 2021 wandelden we van Scherpenzeel naar Ossenzijl, over een afstand van 21 kilometer;
13. Op 14 februari 2021 liepen we van Ossenzijl naar Wolvega, over een afstand van 19 kilometer;