Internationalisering in het onderwijs

Woensdag 20 juni 2018

Presentaties van Nuffic over Internationalisering in het onderwijs

Bouwsteen voor onderwijskwaliteit
Internationalisering bevordert de professionalisering van leerkrachten, verrijkt het curriculum op scholen en is van belang om leerlingen en studenten toe te rusten op het functioneren in een internationale en interculturele samenleving. Internationalisering is niet een ‘extraatje’, maar tegenwoordig een noodzakelijke bouwsteen om kwalitatief goed onderwijs te geven.
Internationalisering is belangrijk, maar gaat niet vanzelf. Medewerkers die op scholen uiteenlopende activiteiten op het gebied van internationalisering oppakken, lopen op sommige scholen tegen het probleem aan dat dit vaak nog in de sfeer van vrijwilligerswerk en/of als extra taken plaats moet vinden, in die gevallen dan (nog) niet zichtbaar gemaakt in jaartaken van leerkrachten.
Eén van de speerpunten van CNV Onderwijs is om leden van de vakbond via belangrijke inhoudelijke thema’s met elkaar in verbinding te brengen. In dat kader organiseert CNV Onderwijs vandaag een thema-bijeenkomst over internationalisering, voor iedereen die in het onderwijs werkt. Dit vindt plaats bij CNV Onderwijs in Utrecht.

Internationaliseringsvisie
Leerkrachten, schoolleiders, bestuurders en ondersteuners in het primair, voortgezet, middelbaar en hoger onderwijs hoeven het wiel niet zelf uit te vinden. Medewerkers van Nuffic (de Nederlandse organisatie voor internationalisering in alle onderwijssectoren) kunnen professionals in het onderwijs op allerlei manieren ondersteunen om verdere stappen te gaan zetten. De organisatoren hebben drie medewerkers van Nuffic (Susanne Feiertag, Stephan Meershoek en Myrna Feuerstake) bereid gevonden om vandaag over dit thema met ons mee te denken.
Onze Minister van Onderwijs heeft inmiddels haar Visienota Internationalisering gepubliceerd. Ook hierover spreken we vandaag.

Frans Bijma van CNVO

Opening
De ongeveer 30 deelnemers worden verwelkomd door Frans Bijma, voorzitter van sinds aanvang 2018 actieve werkgroep Europa van CNV Connectief.

Patrick Feij van CNVO

Daarop volgt het openingswoord van CNVO-er Patrick Feij, die onder andere aangeeft in welk kader een vakbond zoals CNVO dergelijke themabijeenkomsten organiseert. Voor de vakbond is het bijvoorbeeld van belang dat aandacht wordt besteed aan zaken die er in het onderwijs voor medewerkers toe doen. Internationale focus en internationale samenwerking zijn daarin ook van belang, dus er is voldoende reden om met CNV Internationaal actief te zijn.

Nuffic
Frans Bijma introduceert de volgende drie sprekers van Nuffic: Susanne Feiertag (teamleider Primair Onderwijs), Stephan Meershoek (manager Voortgezet Onderwijs) en Myrna Feuerstake (senior beleidsmedewerker).

Stephan Meershoek van Nuffic

De eerste presentatie wordt verzorgd door Stephan Meershoek, over Nuffic.
Nuffic is een organisatie voor internationalisering in alle onderwijssectoren. Nuffic beoogt alle leerlingen en studenten internationale ervaring op te laten doen. Ze doet dat onder andere op de gebieden: Mobiliteit hoger onderwijs en binding, Onderwijsvergelijking/diplomawaardering, Uitvoering van het Erasmus+programma, Global development, Internationalisering van het PO / VO / MBO, het verzorgen van het Secretariaat  van de Nationale Unesco-commissie, en door het verlenen van diverse Overkoepelende activiteiten.
Nuffics kerntaak voor het Primair Onderwijs (dat zij nu voor 23% dekt) en voor het Voortgezet Onderwijs (dekking 70%) is dat iedere leerling en scholier internationaal competent wordt. Belangrijke zaken daarin zijn: wereldburgerschap, goede inbedding van internationalisering, het bereik vergroten van internationalisering, en curriculumzaken met betrekking tot bijvoorbeeld talen.

Myrna Feuerstake van Nuffic

Primair Onderwijs
De tweede presentatie wordt verzorgd door Myrna Feuerstake, over Primair Onderwijs.
Speerpunten van Nuffic voor wat betreft het Primair Onderwijs zijn:

• Vroeg vreemdetalenonderwijs (eerder dan het wettelijk moet), waaronder: Engels, Tweetalig onderwijs en Buurtalenonderwijs.
• Wereldburgerschap, zowel in je eigen klas, school, dorp of stad, als ook over de landsgrens; waarbij de taal spreken en het leren met elkaar om te gaan essentiële zaken zijn. Ook internationalisering op de lerarenopleidingen helpt hierbij. 
• Derde element is de zogenoemde eTwinning, waarbij Nederlandse scholen contact zoeken en onderhouden met buitenlandse scholen, teneinde taal functioneel in te zetten. 

Nuffic geeft voorlichting, training, advies, verbindt binnen netwerken, en geeft (Europese) subsidies voor allerlei internationale programma’s,  bijvoorbeeld ten behoeve van de invoering van internationaliserende onderwijsconcepten en voor het ontwikkelen van doorlopende leerlijnen, voor mobiliteit & schoolpartnerschappen, en voor professionalisering & sociale inclusie (diversiteit).

Voortgezet Onderwijs
De derde presentatie wordt verzorgd door Stephan Meerkerk, over Voortgezet Onderwijs.
Hiervoor biedt Nuffic programma’s op het gebied van bijvoorbeeld: Tweetalig onderwijs (met aandacht voor activerende didactiek, wereldburgerschap, toegespitst kwaliteitszorgsysteem, docentennascholing, wedstrijden en examens), Chinese taal en cultuur, het wereldwijd scholennetwerk van Unesco, eTwinning en subsidieprogramma’s.
Nuffic richt zich op Vreemdetalenonderwijs met acties op het gebied van het versterken van talenonderwijs, op native speakers in de klas, en op het werken met een kwaliteitslabel.
Verder faciliteert Nuffic de invoering van Wereldburgerschap in het curriculum (met internationale kennis in alle vakken, interculturele vaardigheden, en met vreemdetalenonderwijs), en het wereldwijde Unesco-scholennetwerk, dat zich richt op thema’s zoals wereldburgerschap, vrede & veiligheid, duurzaamheid en intercultureel leren.

Susanne Feiertag van Nuffic

Middelbaar Beroepsonderwijs
Susanne Feiertag houdt zich bezig met de onderwijsbrede internationaliseringsagenda, en geeft in haar presentatie aan dat het MBO hierin volop in ontwikkeling is. Insteek is dat alle MBO-niveau 4-leerlingen gedurende hun studie in elk geval twee weken naar het buitenland gaan. Er zijn mogelijkheden voor kennisdeling en voor zowel uitgaande als inkomende mobiliteit. Internationalisering@home is een speerpunt in het MBO, met in het kader daarvan ook het faciliteren van docenten.

Susanne Feiertag over Hoger Onderwijs
Nuffic bevordert de internationale mobiliteit van studenten, in de wetenschap dat er nu nog sprake is van een grote disbalans; er komen namelijk veel meer studenten van het buitenland naar Nederland dan dat Nederlandse studenten naar het buitenland gaan voor (een deel van) hun studie.
Het promoten van Nederlandse hoger onderwijs gaat via het programma ‘Study in Holland’.
Nuffic wil graag dat het aantal Alumni-activiteiten wordt uitgebreid.
Nuffic werkt aan binding, met het programma ‘Make it in The Netherlands’, waarin bijvoorbeeld ook een buddy-programma voor buitenlandse studenten is opgenomen.
Insteek is om in 2018 internationalisering in evenwicht te brengen.

Internationalisation4all
‘Internationalisation for all’ betekent onder andere het creëren van doorlopende leerlijnen voor alle leerlingen en studenten, en ook wereldburgerschap en beroepsgerichte competenties in onderwijsinhoud aanbieden, en belemmeringen wegnemen in wet- en regelgeving.
Verder is en gaat Nuffic ook in gesprek in de regio met bijvoorbeeld gemeenten, die aandacht vragen voor vluchtelingenproblematiek, wereldburgerschap, voor kansen(on)gelijkheid, kenniseconomie en vestigingsklimaat.
Ambities van Nuffic liggen op vlakken als: regionale samenwerking, manifestaties, ruime Erasmus-budgetten, databases met internationaliseringsstatistieken, en internationalisering voor iedereen.
Nuffic wil graag bereiken dat docenten in staat worden gesteld om leerlingen en studenten gedegen voor te bereiden op de internationale dimensie in het vervolgonderwijs en op de arbeidsmarkt.

Tafelgesprekken
Tijdens de welverzorgde buffetpauze is er volop gelegenheid om nader met elkaar kennis te maken en elkaar te vertellen wat ons in ons dagelijks werk in het onderwijs zoal bezig houdt voor wat betreft de internationalisering ervan.
Na deze pauze gaan we in subgroepen uiteen voor tafelgesprekken over de internationalisering van het onderwijs. Zo kan er gesproken worden over je affiniteit met internationalisering, wat de eye openers vandaag waren in de presentaties van Nuffic, waarover je nog aanvullende vragen of gesprekspunten hebt, en verder kunnen we ervaringen en succesverhalen van toepassingen van internationalisering in het onderwijs met elkaar uitwisselen.
Verder zijn de aanwezige vertegenwoordigers van CNVO benieuwd welke vervolgstappen het CNVO na vandaag in het collegejaar 2018-2019 zou moeten zetten voor wat betreft de internationalisering van en in het onderwijs.
En tenslotte is er nog de gelegenheid om met elkaar te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om structureel kennis te delen of met elkaar samen te werken als het gaat om de internationalisering van het onderwijs.

Taak van de vakbond bij (kwaliteit van) internationalisering van onderwijs
In een plenaire inventarisatie vanuit de subgroepen komt naar voren dat het wenselijk is dat CNVO in elk geval een werkgroep voor internationalisering actief houdt, die bijvoorbeeld zorgt voor de behartiging van personeelsbelangen op het gebied van internationalisering, waarbij wordt aangetekend dat het wenselijk is dat CNVO goede contacten onderhoudt met organisaties als Ministerie, met de Vereniging Hogescholen en met Nuffic. De recente Internationaliseringsbrief van de Minister is bijvoorbeeld een essentieel stuk waar CNVO dat gesprek met het Ministerie zou moeten voeren voor wat betreft haar ledenbelangen. Zaken als medewerkersprofessionalisering en CAO komen dan in elk geval in beeld.
Veel aanwezigen hebben vandaag geleerd dat Nuffic voor het onderwijs en voor allen daarin veel kan betekenen op het gebied van internationalisering, denk maar aan bijvoorbeeld: Certificering, Financiering, Faciliteren, Subsidiëring en Trainingen.
En vanuit de deelnemers komt de vraag van leden en overige belangstellenden aan CNV Onderwijs om via allerlei communicatiekanalen ook te zorgen voor het informeren over allerlei initiatieven in alle afzonderlijke sectoren van het onderwijs op het terrein van verdergaande internationalisering van ons onderwijs, waarbij aangetekend dat dat met name van belang is als dat bijdraagt aan de kwaliteit van het onderwijspersoneel, en daarmee aan de kwaliteit van het onderwijs en aan de kwaliteit van de internationalisering van ons onderwijs, ongeacht welke sector dat betreft.