De vrouwe van de Camino

Donderdag 12 juli 2018 

Cover van De vrouwe van de Camino

Waarom pelgrimeren zij?
Waarom lopen er tienduizenden mensen per jaar de pelgrimsweg naar Santiago de Compostela; een route door Noordwest-Spanje, die ook wel de Camino wordt genoemd? Rooms-katholieken, maar ook protestanten, atheïsten en occultisten, zelfs boeddhisten, joden en moslims reizen jaarlijks naar de stad waar volgens de overlevering de beenderen van de apostel Jakobus zouden liggen. Vaak dragen de pelgrims niet alleen hun rugzak, maar ook een heel levensverhaal vol zieleroerselen als geestelijke bagage met zich mee.

Auteur en spreker Ouweneel
Willem J. Ouweneel legde in 2005 zelf een kleine 800 kilometer van de Camino af en baseerde daar deze roman op. In Ouweneels boek 'De vrouwe van de Camino' loopt de hoofdpersoon Theo, een evangelische (ex-)voorganger, de Camino om God en zichzelf terug te vinden. Ook is pelgrim Theo op zoek naar de vervulling van een profetie die hij van tevoren al heeft ontvangen, namelijk: de ontmoeting met een onbekende vrouw....
Willem J. Ouweneel is auteur en spreker. Hij promoveerde zowel in de biologie als in de filosofie en de theologie, en is als docent verbonden aan verschillende academische instellingen, waar hij filosofie en theologie doceert. Naast romans heeft hij boeken geschreven op het gebied van Bijbel en wetenschap.

Reisverslag en roman
De protestants-christelijke theoloog en publicist Ouweneel doet in dit lijvige boek verslag van zijn pelgrimage te voet in 2005 vanaf de Frans-Spaanse grens bij Saint-Jean-Pied-de-Port naar Santiago de Compostela, over een afstand van ongeveer 800 kilometer. Maar hij kiest voor de vorm van een roman, waarbij de hoofdpersoon Theo overeenkomsten vertoont met auteur Willem.
De personen die Theo tijdens zijn pelgrimage heeft ontmoet, zijn voor Ouweneel deels echt en deels fictief. En dat geldt ook voor de gebeurtenissen en bijzonderheden.

Op weg naar Santiago de Compostela
In de beschrijving van zijn pelgrimstocht - en vooral ook van de ontmoetingen en van de gesprekken die daar uit voort kwamen - probeert de hoofdpersoon Theo de essentie van de Camino te vatten, en een antwoord te vinden op de vraag waarom zovelen deze pelgrimstocht maken.
Gaandeweg het verhaal - overigens met veel cultuur-historische, theologische en godsdienstige uitweidingen - wordt de pelgrimage een loutering voor de hoofdpersoon en eveneens voor enkelen  van zijn reisgenoten.
Zoals dat voor de wandelaar tijdens diens echte pelgrimstocht geldt, vergt voor de lezer ook het lezen over Theo's pelgrimage een zeker uithoudingsvermogen, met name door de veelal zware discussies onderweg. Echter, voor degenen die deze pelgrimstocht al eens hebben gelopen, wordt het aandachtig lezen van deze stevige roman iets gemakkelijker, want deze roman bevat voor hem of haar veel herkenbaars van de Camino.

Weigeren, gedogen of smullen
De auteur heeft ervoor gekozen om de romanpersonages - zoals Theo en Samir - aan de lezer de nodige kennis over te laten dragen over bijvoorbeeld de islam en over de geschiedenis van de Spaanse regio waar de Camino doorheen loopt. Zo krijgt het boek een hoge informatiedichtheid over onder andere het christendom, het jodendom, het katholicisme, en het protestantisme. En vanuit deze religieuze achtergronden vertelt Ouweneel hoe men aankijkt tegen de Camino als pelgrimspad. Daarbinnen zoekt de auteur dan nog weer de verdieping door bijvoorbeeld tussen de bedrijven door uit te leggen op welke verschillende wijzen de Bijbel wordt geïnterpreteerd. Voor wie van dergelijke zienswijzen houdt, is het lezen gelijk smullen, en anders moet je al die reflecties maar gedogen, of snel scannend overslaan, of desnoods het boek sluiten. Ultreia!

Willem en Theo spreken:

• De pelgrim is de vreemdeling, die in het land van zijn verblijf niet thuishoort, maar er wel moet wezen.
• De Camino is een medicijn.
• De Camino gaat je veranderen.
• De Camino heeft iets. Ik weet niet wat het is, maar bijna alle pelgrims getuigen ervan.
• Dat was een deel van de Camino: altijd maar weer afscheid nemen - en elkaar toch weer tegenkomen.
• Je kunt met iedereen een eindje samenlopen, maar je kunt niemand claimen.
• Zolang je blijft plassen, weet je dat je genoeg drinkt.
• Wat eenmaal aan Allah onderworpen is, blijft dat voor altijd en eeuwig.
• Eenmaal een moslim, altijd een moslim.
• Wat we van de grote apostel en martelaar Jacobus kunnen leren is wat het betekent een leerling, volgeling en vertrouweling van Jezus te worden.
• Wie is wijs? Hij die van ieder mens wil leren.
• Bars in dorpen langs de Camino zijn de kleine oases in de woestijnen van de eenzaamheid.
• De hele Camino staat in het teken van de Vrouwe. Maria is de 'Virgen del Camino': de 'Maagd van de Jacobsweg'.
• Wrok is een soort innerlijke wraakneming op de ander - terwijl die wrok de ander niet werkelijk raakt, maar alleen je eigen ziel schade toebrengt.
• Nooit heb ik op een wandelroute gelopen waar de mensen zo aardig, zo behulpzaam en zo open naar elkaar toe zijn.
• Het zou goed zijn dat ik eerst een pelgrimage naar Santiago de Compostela zou maken, om mezelf terug te vinden en mijn leven op een rijtje te zetten.
• De Camino is voor jou een ongelooflijk belangrijke levensfase.
• Geen echte pelgrimage zonder lijden.
• De Tempeliers waren er om de pelgrims tegen de Moren te beschermen, de johannieters waren er om voor zieke pelgrims te zorgen, de heilige-grafridders waren er om de heilige grafkerk tegen de Moren te beschermen.
• Wel bijzonder dat de Camino aanleiding gaf tot zulke diepe gedachten, die thuis nauwelijks bij hem waren opgekomen.
• Dat deed de Camino met je: je deelde je hartsgeheimen met vrienden die je nooit eerder ontmoet had  en die je later ook nooit weer zou terugzien.
• De Camino is als onze levensreis.
• Het is de schuld van de officiële Kerk dat vrouwen eeuwenlang zo achtergesteld zijn in de bediening. In de vroege christenheid was het heel anders.
• Het hele leven, en dus ook de Camino de Santiago, kun je beschouwen als een zoektocht naar de verloren zuiverheid en maagdelijkheid.
• Het gaat op de Camino niet om de botten van Jacobus, maar om God zelf.
• Als ik nog één ding in mijn leven kan doen, dan is het de Camino de Santiago lopen.
• De Camino dient de pelgrims, maar de pelgrims dienen ook de Camino.
• De tempeliers waren de eerste internationale bankiers.
• Een vrome, en rechtvaardige zijn, dat is de bestemming van elk mens.
• Vermoedelijk kende de Camino geen andere plekken waar je even tot jezelf en misschien wel tot God kon komen dan kerken.
• Je ging naar de Camino om te lopen, niet om de bus te pakken. Dat was een vorm van verraad.
• Praat niet alleen maar met de vrienden, neem ook tijd voor jezelf.
• Het is God die onze levens bepaalt, maar we hebben daar zelf ook een grote verantwoordelijkheid in.
• Vrouwen hebben vooral als het om de liefde gaat een scherpe intuïtie.
• Heel het leven van de gelovige is een pelgrimsreis.
• De reisgids is voor de christen natuurlijk de Bijbel.
• Het is door de waarheid van het Nieuwe Testament dat miljoenen mensen vrede, verlossing en vergeving hebben gevonden.
• De kerk nodigde uit tot meditatie en gebed.
• Als je door God genezen wordt, gaat het je lichaam, maar ook je ziel goed.
• Zo ging dat op de Camino, waar iedereen er voor iedereen was.
• In de Bijbel gaat het om het geloof, dat zich in vertrouwen overgeeft aan Gods beloften.
• Christelijk is al datgene waarin Christus centraal staat.
• De verbeeldingskracht is de crême op de saaiheid van het leven.
• We lopen allemaal op dezelfde Camino, en toch volgt iedereen zijn eigen weg.
• Maar als het goed is, komen we bij dezelfde God uit - als elk van ons althans langs de weg de Weg weet te vinden.
• Om een weg te leren kennen, moet je die Weg gaan.
• Zijn alle middelen geoorloofd als je doodziek bent en de vaste wil hebt om nog verder de leven?
• Om te kunnen 'zien' moet je een zienswijze hebben: een raamwerk waaraan dat wat je waarneemt zijn plaats en betekenis ontleent.
• We weten nu eenmaal dat mensen zich in wanhopige situaties graag overgeven aan een hogere, beschermende kracht.
• Het was heerlijk om met de anderen samen te zijn, en het was heerlijk regelmatig alleen te lopen.
• De Camino is de enige wandelroute die ik ken waar iedereen in elkaar geïnteresseerd is en elkaar helpt.
• De toerist eist, de pelgrim is dankbaar.
• Het was altijd weer een bijzondere ervaring een middag, avond en nacht in een Spaans dorpje door te brengen, waar nooit een vreemdeling kwam behalve die paar tientallen pelgrims die het plaatsje elke dag aandeden.
• Of waren eenzaamheid en verveling dingen die in jezelf zaten en veel minder met je feitelijke omgeving te maken hadden dan je zo op het oog zou denken?
• De hele Camino is heilzaam, maar sommige plekken zijn heilzamer dan andere.
• Het neerleggen van stenen is zélf een soort gebed.
• De pelgrims geloofden dat bij het laatste oordeel de stenen die zij hadden neergelegd, voor hen zouden getuigen dat zij tot hiertoe hun bedevaart hadden volbracht.
• Gemeen-schap zijn sluit het persoonlijke van de relatie met God niet uit.
• Geloof komt tot stand door overgave aan Jezus.
• Ik geloof dat God me heel veel lieve vrienden onderweg heeft gegeven.
• De hele Camino is een inwijding, een initiatie tot een nieuw levensbestaan. Maar dan moet de tocht wel geheel te voet worden afgelegd.
• Op de Camino is inderdaad iets bijzonders met me gebeurd.
• Nu leerde ik een nieuwe familie kennen, die je de familie van de mensheid zou kunnen noemen.
• Zo ging het nu eenmaal in het leven. Net als op de Camino: je trok een eindje met elkaar op en dan ging ieder weer zijn eigen weg.
• Belangrijke monumenten worden vaak door mensen uit de hele wereld bezocht, behalve door de plaatselijke bevolking.
• Op de Camino: alle soorten mensen vond je er.
• De Camino heeft me onnoemelijk veel geleerd dat ik in Santiago niet had kunnen leren.
• De verbranding van de oude kleren in Finisterre symboliseerde dat de pelgrims het oude leven achter zich lieten en een nieuw leven aanvingen.
• We zijn veranderd door de Camino, door de omgang met elkaar. Maar in dit alles zijn we ook onszelf gebleven.
• Dank-zij de Camino.