Doch wêrsto ta roppen bist

Zondag 27 januari 2019

It bernekoar sjongt 'De hertslach fan in stjer'

Sjongbondel Hertslach
Tussen half twee en twee uur vanmiddag is het een drukte van belang op de regenachtige Spannumerdyk in het Friese Winsum. Van beide zijden wandelen de mensen op straat naar de ingang van de Anna Tsjerke van Winsum, waarin ze hartelijk welkom worden geheten door het organiserend comité.
Op uitnodiging van It Kwartettekoar van Hindrik van der Meer zijn Durkje en ik hier vanmiddag aanwezig bij de officiële aanbieding van de geheel nieuwe Friestalige zangbundel 'Hertslach', die uitgegeven wordt door uitgeverij Intrada, in samenwerking met It Kwartettekoar. Deze Friese 'sjongbondel' wordt vanmiddag geïntroduceerd, en aangeboden aan de dirigent van It Kwartettekoar Hindrik van der Meer, ter gelegenheid van zijn 80e verjaardag en van zijn afscheidstoernee gedurende zijn 81e levensjaar.

Lieten om út te sjongen
Oprichter en dirigent Hindrik van der Meer heeft gedurende vele jaren - met onder andere It Kwartettekoar - een groot aantal teksten en muziekstukken geschreven en ten gehore laten brengen door de leden van dit koor. Het zijn stuk voor stuk Friestalige liederen, die heel goed bruikbaar zijn ter toepassing in de liturgie van Friese kerken, en ook daarbuiten.
De ondertitel van deze nieuwe Friese zangbundel is: 'Lieten om út te sjongen'. De bundel bevat 170 prachtige liederen, geordend naar thema's zoals: Schepping, Verzet, omkeer en perspectief, en biedt ook liederen voor de kerkelijke feestdagen, en schenkt ons ook tientallen liederen die heel geschikt zijn om door kinderen te worden gezongen. Veel van de liederen zijn juweeltjes van dichters en musici zoals: Eppie Dam, Jan de Jong, Margryt Poortstra, en uiteraard ook van 'de master himself': Hindrik van der Meer.
Achterin de zangbundel zijn alle 170 liederen gerangschikt naar verschillende genres en thema's, om ze gemakkelijk en snel te vinden.

Zingen is een belevenis
We krijgen hier in de Anna Tsjerke een rijk en prachtig drie uren durend middagprogramma aangeboden, met uiteraard enkele toespraken, maar bovenal veel muziek van de beide koren van volwassenen en van kinderen. De koren zingen bij toerbeurt, en samen, en er kan regelmatig door alle gasten uit volle borst mee worden gezongen; een ware belevenis!
Kwartettekoar-voorzitster Djoke Travaille heet allen hartelijk welkom, en vertelt over de wijze waarop de nieuwe zangbundel tot stand is gekomen.
Met het kinderkoor zingen we het inmiddels beroemde lied 'Ien swel makker simmer' (in de rest van Nederland ook bekend als: 'Eén zwaluw maakt zomer'). Vervolgens zingen de beide koren het lied 'It wurd'.

Hertslach van Beekman voor Van der Meer

Classispredikant Wim Beekman

Dan volgt een presentatie van de Friese classispredikant - 'ús dûmny' - Wim Beekman, die Hindrik van der Meer en ons allen trakteert met een hartverwarmende toespraak over onder andere de waarde(n) die Van der Meer heeft toegevoegd aan de Friese muziektraditie binnen en buiten de kerken.
Wim Beekman:

• "Je weet niet half wat je allemaal hebt aangericht met je liedjes. Die zitten inmiddels in het DNA van 'ons Friezen'.
• Friese liedteksten kregen wieken op jouw muziek.
• Ik hoop van harte dat Hertslach ook digitaal uitkomt, want dan kan er ook in de kerken met behulp van al die beamers mee worden gezongen. 
• Met mijn kleinkinderen zing ook ik de Friese liedjes van Hindrik van der Meer".

Tenslotte is aan Wim Beekman de eer om het eerste exemplaar van de nieuwe zangbundel 'Hertslach' aan te bieden aan de zichtbaar blije en dankbare Hindrik van der Meer.

De Hertslach dy giet mei
Aansluitend volgt als verrassing van It Kwartettekoar voor de koordirigent een feestlied, geschreven door Harm Bloemhof, waarin in de tekst van de vijf coupletten een groot aantal muziekproducties van Hindrik van der Meer zijn verwerkt.
Later op de middag volgt nog eens zo'n verrassingslied van It Kwartettekoar (... Tanke foar de moaie tiid...).
Aansluitend luisteren we naar het lied 'De hertslach fan in stjer'.
En dan is het podium voor Hindrik van der Meer:

• "Ik mei wat sizze, mar ik wit eins net wat ik sizze moat.
• Wat haw ik in soad klankboerden krigen.
• Froeger woe ik graach in muzykherberch hawwe, en woe ik strjitmuzikant wurde.
• Sjonge mei de Papoea's wie ek hiel bysûnder.
• Ik sjoch hiel faak wat yn minsken; en ik genietsje as hja dan ta harren rjocht komme.
• Eppie Dam, wat kin dy fint moaie ferskes skriuwe.
• Moat ik noch mear sizze, Beitske?
• Beitske is myn grutste klankboerd.
• Ik stean op'e drompel fan'e tsjerke en de wrâld."

Sjonge as klysters
Na de eerste pauze krijgt Margryt Poortstra het woord, om als lid van het redactieteam van deze nieuwe zangbundel het woord te voeren. Ze vertelt dat er ook nog een begeleidingsbundel bij deze zangbundel zal volgen.
Poortstra: Dizze bondel befettet lieten om it út te sjongen (as klysters); ik hoopje dat alle lieten sa brûkt wurde meie, dat se ferbine en wat útdrage.
Dan is het weer de hoogste tijd om te gaan zingen. We luisteren dan naar en/of zingen samen:

1. As in mosk yn it sân;
2. Hûs fan stilte;
3. It wurd fan oarsprong fier en heech;
4. De toer fan Babel;
5. Kromke sâlt hast net te mjitten;
6. As in bern yn 'e wrâld;
7. Alles is sa machtich moai. (zie het filmpje onderin deze blog)

Hindrik van der Meer dirigeert 'It Kwartettekoar' en 'it bernekoar'

Manmachtig sjongend nei hûs
In de daarop volgende pauze kan de bundel door de aanwezigen alvast worden gekocht. Overal in de zaal en in de gangen lopen mensen even later met de blauwe bundel rond.
De middag wordt na deze pauze afgesloten met nog eens een zangronde.
'Manmachtig' zingen we in wisselzang en samen de volgende liederen:

1. In mins wurdt op 'e ierde set;
2. As in hûs sa fêst;
3. Liet fan leafde;
4. Manmachtig as yn 't grut hielal';
5. An Irish blessing: Dat it paad op dy takomt, en de wyn de goede kant út waait, dat de sinne blier dyn antlit beskynt, de rein dyn lannen myld bedript.

En bij het bijbehorende refrein gaan de koorleden zingend de zaal uit: En oan't wy elkoar wer moetsje, oan't wy elkoar wer moetsje, meist burgen wêze yn de palm fan Gods hân".
Het geluid van het zangkoor ebt langzaam weg, maar als de gasten door de gangen van de Anna Tsjerke naar buiten gaan, wandelen ze door een lange rij van zingende koorleden, om met de klanken van dat hartverwarmende refrein van dit lied deze feestelijke bijeenkomst te verlaten, om - nog nagenietend van de nagalm van deze prachtige muziekmiddag - huiswaarts te keren.

Kom net oan it each fan bern,

straf se net mei gâns ferdwazing.

Lit se om har hinne sjen,

fol ûnthjit en fol ferbazing.

't Heimnis fan ús djipste wêzen

is op har gesicht te lêzen.

(fers 3 fan "As in bern yn 'e wrâld")

Hindrik van der Meer: 

"Wa soe hjir gjin nocht ta ha?

Tankewol, tankewol, tankewol!"

Afscheid van dominee Jaap Overeem in Stiens

Zaterdag 26 januari 2019

Stempelpost Enter van de Step-elfstedentocht in De Hege Stins

Afscheid op de step
Na ongeveer negen jaar onze predikant te zijn geweest in de Protestantse Gemeente van Stiens heeft dominee Jaap Overeem het besluit genomen afscheid te nemen van onze kerkelijke gemeente, om als volgende stap in zijn loopbaan geestelijk verzorger te worden van Talant.
Ter gelegenheid daarvan zijn we als gemeenteleden vanavond bijeen in De Hege Stins om dat afscheid luister bij te zetten.
Aan het begin van de avond verzamelen alle genodigden zich in de ontvangsthal van De Hege Stins. Even later komt ook dominee Jaap Overeem met zijn gezin De Hege Stins binnen over de rode loper.
Dan wordt het startpunt van de Fiets Elfstedentocht ingericht in de ontvangsthal, want dominee Overeem is inmiddels enkele malen deelnemer geweest van de officiële Friese Fiets Elfstedentocht. Hij krijgt een stempelkaart, moet zich omkleden in fietskledij, en krijgt een grote step toegewezen, waarmee hij vanavond de Step-elfstedentocht zal moeten rijden in De Hege Stins, van stempelpost naar stempelpost.

Van stempelpost naar stempelpost door je loopbaan
Het publiek zit in de buitenring van de grote kerkzaal van De Hege Stins, en in het middendeel zijn drie stempelposten ingericht, waarlangs dominee Overeem tussen twee stempelposten elke keer drie rondjes moet steppen, onderweg door de gemeenteleden in de buitenring aangemoedigd met een 'wave'. Bij elke stop kan hij dan zijn fietskaart af laten stempelen bij de volgende stempelpost.
Elke stempelpost staat symbool voor een moment in zijn leven, van geboorte, via onder andere zijn voortgezet onderwijs, de theologiestudie, zijn kennismaking met Desirée, hun huwelijk, de eerste predikantsplaats, en de geboorte van hun dochter Emma en zoon Otto.
Bij elke stempelpost wordt een programma-onderdeel gepresenteerd. Zo genieten we van een humoristische sketch waarin Jaap kennismaakt met Desirée, moet het prille bruidspaar dansen op de dansvloer, krijgt hij zijn afscheidskado van de gemeente aangeboden door de kerkenraadsvoorzitter, wordt een monnikenlied gezongen door de leden van zijn spellenclub, en krijgt hij van twee van onze gemeente-organisten een schitterende performance aangeboden van hun knappe orgelspel, dat met veel enthousiasme door alle aanwezigen wordt ontvangen.

Impressies van negen jaar gemeentepredikant in Stiens
Tussendoor moet af en toe even worden gerust, wordt chocolademelk gedronken door de stepper, en wordt ook het publiek getrakteerd op koek & zopie van hapjes en drankjes.
Aan het eind van de avond arriveert de Elfsteden-step-dominee bij de stempelpost van Stiens, waar hij samen met zijn zijn echtgenote in augustus 2009 in een duobaan werd bevestigd tijdens hun gezamenlijke intrededienst in De Hege Stins. Bij deze stempelpost worden Durkje en ik uitgenodigd om onze presentatie te verzorgen, waarin we aan de hand van enkele tientallen foto's en enkele korte filmpjes middels enkele thema's laten zien wat wij in de afgelopen negen jaren met dominee Jaap Overeem binnen en buiten de kerk hebben beleefd, en wat hij voor ons persoonlijk heeft betekent. In deze presentatie schenken we aandacht aan de bevestiging & intrede, aan kerkelijke rituelen, een variëteit aan thema's van onze protestantse gemeente, aan de feesten van het kerkelijk jaar, aan zijn aandeel in ons pelgrimsbestaan, over Jaap zijn spelletjes- en muziekinteresse, en tenslotte over de verandering die in zijn leven en werken werd ingezet na zijn kennismakingsactiviteiten met Talant in Stiens.
Na het aanbieden van een spirituele reisgids voor de volgende etappe in zijn werkzame leven, moet Jaap zijn steptocht voltooien met een drierondeneindsprint naar de stempelpost Talant, dat voor vanavond de finish is, en daarmee de plek van doorstart in zijn carrière.

Rolwisseling
Heel waardevol aan het eind van de avond is ook de toespraak van dominee Endre Iszlai van onze Hongaarse zustergemeente in Debrecen, die Jaap met zijn videoboodschap toespreekt, en de hoop uitspreekt dat Jaap Overeem voortaan als medegemeentelid zijn verantwoordelijkheid als vrijwilliger in onze gemeente vorm en inhoud zal gaan geven, op de bijzondere wijze, waarop zij dat tijdens hun Hongaarse werkbezoek in maart 2018 hebben gezien bij de vele vrijwilligers die onze kerkelijke gemeente rijk is. Deze Hongaarse voorganger benadrukt zo het belang van de verantwoorde keuzes waarvoor Jaap zich in de komende tijd gesteld zal zien in zijn 'rite de passage' van predikant naar gemeentelid in onze Protestantse Gemeente van Stiens.
Aan het eind van de avond krijgt dominee Jaap Overeem de gelegenheid om het laatste woord te voeren, teneinde kort terug te blikken op zijn step-elfsteden-afscheidstocht, waarna ons allen door het organiserend comité nog enige tijd wordt gegund tot een informeel en gezellig samenzijn.

Pelgrimeren van Pey naar Spaubeek

Vrijdag 25 januari 2019

Uitzicht over het plateaulandschap tussen de Kollenberg en Windraak

De eerste 31 pelgrimsdagen
De eerste pelgrimstocht van Durkje en mij - van het Friese Sint-Jacobiparochie naar het Spaanse Santiago de Compostela - duurde 152 dagen, in de periode van 16 mei 2005 tot en met 21 oktober 2012. Daarna liepen we aansluitend nog vier dagen door naar het ultieme eindpunt van deze pelgrimage op Cabo Fisterra, op de West-Spaanse rotskust van de Atlantische Oceaan.
Van alle 156 pelgrimsdagen schreven we een verslag, dat in combinatie met de onderweg gemaakte foto's een bijzonder document is geworden van een al evenzo bijzondere pelgrimage. Vanaf dag 32 zijn alle dagverslagen in de loop van de jaren gepubliceerd op mijn (deze) weblog. De eerste 31 dagverslagen zijn hier nog niet gepubliceerd, omdat ik in die periode nog geen weblog bijhield.
Om toch het verslag van die hele pelgrimstocht op deze blog te kunnen lezen, ga ik met terugwerkende kracht nog de ontbrekende eerste 31 wandelverslagen op deze weblog plaatsen. Af en toe zal ik zo'n dagverslag hier publiceren. Vandaag ga ik daarmee verder, met het verslag van pelgrimsdag nummer 20, over het traject van Pey naar Spaubeek.

Van Sint-Jacobiparochie naar Santiago de Compostela
Pieterpad van Pey naar Spaubeek
Maandag 23 oktober 2006 – 28,5 km
Dag 20: 442,5 – 471 km

Volgende stap vanuit Pey
Vandaag staat het tweede traject van de drie opeenvolgende dagtochten op het programma, zijnde de 11e en een deel van de 12e étappe van het tweede deel van het Pieterpad; vandaag van Pey naar Spaubeek.
Het weer is vandaag behoorlijk wisselvallig: eerst droog, daarna af en toe flinke buien en tenslotte nog enkele zonnige perioden.
Om 7.50 uur arriveren we met de auto bij het NS-station van Echt, vanwaar we vandaag wandelend vertrekken.
We moeten vanaf dit station eerst langs de hoofdweg van Echt - via Schilberg - naar Pey lopen, naar het eindpunt van gisteren.
Dit zijn de 2 kilometers die we de vorige dag in omgekeerde richting liepen.
We starten ons pelgrimspad-traject dus weer bij de hoofdweg die door Pey loopt.

Nederland-Duitsland
Ten zuiden van Pey steken we de Vulensbeek over en gaan door de velden naar het buurtschap Slek.
Ons is hier om 8.15 uur nog geen kopje koffie gegund, want het plaatselijke café gaat pas om 10.30 uur open.
We doorkruisen Slek en wandelen dan langs een bosperceel, gaan over een bruggetje vlak bij de spoorlijn van Sittard naar Roermond en gaan dan langs een groot maïsveld, langs de akkers, naar het buurtschap Heide onder Susteren, waar we met een ruime bocht om het recreatiepark Hommelheide heen lopen.
Daarna volgt weer open veld, tot we arriveren in het IJzerenbosch.
Daar pauzeren we even aan de bosrand en komen vervolgens al vrij snel aan het eind van het eerste deel van deze étappe.
De eerste 8,5 kilometer hebben we nu gehad van ons dagtraject.
We passeren hier overigens wederom de Nederlands-Duitse landsgrens, om onze weg voor ruim 6 kilometer te vervolgens over Duits grondgebied.

Balancerend wandelen
Langs een omgeploegde akker wandelen we naar het bosperceel Lohgraben.
Een eind verder is de onverharde landweg waarover we lopen, één grote natte modderpoel, waar we nauwelijks met enig fatsoen doorheen kunnen lopen.
We proberen hier door de smalle berm de ergste stukken te omzeilen, maar hier is de berm kapot gereden door paarden, waardoor ook hier diepe waterkuiltjes het balancerend wandelen moeizaam maken.
Een eind verder kunnen we in de berm van de landbouwweg onze schoenen weer enigszins fatsoeneren, zodat we ook weer acceptabel toonbaar zijn binnen de bebouwde kom van de plaatsen die we vandaag nog passeren.
De landbouwweg leidt ons naar het Duitse dorpje Isenbruch, dat we ook al snel weer verlaten.

Grenspaal bij Millen
Voorbij Isenbruch steken we bij Isenbrucher Mühle de verkeersweg N297 over en passeren even verder bij een brugje de Rode Beek, die hier de grenslijn is tussen Nederland en Duitsland.
We lopen langs de grensbeek aan de Duitse zijde door het natuurgebied Krainbruch en komen dan vlak voor het Duitse dorpje Millen uit bij grenspaal 309.
Ter hoogte van de brug bij deze grenspaal eindigt het tweede deel van deze étappe.
Hier hebben we dan weer 5 kilometer afgelegd, totaal tot hier 13,5 kilometer.
Dan gaan we door de hoofdstraat van Millen.
Hier passeren we enkele grote, nieuwe woningen, waarbij ons opvalt dat de auto’s op de erven Nederlandse kentekenborden dragen en dat de brede voorgevels van de huizen op imposante wijze langs de wegzijde zijn gebouwd.
Kennelijk hebben Nederlanders hier kans gezien relatief goedkoop te bouwen en te wonen in deze Duitse grensstreek.
Ten zuiden van Millen steken we nogmaals de Roode Beek over, waarmee we weer terug zijn in Nederland.

Sittard
Vanaf hier gaat het verder door het open veld, totdat we tussen een bedrijventerrein en een recreatiegebied door de stad Sittard binnen wandelen.
Langs de laaggelegen oever van de Geleenbeek wandelen we door tot in het centrum van Sittard.
Dan steken we de Odasingel over op de plaats waar we de grote centrumkerk en de bemuurde stadsomwalling van Sittard aanschouwen.
De kerkklokken luiden ons om 11.00 uur verwelkomend binnen.
Door het kleine, oude stadscentrum komen we aan op de Markt van Sittard.
Daar nemen we plaats op een terras aan de Markt, waar we van een kop koffie genieten.
Tot op dit moment is het nog steeds droog gebleven, maar nu begint het dan toch te regenen.
We schuilen op het terras van een brasserie onder een grote parasol, evenals de andere terrasgasten.
Hier hebben we weer 4 kilometer achter de rug, waarmee de totaalstand voor vandaag inmiddels op 17,5 kilometer komt.

Sint Rosa van Lima
Omdat het regenen aanhoudt, besluiten we toch maar verder te gaan met de uitgevouwen paraplu in top, om zoveel mogelijk droog te blijven.
Vanuit het centrum nemen we een stijgende weg in de richting van de Sint Rosa-kapel.
We beklimmen hier de 90 meter hoge Kollenberg, waar langs de stijgende weg links zeven kapelletjes staan met afbeeldingen en teksten over het leven van Jezus.
Deze zogenoemde 'zeven voetvallen' zijn uniek in Limburg.
Ongeveer halverwege passeren we een kleine kapel aan de rechterhand.
Boven op de Kollenberg komen we aan bij de St. Rosa-kapel.
Rosa van Lima is de patroonheilige van Peru, Noord- en Zuid-Amerika en van de Filipijnen.
Rosa (eigenlijk heette ze Isabella) zou in 1671 Sittard van de zwarte pest hebben bevrijd en is de beschermheilige van de stad, waar deze kapel, een processie en een kermis inclusief festival naar haar zijn genoemd.

Water voor de pelgrim in Windraak
Voorbij deze kapel gaan we door het open plateaulandschap verder omhoog totdat we aan het eind van een holle weg op het hoogste punt komen, vanwaar we een schitterend uitzicht over de omgeving hebben.
Vervolgens dalen we door open veld, bos en open veld tot we voorbij de Paulusstichting arriveren bij de bebouwde kom van Windraak.
De Paulusstichting is een Zuid-Limburgse instelling voor verstandelijk gehandicapten.
Als we Windraak bereiken, zien we hoger gelegen achter ons de Paulusstichting nog liggen.
Dan gaan we het buurtschap Windraak binnen.
Bij de eerste woning van Windraak valt ons een watertappunt op dat speciaal voor wandelaars is aangebracht, om bijvoorbeeld de dorst te lessen of voor de verzorging van je voeten; de keus is aan de wandelaar.
Omdat het steeds weer even regent – en ook nu weer – besluiten we bij het benzinestation van Windraak een etenspauze te houden.
In de shop van dit station maken we van de gelegenheid gebruik om hier een lekkere kop warme chocolademelk te drinken bij onze meegenomen broodjes.

Wanenberg
Voorbij Windraak gaan we de Schelberg op en door het recreatiegebied Windraak.
Het pad stijgt en daalt voortdurend door het bos en langs de bosrand, waar we vanuit de weiden worden bekeken door de hier grazende koeien.
Zo langzamerhand breekt de zon weer door; het wordt zowaar nog schitterend mooi weer.
Vanuit Windraak gaat het steeds hoger in de richting van de Wanenberg.
Onderweg kunnen we tussen de bospercelen door genieten van de mooie vergezichten over de omgeving.
Aan de westzijde van de Wanenberg passeren we een heemtuin.
Ter hoogte van een grindgroeve komen we aan het eindpunt van dit 7 kilometer lange deel van onze dagroute.
Tot hier hebben we nu 24,5 kilometer gelopen.

Puth
Door een holle weg en langs een kapelletje komen we uiteindelijk aan in het dorpje Puth.
We gaan van noordwest tot zuidoost door Puth, om vervolgens buiten de bebouwde kom een langgerekt dalend wandel-/fietspad te nemen dat ons brengt bij het veel lager gelegen Huis Schinnen, ofwel kasteel Terborgh.

Spaubeek
Langs de verkeersweg en door het bos en over de Geleenbeek komen we uiteindelijk om 14.00 uur aan bij het NS-station van Spaubeek.
We hebben nu weer ongeveer 4 kilometer van het 2e deel van de 12e étappe gelopen.
Totaal hebben we vandaag dan ook 28,5 kilometer toegevoegd aan ons pelgrimspad.
We kopen hier de treinkaartjes uit de automaat en wachten tot de trein ons om 14.33 uur via een overstap in Sittard weer terug brengt in Echt.
Vandaag hebben we totaal 30,5 kilometer gewandeld, bij zeer wisselende weersomstandigheden.
Ondanks de regenbuien was het een prima wandeldag.
Het was de tweede van de serie van drie wandeldagen.
Vanuit Echt rijden we om 15.15 uur weer terug naar Posterholt.

Sneeuw op de Kenniscampus Leeuwarden

Woensdag 23 januari 2019

NHL Stenden Hogeschool 's ochtends vroeg in de sneeuw

Gisteravond
Gistermiddag is ook Fryslân door lichte sneeuwbuien veranderd in een winters landschap. Huiswaarts betekende dat langzaam rijden over het parkeerterrein van onze hogeschoolcampus in Leeuwarden, langzaam de stad uit, en langzaam rijdend over de provinciale weg vanuit Leeuwarden naar Feinsum. Vlak buiten Leeuwarden reed de stoet auto's met een vaartje van zo'n 30 kilometer per uur richting Stiens, maar hoe dichter we Stiens naderden - en ook voorbij Stiens kwamen - hoe minder dik het sneeuwpak was dat berm en wegdek bedekte.
In de avond en vannacht is er nog een dun sneeuwdekje over heen gekomen, maar de wegen zijn - door de gewaardeerde inzet van strooiwagens - weer goed begaanbaar richting Leeuwarden.

Vanochtend
In het donker rijd ik om 7:30 uur het parkeerterrein van de Kenniscampus Leeuwarden van onze NHL Stenden Hogeschool weer op. Een sneeuwschuiver heeft inmiddels sneeuw geruimd op het hele parkeerterrein. Het licht vanuit het hoofdgebouw en van de straatlantaarns schijnt over de besneeuwde campus, en creëert zo een sfeervol winters plaatje.
Binnen is het volop licht en genoeglijk warm. Studenten van de hogere hotelschool zijn al bezig om het studentencafé op te starten, en de schoonmaker rijdt - zoals elke ochtend vroeg - al rond met de dweilmachine om de vloer van de grote ontvangsthal te dweilen, alvorens in de komende uren weer grote aantallen studenten en medewerkers hun studie en werk her en der in de hogeschoolgebouwen zullen hervatten.

Gewoon, bijzonder, dank zij
Het lijkt allemaal zo gewoon op zo'n doordeweekse ochtend. Toch is het goed om je er bewust van te zijn dat een groot aantal professionals van allerhande externe en interne facilitaire dienstverlenende organisaties en afdelingen het mogelijk maken dat wij niet - of nauwelijks - gehinderd door winterse ongemakken ook vandaag weer rustig aan het werk kunnen gaan. 

Zonsondergang in Feinsum

Zondag 20 januari 2019

Zonsondergang in Feinsum

Afscheid van een bewerker en bewaarder van de aarde

Zaterdag 19 januari 2019

Bewerk en bewaar onze goede aarde

Nijediek
Geboren en getogen in Drachten, bracht ik een belangrijk deel van mijn kind- en jeugdjaren door in deze hoofdplaats van de Friese gemeente Smallingerland. Een ander belangrijk deel van die jonge jaren speelden zich voor mij af in de noordfriese Waddengemeente Het Bildt, bij mijn grootouders - 'pake & bep' De Vries - in Oude Bildtzijl en bij mijn pake & bep Koehoorn, op de boerderij aan de Nieuwe Bildtdijk. As kind was er altijd veel speelruimte in en rond de boerderij aan 'Nijediek', en toen ik iets ouder was, heb ik tijdens alle schoolvakanties als logé (útfanhuzer) genoten van onder andere het eieren zoeken, schaatsen op de sloten, vissen in de poldervaart, en de struintochten tussen de Wadvogels over het buitendijks gebied op de grens van vasteland en Waddenzee.
Toen ik iets ouder werd, viel het geluk mij ten deel dat ik in de eerste jaren van het voortgezet onderwijs vakantiewerk kreeg in de herfstvakanties, om dan wortelen te rooien op het land van een naburige akkerbouwer Berend Polstra. Ik hielp mee op het land, leerde er tractor rijden, ging mee om de oogst van het land naar de opslag te brengen, en assisteerde bij het aardappelen sorteren.

Contact
Daaraan kwam een eind toen mijn grootouders Koehoorn overleden en mijn andere grootouders De Vries verhuisden naar Drachten. De boerderij werd verkocht, en de contacten met de familie Polstra werden in de loop van de jaren minder frequent. Zij verhuisden naar Emmeloord en later naar Ferwert, en ik maakte voor werk, studie en gezin een tournee door Groningen en Drenthe, om ruim 25 jaar geleden weer terug te keren naar de Friese kleistreek.
Toen mijn vader in 2011 was overleden verraste Berend Polstra mij door als 85-jarige vanuit Ferwert op de fiets te stappen om naar Oude Bildtzijl te fietsen, teneinde daar de rouwdienst van mijn vader bij te wonen. Dat heb ik bijzonder gewaardeerd.

Afscheid
Vorige week kregen we bericht van zijn familie dat Berend Polstra vorige week op 93-jarige leeftijd is overleden, en dat vandaag zijn rouwdienst en begrafenis plaatsvindt. Daar ga ik vandaag met mijn moeder - mim - naar toe.
Voorganger is dominee Eelco van der Veer, en organist Wytze de Ruiter. Heel passend is dat tijdens de afscheidsdienst wordt gelezen uit het eerste en uit het laatste bijbelboek. Uit Genesis lezen we in het Scheppingsverhaal dat God een tuin - Eden - aanlegt, en dat Hij de mens daarin plaatst. Je ziet als het ware de rijzige gestalte van de overleden akkerbouwer op zijn kleiland, om dat te bewerken en te bewaren, als heilige opdracht van de boer die zich zo verbonden voelt met zijn land. Deze boer, die graag zijn geliefde liederen zong en met passie de grote bas speelde in het plaatselijke muziekkorps, had de vaste overtuiging dat de Bijbel onze blik richt naar voren, naar die Nieuwe Hemel en die Nieuwe Aarde, waarover wij vandaag lezen in deze dienst.

Rotsvast
De drie nog in leven zijnde kinderen van het gezin Polstra vertellen tijdens de dienst verhalen over hun vader. Over zijn onderduiken in de Tweede Wereldoorlog, en over Prins Bernhard die de artsen in het legerhospitaal aanspoort om Berend nader te onderzoeken, hetgeen leidt tot een betere diagnose en volledig herstel. We horen over het harde werken op het land, over de verdrietige tijd van de ziekte en het overlijden van hun oudste dochter, en over zijn maatschappelijke betrokkenheid in besturen en commissies, bijvoorbeeld bij het oprichten van een Middenschool.
Na enkele jaren buiten Fryslân gewoond en gewerkt te hebben, komen ze weer terug, om hun laatste jaren in Ferwert te wonen, waar hij kon volkstuinieren, en van waaruit je zo op de fiets kon stappen om tussen de klei-akkers en langs de zeedijk te fietsen.

Lichtpoort
Houdend van een vast stramien in het leven, leerde hij de (klein)kinderen hoe belangrijk het is om een goede harmonie in het familieleven in stand te houden. Tot aan het eind bleef zijn inzicht in de luchten en in het weer sterk aanwezig, en mocht hij met een rotsvast geloof, eerst nog zelf zingend, en later in het gezang van zijn gezinsleden - echtgenote en kinderen - dit leven in stilte verlaten, er zeker op vertrouwend dat boven de zeedijk een licht schijnt, en dat daar ergens die poort is, waardoor hij - en later de zijnen - doorgang vinden tot het Licht.
Wij zingen in het vertrouwen dat 'er een land is van louter licht' en bij het uitdragen uit de kerk speelt de organist "Ik zie een poort wijd open staan".

Op weg naar een toekomstbestendig onderwijsaanbod

Donderdag 17 januari 2019 

Sessieleiders Marvin Leerdam en Jos de Kock bij Hobéon in Den Haag

Expertisebijeenkomst macrodoelmatigheid
Vandaag vindt een expertisebijeenkomst plaats bij Hobéon in Den Haag. Daarin staat het in het hoger onderwijs op weg zijn naar een toekomstbestendig onderwijsaanbod centraal.
De sessieleiders zijn Marvin Leerdam en Jos de Kock, beiden werkzaam bij Hobéon in Den Haag.
We beginnen met een kennismakingsronde, met de tien deelnemers uit Nederland en België, waaronder één zelfstandige adviseuse, en de anderen zijn vertegenwoordigers van alleen hogescholen.
We werken in deze sessie aan:

• Inzicht in de bouwstenen voor een grondige evaluatie van het onderwijsaanbod;
• Afwegingen inzake het al dan niet starten van nieuwe opleidingen in het hoger onderwijs;
• Het delen van inzichten met betrekking tot de nieuwe Regeling Macrodoelmatigheid (van juni 2018);
• Het delen van kennis en ervaringen van collega-instellingen.

Portfolio-analyse
We beginnen met het bespreken van de zogenoemde 'Portfolio-analyse', waarbij we ons de vraag stellen of ons huidige onderwijs aansluit bij de vraag en bij het huidige aanbod.
Het belang van zo’n analyse is onder andere gericht op:

• Demografische veranderingen;
• Veranderingen in de arbeidsmarkt (doordat bijvoorbeeld (de inhoud van) beroepen veranderen, of veranderingen in de opbouw (veel middenkaderfuncties vervallen bijvoorbeeld); en of er ook nieuwe beroepen komen);
• Toenemend belang van de regio: aansluiten op de onderwijsvraag uit de regio, regionaal aansluiten, aandacht voor de samenwerking van MBO-HBO en VO-HBO en ook van Privaat-Publiek, en met werkveldorganisaties;
• Is het zo dat wat eens doelmatig was, altijd doelmatig blijft?
• Flexibilisering van het onderwijs (zoals veranderingen in/flexibilisering van de arbeidsmarkt); daarbij ontstaat er een stelsel van nieuwe competenties, met gevolgen voor je curriculum.
• Profilering van de instelling (bijvoorbeeld met focus op de regio).

De in de marketingsector welbekende Product-Levenscyclus kun je ook loslaten op nieuwe opleidingen, waarin we dan fasen onderkennen zoals: groei, volwassenheid, verzadiging, teruggang. Vraag is dan of je opleidingen moet vernieuwen, veranderen (smaller/breder maken, het nivo aanpassen, nog beter op het werkveld aansluiten), of stopzetten. Het onderzoek hiernaar kun je inzetten in je portfolio-analyse.
Dit onderzoek kan:

• Kwalitatief zijn: bijvoorbeeld naar de rol van werkveldpartners in onderwijs en onderzoek, naar de representativiteit van werkveldpartners. naar waardering van afgestudeerden, studenten en stagebedrijven, naar de stimulansen van lectoraten bij de innovatie in opleidingen, naar de mate waarin studenten multi-/interdisciplinaire projecten uitvoeren, naar samenwerking met vo en mbo, en middels externe evaluaties.
• Kwantitatief zijn: naar landelijke en/of regionale arbeidsmarktbehoefte, naar de studenteninstroom-ontwikkeling, en naar de waardering van studenten, alumni, bedrijven en docenten.

Aansluitend analyseren we in een snelle scan ons eigen hogeschoolaanbod: bijvoorbeeld voor wat betreft: sterktes/zwaktes, kansen/bedreigingen, regio-aandacht (UWV beschikt over regiorapporten; kijk tevens bij regionale branche-organisaties, en ook banken weten goed wat er speelt). Welke plannen zijn er bijvoorbeeld intern al voor nieuwe opleidingen en voor afbouw van bestaande opleidingen.

Starten van nieuwe opleiding
In het tweede deel van deze expertisebijeenkomst kijken we naar de afwegingen inzake het al dan niet starten van nieuwe opleidingen. Vanuit kansen/bedreigingen kom je tot strategische overwegingen, bijvoorbeeld op het gebied van:

• Arbeidsmarkt / beroepenveld / bedrijven (de dynamiek daarin);
• Vakinhoudelijke discipline, waarin de opleiding functioneert;
• Studenten of alumni, die hun ervaringen met je delen;
• Regio: ontwikkelingen (ook van grote bedrijven) en regionaal beleid;
• Windows of opportunity: overheidsbeleid (bijvoorbeeld eventuele subsidies);
• Eigen kleur/identiteit van de instelling: profiel van instellingen en/of opleiding.
• Onderwijsfunctie, Onderzoeksfunctie (die twee ook wel in relatie tot elkaar functionerend), en Persoonsvorming van studenten.
• Ook zaken als Internationalisering, Interculturalisatie, Duurzaamheid, Identiteit (bijvoorbeeld protestants-christelijk) kun je in de beschouwing meenemen.

Bovenstaande moet je wel in relatie tot elkaar zien, want de focus op bijvoorbeeld slechts één van deze gebieden maakt je denken en handelen wat al te banaal.

Toets Macrodoelmatigheid
In het derde deel van deze bijeenkomst delen we de inzichten met betrekking tot de nieuwe overheidsregeling voor de Macrodoelmatigheid van het hoger onderwijsaanbod.
We hanteren daarbij twee criteria, te weten:

• Behoefte: arbeidsmarkt (kwantitatief is van primair belang (bijvoorbeeld bij/door ROA/UWV), en kwalitatief van secundair belang; denk bijvoorbeeld aan de vervangingsvraag en de uitbreidingsvraag); en maatschappelijk voor wat betreft bijvoorbeeld (nationaal en regionaal) overheidsbeleid.
• Ruimte: vergelijking van verwant aanbod + instroom en verdringing. Maak bijvoorbeeld een inschatting van de instroom van de voorgenomen opleiding; en kijk ook naar de spreiding van het aanbod.

Als de aanvraag niet is te onderbouwen vanuit ROA-gegevens, omdat het bijvoorbeeld gaat om zogenoemde 'cross overs', moet je je aanvraag gronden met eigen onderzoek.

Proces Toets Macrodoelmatigheid
Dan wordt het proces van de Toets Macrodoelmatigheid besproken; over Verkennen (belangrijk zijn de contacten met werkveld en met (leerlingen van) toeleverende scholen), over Valideren, over Dossiervorming en over de Aanvraag.
Hobéon stimuleert hogescholen om – indien mogelijk – de aanvraag zelf te schrijven, waarna Hobéon kan checken en aanvullen.
Steunbetuigingen vanuit het werkveld moeten heel concreet zijn. Wat vooral aanspreekt, is: we bieden zoveel stageplaatsen, en zoveel arbeidsplaatsen garanderen we.
Aan te bevelen is het om een drempel in te bouwen. Weet bijvoorbeeld eerst zeker waar deze opleiding voor opleidt; dan heb je daarmee een goede basis voor je aanvraagdossier voor de Toets
Macrodoelmatigheid, en later (pas) ook voor je Toets Nieuwe Opleidingsdossier.

Succes- en faalfactoren
Daarna bespreken we de succes- en faalfactoren, bijvoorbeeld voor wat betreft je interne organisatie (bijvoorbeeld: je projectorganisatie, je project management skills) en qua externe relaties (met bijvoorbeeld bedrijfssectoren, toeleverende scholen, of je je plannen extern hebt gedeeld) en ten aanzien van je macrodoelmatigheidsdossier (qua opdrachtgever: past deze opleiding in het hogeschoolportfolio, sluit het aan bij hogeschoolmissie; heb je zicht op vergelijkbare opleidingen, is er een benchmark en een arbeidsmarktperspectief).

Vooroverleg met CDHO
De Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs (CDHO) staat open voor een verkennend gesprek over de bij een toets macrodoelmatigheid van toepassing zijnde aandachtspunten.
Voorafgaand aan je aanvraag doe je er goed aan om eerst na te denken over aspecten als:

• Je kennis omtrent de actuele groei van het aantal aanvragen voor Associate degree-opleidingen en Master-opleidingen;
• ROA-gegevens (die zijn buitengewoon belangrijk bij de aanvraag en bij de beoordeling) versus andere gegevens uit andere bronnen;
• De onderbouwing van de taalkeuze en de naamgeving van de beoogde opleiding, vooral ook als dat niet Nederlandstalig is;
• Crossovers en innovatieve opleidingen;
• Bij zorgopleiding: is een BIG-registratie benodigd, en kunnen we die bijtijds regelen;
• Is er behoefte aan brede opleidingen;
• De transparantie van het opleidingsaanbod;
• Welke zijn de kansrijke sectoren, bijvoorbeeld: techniek, ICT, zorg;
• Communicatie/afstemming met de CDHO vooraf kan sowieso, en kan helpend zijn.

Emo's reis

Dinsdag 15 januari 2019 

Cover van 'Emo's reis'

Romerswerf - Rome v.v
In zijn boek 'Emo's reis' volgt professor dr. Dick E.H. de Boer (1947) de tocht die de Fries-Groningse abt Emo tussen november 1211 en juli 1212 vanuit het Groningse Romerswerf heen en terug maakte naar het Italiaanse Rome. Op basis van de Kroniek van het klooster Bloemhof (in het Groningse Wittewierum), en met gebruik van talrijke historische documenten, schetst De Boer van dag tot dag een beeld van het landschap en de samenleving in het Europa van het begin van de dertiende eeuw, gezien door de ogen van abt Emo, èn door die van een moderne reiziger. Meer dan 800 afbeeldingen en teksten, van troubadoursliederen tot kronieken, openen vensters op de fascinerende wereld van 800 jaar geleden. Aan de hand van schematische kaarten loopt Emo's route als een rode draad door het boek.
Dit boek (2011) kreeg ik in 2014 kado van Durkje, en toen ik in maart 2018 bezig was met het lezen van dit boek en op de 21e maart van 2018 een lezing van Dick de Boer in Utrecht bijwoonde over zijn boek, signeerde Dick de Boer mijn boek met de volgende tekst, die goed typeert wat je ervaart tijdens het lezen van dit boek: "Kijken door Emo's ogen opent vergezichten in de tijd".

Reisgids van de Middeleeuwen
Met dit boek beschrijft Dick de Boer in bijna 500 bladzijden op tamelijk gedetailleerde wijze een opmerkelijk verhaal over de 241 dagen durende reis in 1211-1212 van de middeleeuwse Groningse abt Emo en zijn metgezel, vriend en (kerken)bouwmeester Hendrik, vertrekkend vanuit het onbeduidende klooster Bloemhof te Wittewierum naar het imposante Rome. In Rome wil Emo bij de paus zijn recht halen.
Na een inleiding over abt Emo en over zijn geestelijke omgeving wordt de acht maanden durende heen- en terugreis letterlijk van dag tot dag beschreven. Voor elke reisdag krijgt de lezer tenminste twee pagina's, en aan Rome wordt zo'n vijftig pagina's besteed, namelijk voor elke verblijfsdag één. Alle kerken, abdijen en opmerkelijke bouwwerken worden beschreven in nuchtere en soms anekdotische taal.
Dit reisboek biedt je als lezer een gedegen inkijk in de dagelijkse beslommeringen, problemen en avonturen van een middeleeuwse reiziger. De talloze illustraties - soms op groot formaat - en de doorlopende figuratieve reisroute in de tekst laten zien wat abt Emo op zijn reis heeft gezien of had kunnen zien. Zo vormt de reconstructie van dit reisverslag een uitnodigende moderne reisgids.
Van de hoofdtekst (het reisverslag) lopen de regels in de lengterichting van de pagina's, zodat de lezer het boek een kwartslag moet draaien. Daardoor is het mogelijk om per bladzijde met drie kolommen te werken, van links naar rechts: het reisverslag, illustraties met onderschriften, en toelichtende informatie.

Reisschema
Verder bevat het boek een literatuuroverzicht en ook het hele reisschema van Abt Emo. Op de binnen-schutbladen voorin en achter in het boek staan de kaartjes met de halteplaatsen van de heen- en terugreis.
De 'dubbele banaan' van Emo's reisroute volgt handels- en pelgrimswegen waarlangs ook toen goederen en ideeën zich verplaatsten tussen steden waarin nieuwe economische praktijken, culturele expressies en wetenschappelijke inzichten werden ontwikkeld.
Het boek biedt een indrukwekkende beschrijving van de reis, waarvan abt Emo beproefd, gelouterd en geestelijk verrijkt terugkeert.

Inleiding

• Verbazing en nieuwsgierigheid zijn de bouwstenen van echte kennis.
• Emo's schrijfsels zijn voor een deel van persoonlijke, zelfs 'intieme' aard.
• Emo behoorde tot de zogenoemde 'hoofdelingen': lage adel, maar geen lid van de ridderschap.
• Eigenlijk is reizen een aaneenschakeling van ontmoetingen met 'andere werelden'. Het zijn persoonlijke ervaringen, die vooral afhankelijk zijn van de mate waarin de reiziger zichzelf bewust is van het vreemde en het andere en van de mate waarin hij zich daarvoor openstelt.
• Ieder licht schijnt helderder als het tegenover duisternis staat.
• In de Middeleeuwen bepaalde de functie van een landkaart de vorm.
• Voor de meeste pelgrims gold dat ze tijdens hun bedevaart een nieuwe identiteit kregen, die ze met anderen deelden. Sociale grenzen vielen in theorie weg, als ze zich hielden aan de verplichting om in armoede te reizen en van aalmoezen te leven. Zo werd een bedevaart een soort 'rite de passage'.
• Hoe kort en ijdel is de verraderlijke glorie van deze wereld.

Reisdag

• 24: Zelfs een vrome gemeenschap kan aan kloosterlijke overkill lijden.
• 28: Door het beheer van hun kapitaal werden de Tempeliers een financiële grootmacht.
• 38: In gebouwen, naamgeving en tradities is hier het vroege verleden van de streek behouden.
• 61: De 12e eeuwse labyrinten zijn symbool van de reis van de mens naar verlossing.
• 61: Christus is de ereprijs van de pelgrim.
• 71: Oorlog maakte plaatsen van vrede extra waardevoller.
• 74: 'Scholae' waren waarschijnlijk ontstaan als religieuze scholen, maar groeiden uit tot 'xenodochia': opvangcentra voor pelgrims.
• 75: In de Middeleeuwen verschenen talloze reisgidsen ten behoeve van de pelgrims.
• 106: Kuisheid, adeldom, zorg voor armen en doden waren de perfecte ingrediënten voor een voorbeeldige heiligheid.
• 120: Iedere generatie heeft op zijn eigen manier behoefte om steun te vinden voor geloof, ankerplaatsen voor overtuiging.
• 144: De goeden zijn altijd gastvrij, de kwaden vinden het nooit goed.
• 196: Alle glorie is vergankelijk.
• 215: De houding tegenover de Joden was tolerant, maar hun symbolische veroordeling des te sterker.
• 217: Sommige Duitse keizers gebruiken kloosters als een soort relatiegeschenken.
• 239: Emo reisde door een wereld vol turbulentie en spanningen, met de snelheid van een voetganger, maar in een draaikolk van gebeurtenissen. Gelouterd door tegenslagen en ontberingen, gesterkt door het overwinnen daarvan. Verrijkt door contacten met talloze personen, waartussen als in een enorm web ontelbare verbindingslijnen liepen.

Korte typeringen
Hier en daar in dit boek sluit auteur Dick E. de Boer beschrijvingen wel eens af met korte typeringen, zoals:

• Concurrentiestrijd en machtsexpressie in steen.
• Monumentjes van nijverheid en godsvrucht.
• Hier werd arbeid tot ascese.
• Memorietekens van moed en wanhoop.
• Rustpunten voor meditatie.

taalvoutjes 2018

Vrijdag 11 januari 2019

Cover van de scheurkalender 2018

Elke dag verdient zijn eigen taalvout
Ook voor het jaar 2018 gaf Van Dale de scheurkalender 'taalvoutjes' uit, want - zo stelt Van Dale - 'elke dag verdient zijn eigen taalvout.

Taalmissers
Deze scheurkalender bood afgelopen jaar een rijke variëteit,  van hilarische taalmissers uit onder andere supermarkten, kranten en winkels, tot de mooiste versprekingen van de fans van deze scheurkalender; bijvoorbeeld:

• Schade wordt op u herhaald via de camera.
• Gedoogde olijven (Die mogen er zijn). 
• Beste klanten, wij zijn vandaag vrij Gesloten.

Gehusselde spreekwoorden
Verder bood deze scheurkalender je de gelegenheid je taalkennis te testen met het woordenboekspel. Zo werd je uitgedaagd om door elkaar gehusselde spreekwoorden te ontrafelen, bijvoorbeeld van:

• Als de nood het hoogst is, vangen de kramers geld.
• Zoals het klokje thuis tikt, is het kwaad kersen eten.
• Gij rommelt als een molen, maar weet niet waar de klepel hangt.

Woordweetjes
Daarnaast werd de lezer in het afgelopen jaar bovendien getrakteerd op interessante woord-weetjes en op tal van nieuwe woordcreaties, zoals bijvoorbeeld de term: ‘wakbegaafd’. 
Maar je kreeg ook uitleg over de herkomst van 'in het ootje nemen', over 'lanterfanten', en over het 'ezelsbruggetje'.

Faaltaal
En af en toe kreeg je een voorbeeld van zogenoemde 'faaltaal', zoals:

• Prope Duits, in plaats van: propedeuse.
• Een kind begint te huilen als haar moeder verzucht: "Ik ben helemaal kapot."
• Een oma die haar kleinkinderen waarschuwt voor 'ontsnappende zuurkool', als de dop niet goed op de frisdrankfles zit.

Sanne Bulthuis exposeert in de Stenden Art Gallery

Donderdag 10 januari 2019

Geëxposeerd werk van Sanne Bulthuis in Stenden Art Gallery

Beelden en schilderijen van 5 studenten van Academie voor Popcultuur.
Tot en met 14 januari 2019 zijn enkele kunstwerken van vijf studenten van de Academie voor Popcultuur te bekijken in de Stenden Art Gallery van NHL Stenden Hogeschool te Leeuwarden.
Een aantal werken zijn van Sanne Bulthuis.
Deze publiek toegankelijke expositieruimte bevindt zich op de begane grond achter het Auditorium van ons Leeuwarder hogeschoolgebouw aan de Rengerslaan 8.
NHL Stenden Hogeschool organiseert deze expositie in samenwerking met het Leeuwarder Kunstbureau Art Connection.

Eén worden met je werk
Sanne Bulthuis is beeldend kunstenaar en vormgever. In het laatste project van haar opleiding heeft ze een experiment gedaan, waarbij ze zes weken lang iedere dag een kunstwerkje maakt, om zo haar artistieke identiteit te ontdekken, en om een doorgaande kunst-lijn te ontwikkelen. Maar liefst 39 beelden zijn hieruit voortgekomen, en zijn klaar om geëxposeerd te worden. In haar expositie komen voornamelijk persoonlijke, lokale en maatschappelijke onderwerpen aan bod.
Bij haar werken heeft Sanne Bulthuis een toelichting op schrift gehangen, waarin ze uitlegt hoe haar werk tot stand is gekomen, en wat haar gedachtegang daarbij is geweest. Ze is ook benieuwd wat de expositie-bezoekers van haar werk vinden, en nodigt de kijkers uit ter plekke schriftelijk te reageren op haar werk.

Jubileum voor Sectorleden Hoger Onderwijs van CNV Onderwijs

Woensdag 9 januari 2019

De jubilarissen van CNV Onderwijs in Utrecht bijeen

Bondsjubilea
Elk jaar melden werknemers in het onderwijs zich aan voor het lidmaatschap van de onderwijsvakbond CNV Onderwijs. En elk jaar viert deze onderwijsvakorganisatie hun jubileum als zij 25, 40, 50, 60, 70 of zelf al 80 jaar lid zijn van deze christelijke vakbond voor onderwijspersoneel. Momenteel is het 25 jaar geleden dat Frans Bijma en Gerard Jeucken lid zijn geworden van de rechtsvoorgangers van het huidige CNV Onderwijs. Omdat ik mij in het afstudeerjaar van de Christelijke Pedagogische Akademie 'Koningin Juliana' te Drachten als twintigjarige student aanvang 1979 al aanmeldde als vakbondslid voor het Protestants-Christelijk Onderwijs (PCO) is het nu inmiddels 40 jaar geleden dat ik lid werd van deze rechtsvoorganger van CNV-Onderwijs. Alle drie waren of zijn wij werkzaam in het Hoger Onderwijs. Dit heuglijke jubileumfeit vinden het sectorbestuur CNV Connectief en het groepsbestuur van de sector Hoger Onderwijs een felicitatie waard.

Uit solidariteit voor elkaar
Leden van CNV Onderwijs maken het mogelijk dat we als onderwijsvakvereniging onze solidariteit kunnen omzetten in daden. Zonder achterban kunnen de besturen van vakbonden hun werk niet doen. Bij dat werk kun je denken aan het tot stand komen van arbeidsovereenkomsten, het bieden van individuele hulpverlening, het geven van juridische adviezen, het verzorgen van cursussen, en het regelmatig verstrekken van informatie voor onderwijsgevenden, voor niet-onderwijsgevend personeel, voor directies en medezeggenschapsraden.

Onderwijsvakbondsleden werken voor en met elkaar
Vandaag besteedt het groepsbestuur van de sector Hoger Onderwijs van CNV Onderwijs aandacht aan de bondsjubilea van Frans, Gerard en mij, tijdens een bijeenkomst in het CNV-kantoor te Utrecht. Hoger Onderwijs Sectorgroepsbestuursvoorzitter Leo Douwes verzorgt voor alle drie jubilarissen eerst een op persoonlijke leest geschoeide toespraak, alvorens wij ter gelegenheid van onze jubilea een jubileum-oorkonde en de jubileum-bondsspeld krijgen uitgereikt. Aansluitend volgt een fotosessie, verzorgd door CNVO-HO-sectorgroepsbestuurslid Luc van Dijk, en daarna is er nog gelegenheid om informeel met elkaar na te praten onder het genot van een maaltijd. Het blijkt dat alle drie jubilarissen in de afgelopen jaren op dezelfde en deels ook verschillende wijzen nuttig gebruik hebben gemaakt van hun bondslidmaatschap, en dat alle drie op verschillende wijzen ook actief zijn geweest en nog zijn binnen CNV Onderwijs. Zo blijkt maar weer dat een onderwijsvakbond als CNV Onderwijs niet alleen maar een bond is voor haar leden, maar vooral ook een bond is van actieve leden.

Foto's van Luc van Dijk (CNVO sector Hoger Onderwijs)

Bestuurders voor Nijkleaster bijeen

Dinsdag 8 januari 2019

Liturgische schikking van Nijkleaster in Jorwert

Nijkleaster
Nijkleaster in Jorwert is hecht verbonden aan de kerkelijke PKN-gemeentes Westerwert & Mantgum, die samen sinds kort een streekgemeente vormen. Regelmatig vindt afstemming plaats tussen medewerkers, vrijwilligers en bestuurders van beide organisaties; gericht op de doorontwikkeling van Nijkleaster in relatie tot deze nieuwe streekgemeente.
Vanavond is zo'n avond dat bestuurders en medewerkers van beide partners bijeenkomen in de Sint-Radboudkerk van Jorwert, waarin beide partners hun thuisplek hebben.

Jûnsgebed
In de traditie van Nijkleaster begint deze gezamenlijke vergaderavond met een Avondgebed (Jûnsgebed) in de kerkzaal van de Nijkleaster-kerk. Voorganger is pionierspredikant dominee Hinne Wagenaar, verbonden aan zowel Westerwert-Mantgum als Nijkleaster.
De kaarsen in de litugische schikking aan de voet van de viertafel worden aangestoken. De viering vangt aan met een door voorganger en deelnemers bij toerbeurt uitgesproken tekst. Daarna worden we - zittend op de verwarmde stoelkussens - stil in deze donker-koude kerk.
Nadat de voorganger het bijbelverhaal van de Driekoningen heeft gelezen, worden we weer stil, om tenslotte deze korte viering af te sluiten met een gebed en dankzegging in wisselzang.
Voorbij de laatste stilte klinken de woorden:

"Sa komme wy oan it begjin fan dizze jûn hjir by inoar, 

yn dizze kring fan rêst en stilte.

Wy begjinne no aanst mei ús gearkomst, 

en bidde om wiisheid en wille."

It Westerhûs
Dan verlaten we in stilte de kerkzaal, en lopen naar de vergaderzaal in de Voorkerk van de kerk. Daar beginnen we met een korte introductie op de avond, waarna de pionierspredikant en de beide bestuursvoorzitters alle drie een korte inleiding verzorgen over het thema van deze avond.
Centraal in deze vergadering staat het komen tot de afspraak om na vanavond als samenwerkingspartners op gelijke voet met elkaar af te spreken hoe we in de komende maanden de fasering van de aankoop, de financiering, de exploitatie en de restauratie en nieuwbouw van het fysieke klooster van Nijkleaster in It Westerhûs gaan realiseren.

Westerwert/Mantgum-Nijkleaster
Deze vergaderavond wordt afgesloten door de avondvoorzitter als we daartoe de benodigde intenties en werkafspraken wederzijds hebben geaccordeerd. Na vanavond gaan Westerwert-Mantgum en Nijkleaster gemeenschappelijk verder in de doorontwikkeling van het nieuwe klooster van Nijkleaster in en rond It Westerhûs, gesitueerd in het open veld tussen Jorwert-Fûns en Hilaard.

Bijbelleesrooster 2018 van het NBG/VBG

Woensdag 2 januari 2018 

Cover van het Bijbelleesrooster van het NBG voor 2018

Jaarlijkse uitgave voor iedereen toegankelijk
Elk jaar geeft het Nederlands en Vlaams Bijbelgenootschap (NBG/VBG) een Bijbelleesrooster uit. Met ingang van het huidige, nieuwe kalenderjaar zijn we thuis al weer begonnen met het Bijbelleesrooster van 2019.
In het afgelopen jaar hebben we tot en met Oudejaarsdag aan tafel de Bijbel gelezen volgens het 'Bijbelleesrooster 2018'.
Dominee Klaas Touwen, protestants predikant te Deil en Enspijk is de samensteller van dit leesrooster. Dit Bijbelleesrooster 2018 is een uitgave van het Nederlands en Vlaams Bijbelgenootschap.
Dit leesrooster wordt jaarlijks als klein Bijbel-inlegboekje uitgegeven, Het kan ook worden gevonden op en gratis gedownload via de website van het NBG. En je kunt het Bijbelleesrooster ook volgen via www.debijbel.nl, op je telefoon, tablet of computer.

Oecumenisch Leesrooster 
Het Bijbelleesrooster bood ook in 2018 elke dag weer een korte bijbellezing. Voorheen was dat al dan niet met een dagelijks thema. Voor het jaar 2018 is dat thema wel ingevoegd. De bijbeltekstkeuze is gebaseerd op het kerkelijk jaar, zoals dat in verschillende kerken in Nederland wordt gevierd. Dit Bijbelleesrooster heeft voor de dagelijkse lezingen de zondagse bijbellezingen van het Oecumenisch Leesrooster van de Raad van Kerken als uitgangspunt gekozen. Zo sluiten de doordeweekse bijbellezingen optimaal aan bij de brede variëteit aan bijbellezingen die in verschillende kerkelijke tradities op zon- en feestdagen aan de orde komen.

B-jaar 
Het afgelopen (kerkelijk) jaar 2018 was een zogenoemd 'B-jaar'. Dat wil zeggen dat in het afgelopen jaar het Evangelie volgens Marcus centraal stond. Daarnaast besteedde dit Bijbelleesrooster 2018 extra aandacht aan het bijbelboek Job, en samen met de Kerk wereldwijd over alle continenten lazen we in de maanden juli en augustus vooral uit de brief aan de Efeziërs. Rond de Joodse Treurdag om de verwoesting van de tempel in Jeruzalem (Tisja Beav, 22 september 2018) verdiepten we ons in het bijbelboek Klaagliederen. En tot slot in het najaar en in de weken van Advent kwam met name de Openbaring van Johannes uitgebreid aan de orde.

Bijbelboeken en dagthema's
Het bijbelleesrooster biedt zowel bekende als minder bekende bijbelteksten, die zijn bedoeld om er een moment over na te denken. Bijbelteksten kunnen je bemoedigen, inspireren, en ook uitdagen.
Behalve de bovengenoemde bijbelboeken, is in het afgelopen kalenderjaar volgens het Bijbelleesrooster 2018 ook gelezen uit de bijbelboeken: Psalmen, Habakuk, Romeinen, Spreuken, 1 Korintiërs, Jesaja, Joël, Jona, 2 Petrus, Jozua, Genesis, Sefanja, Rechters, Deuteronomium, Lucas en Handelingen.
Enkele uitnodigende dagthema's van het afgelopen jaar waren bijvoorbeeld: Beterschap!, Er komt vrede, Uitzien naar gerechtigheid, Wijsheid boven alles, Wees een medemens, Goed luisteren gaat niet vanzelf, Happy end, Sterke vrouw, Hart en ziel, Open poorten, Vader en zoon, God zorgt.
Elke maand werden de gebruikers van het Bijbelleesrooster ook uitgenodigd om eens een uitstapje naar de NBG-website debijbel.nl te maken. Kijk bijvoorbeeld eens naar Adam & Eva in de Tuin van Eden, of lees hoe getallen een belangrijke rol spelen in bijbelverhalen.

Nederlands Bijbelgenootschap
Met het uitgeven van dit Bijbelleesrooster wil het NBG het bijbellezen toegankelijker maken. Het rooster kan worden gebruikt als handvat om de Bijbel te lezen, om geïnspireerd te worden, waarbij de bijbelteksten je helpen om Gods aanwezigheid in je leven te ervaren.
Zo'n bijbelleesrooster zet je elke dag even stil; biedt dan een rustpunt in de hectiek van alledag.
Achterin het boekje wordt informatie gegeven over wat er op debijbel.nl allemaal is te ontdekken over de wereld van de Bijbel.

debijbel.nl
Het is de missie van het Nederlands en Vlaams Bijbelgenootschap om de Bijbel dicht bij mensen te brengen.
Het Bijbelleesrooster verwijst daarom ook naar de NBG-website debijbel,nl, waar veel informatie kan worden gevonden over allerlei onderwerpen die met de Bijbel te maken hebben. Op die site kun je onder andere De Nieuwe Bijbelvertaling lezen. En als je lid bent van het NBG heb je de beschikking over heel veel extra's op deze bijbelsite, zoals uitleg, foto's, veel verschillende bijbelvertalingen, filmpjes, kaarten, tijdlijnen, enzovoort. Alle leden zorgen er door hun ledenbijdrage voor dat deze website en alle andere bijbelwerk steeds verder wordt uitgebreid en verbeterd.
Kijk maar eens op: debijbel.nl

Rond 00:00

Dinsdag 1 januari 2019 - Nieuwjaarsdag

Vuurwerk in Stiens

Vóór 23:59
Dit jaar hebben we de jaarwisseling weer eens in Stiens gevierd. Na een gezellige aanloop van enkele uren - met onder andere traditievolle Groninger Spekkendikken op tafel - wachten we de klokslag van 00.00 uur af, om daarna onder een knallende, sissende en kleurrijk spetterende sterrenhemel het zojuist gepasseerde feit van de jaarwisseling te vieren.

Ná 00:01
Ook daarna bleef het nog heel lang gezellig, dus als we enkele uren later door Stiens en Feinsum op onze fietsen door de straffe wind huiswaarts keren, is het nagenoeg overal donker in de huizen langs onze route.
Nu eerst de nacht maar in, dan zien we morgen wel welke onaangename en aangename verrassingen van de jaarwisseling en van de nieuwjaarsdag tot ons zullen komen via radio en tv.