Kees de Kort exposeert David en Goliat

Vrijdag 25 september 2015 

Goliat en David geschilderd door Kees de Kort

Generaties groeien op met beelden van Kees de Kort
Het is dit jaar al weer vijftig jaar geleden dat de samenwerking tussen de nu tachtigjarige kunstenaar Kees de Kort en het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) tot stand kwam. De vorige, maar ook onze generatie is opgegroeid met de illustraties van bijbelverhalen die door Kees de Kort zijn geschilderd, en die inmiddels in ruim 90 talen in meer dan 35 miljoen bijbelboeken en bijbelboekjes zijn gepubliceerd. Het meeste bijbelillustratiewerk van Kees de Kort treffen we aan in bijbelboekjes voor kinderen, maar Kees de Kort heeft zich ook laten inspireren door bijbelverhalen ten behoeve van het werk voor volwassenen.

Opening met een verrassing
Als NBG hebben we redenen te over om nu eens uitgebreid aandacht te besteden aan het bijzondere werk en de buitengewoon succesvolle resultaten van het werk van Kees de Kort. Daarom hebben we als NBG besloten om een speciale tentoonstelling te wijden aan het prachtige werk van Kees de Kort. En die expositie gaan we vanavond openen in de Kruiskerk van Amsterveen, waar de tentoonstelling tot en met 24 oktober 2015 kan worden bezichtigd.
Durkje en ik wonen vanavond de feestelijke opening van deze bijzondere expositie bij. De opening van de tentoonstelling 'David en Goliat' wordt vanavond bijgewoond door zo'n tweehonderd genodigden en andere belangstellenden, en als bestuur en directie van het NBG weten we dat deze avond nog een heel bijzonder tintje zal krijgen. Maar dat blijft nog even een verrassing.

Welkom allemaal
Het avondprogramma wordt geopend door Lida Ruiting, de voorzitter van de kunstcommissie van de Kruiskerk. Daarna heet de directeur van het NBG - Rieuwerd Buitenwerf - namens het NBG alle gasten en in het bijzonder Kees de Kort en zijn familie van harte welkom. Daarna volgt een mooi muzikaal intermezzo van het Barokensemble onder leiding van Henk Trommel, dat een prachtig muziekstuk (orgelconcert) van Georg Friedrich Händel speelt.

Jezus en Kees
Dan verzorgt de theoloog en kinderbijbeldeskundige Willem van der Meiden een lezing over het illustratiewerk van Kees de Kort, getiteld 'Jezus en Kees'. Hij vertelt dat wat in 1965 begon als bijbelillustraties voor mensen met een verstandelijke beperking, al heel snel geliefde bijbelillustraties werden voor kinderen. Aan de hand van een aantal prachtige bijbelillustraties over Jezus vertelt en verduidelijkt Van der Meiden wat we in de schilderijen van Kees de Kort zien, bijvoorbeeld:

• Kees houdt het klein, zie bijvoorbeeld na de geboorte van Jezus in de stal, waar dat ene binnengekomen schaap een hele kudde representeert.
• Vanaf de geboorte van Jezus veranderen de kleuren van de kleren van Jezus niet, want je ziet Jezus altijd in zijn wit-grijze 'werk'kleding.
• Zijn figuren beelden ook vaak spraakondersteuning uit, bijvoorbeeld de opgestoken duim van Jezus, of waar de geopende hand van Jezus zijn spreken en onderwijzen toont.
• Illustraties van Kees de Kort zijn een lust voor het oog, want ze zijn aards, menselijk, vriendelijk, met aandacht voor de mens, kinderlijk, in het hier en nu, praktisch, ze tonen het evangelie en de vrede. 
• Kees de Kort laat ons de menswording van God zien, en ook de Nieuwe Aarde.

Bijbel met werken van Kees de Kort
Na een tweede muzikaal intermezzo (hoboconcert van Johann Sebastian Bach) door het Barokensemble volgt een toespraak van Philippe van Heusden, uitgever bij Royal Jongbloed uit Heerenveen. Van Heusden vertelt over de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) met daarin tientallen grote schilderijen van Kees de Kort als bijbelillustraties. Hij schetst op welke wijze de productie van deze nieuwe Bijbel het resultaat is van teamwerk, en hoe die met liefde is gemaakt. Deze nieuwe Bijbel bevat naast enkele bekende schilderijen van Kees de Kort nu ook nog niet eerder gepubliceerd werk van Kees de Kort. Uitgever Philippe van Heusden is lovend: "Niet alleen de samenwerking was top; ook het resultaat is top!"
Dan biedt Philippe van Heusden het eerste exemplaar van deze nieuwe bijbeluitgave aan, aan Kees de Kort, die deze bijzondere uitgave dankbaar in ontvangst neemt.

Dhr. Mesu feliciteert Kees de Kort, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau (NBG-foto)

Ridder Kees
Als Kees de Kort na de overhandiging van dit eerste bijbel-exemplaar weer wil gaan zitten, deelt Rieuwerd Buitenwerf mee dat het programma vanavond enigszins wordt aangepast, omdat er nog een extra spreker volgt. De locoburgemeester Mesu van de gemeente Bergen treedt naar voren en Kees de Kort wordt uitgenodigd om ook weer op het podium te komen.
Locoburgemeester Mesu geeft dan een uitgebreid overzicht van al het bijzondere werk dat in de afgelopen 50 jaren van de hand van Kees de Kort verscheen. Hij vertelt dat Kees de Kort altijd bereid was om zijn tekeningen gratis voor publicaties beschikbaar te stellen als het ging om bijbeluitgaven in zogenoemde arme landen. Bij het grote belang van het werk van Kees de Kort vertelt hij dat de illustraties van Kees de Kort een grote bijdrage leverden bij het overdragen van normen en waarden van de christelijke cultuur, en dat Kees de Kort de Bijbel met zijn illustraties ook toegankelijk heeft gemaakt voor al die mensen die nog niet vertrouwd waren met de inhoud van de Bijbel.
Dan komt de locoburgemeester met de voor Kees de Kort verrassende uitspraak dat hij vanavond wordt onderscheiden als Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Reacties
Na deze onderscheiding volgt een gelukwens van de zijde van het Duits Bijbelgenootschap, dat ook onderstreept welk een grote waarde het werk van Kees de Kort in Duitsland en ver daarbuiten (bijvoorbeeld ook in Indonesië) heeft.
In zijn dankwoord geeft Kees de Kort aan dat hij dankbaar is voor deze onderscheiding. Ook vertelt hij in de 60er, 70er en 90er jaren te hebben ervaren dat het bijkans 'onfatsoenlijk' was om je als kunstenaar met bijbelse verhalen bezig te houden, maar dat hij zo verliefd is op religieuze kunst. Maar nu er vanavond zoveel belangstellende zijn gekomen naar zijn expositie en dat er toch altijd ook zoveel belangstelling voor zijn illustratiewerk is geweest, geeft hem het gevoel dat het daarmee uiteindelijk toch ook wel weer heel erg meevalt.

Informeel samenzijn
Het avondprogramma wordt afgesloten met een derde muzikale bijdrage van een orkestsuite van Johann Sebastian Bach, en dan is het moment aangebroken dat de expositie van de grote schilderwerken van Kees de Kort in deze Kruiskerk wordt geopend door Lida Ruitenga. Bij deze opening gaat alle lichtspots aan, en dan hangen alle schilderijen in het volle licht in de kerkzaal. Iedereen is na de sluiting van dit plenaire avondprogramma in de gelegenheid om de hele expositie in de kerkzaal en in een bijzaal te bezichtigen, en uiteraard wordt er dan ook van de gelegenheid gebruik gemaakt om de geridderde Kees de Kort hartelijk te feliciteren met zijn welverdiende onderscheiding.
Tijdens de afsluitende informele setting worden alle gasten met hapjes en drankjes vriendelijk bediend door vrijwilligers van de Kruiskerk, en dan is er ook volop de gelegenheid om nog met elkaar na te praten over de prachtige kunstwerken, over de utizonderlijke prestaties van Kees de Kort, en over de waardevolle avond die we hier met elkaar beleven.
Ik ontmoet dan ook nog de kleindochter van Kees de Kort, van wie er zo'n prachtige videofilm op internet staat, waarin zij haar grootvader Kees interviewt over zijn bijbelillustraties. Mijn complimenten aan haar worden enthousiast ontvangen, en ze vertelt dan hoe het zover is gekomen dat dit mooie videofragment van haar en opa Kees op internet verscheen.