Nederlandse hagepreek op het kaatsveld van het Friese Stiens |
Al 100 jaar Fries in de kerk gebruikt
Dit jaar is het precies honderd jaar geleden dat in Fryslân de eerste officiële Friese preek werd gehouden. Dat gebeurde in Tzum, waar dominee Geert Wumkes voorging in de kerkdienst. Zonder dat hij dat van te voren had bekendgemaakt, sprak hij zijn preek voor het eerst uit in het Fries. De meeste kerkgangers konden het wel waarderen, maar één vrouw liep de kerk uit en sprak de memorabele woorden: ‘Ha wy hjir no ek al komeedzje yn de tsjerke?’ (Doen wij nu ook al in de kerk aan toneel?).
Dominee Wumkes was een fervent voorstander van het gebruik van het Fries in de kerk, en ook in andere officiële bijeenkomsten. Hij was het ook die samen met de bekende Eeltje Folkertsma de eerste Friese bijbelvertaling het licht heeft doen zien.
Stiens eert deze voorman van het Fries in de kerk met een straatnaam: Dr. G.A. Wumkesstrjitte
Men hoorde ieder in zijn eigen taal spreken
In de afgelopen honderd jaar is er veel veranderd in de kerken. Het gebruik van het Fries is ook in de kerk ‘gewoon’ geworden. Toch spreekt het niet altijd voor zich om het Fries ook in de gewone kerkdiensten te gebruiken.
Daarom heeft het bestuur van de Stifting Krúspunt al in februari 2015 aan alle kerkenraden van kerkelijke gemeenten en aan alle parochiebesturen in Fryslân een brief geschreven met het verzoek om van deze Pinksterzondag 2015 van vandaag een Friese Pinksterzondag te maken.
Op deze Pinksterdag, waarop iedereen het evangelie in zijn eigen taal mag horen (zie: Handelingen 2: 6-8), is het een goede zaak als in zoveel mogelijk gemeenten en parochies in Fryslân de Friese taal of één van de streektalen in Fryslân een plaats zou krijgen.
Dat kan door bijvoorbeeld een compleet Friese dienst te houden, maar ook door bepaalde gedeelten van de liturgie, zoals de schriftlezingen en de gebeden in het Fries te lezen en uit te spreken.
Als de voorganger het Fries niet (goed) machtig is, dan zou ook iemand van de eigen gemeenteleden het Friestalige deel voor zijn rekening kunnen nemen.
In elk geval kunnen zoveel mogelijk liederen in het Fries gezongen worden, want in april 2015 is het nieuwe Liedboek voor de kerken ook al in het Fries beschikbaar gekomen.
Geen Fries in de kathedraal van Stiens
Vol verwachting gaan we vanmorgen dan ook naar het kaatsveld van Stiens, waar de Protestantse Gemeente van Stiens haar Pinksterzondagkerkdienst te velde - een hagepreek - zal houden.
De Pinksterfeestgasten zitten op banken en stoelen op het zonnige grasveld, dat in de winter als ijsbaan en in de zomer als kaatsveld wordt gebruikt.
Dit laaggelegen sportveld heeft rondom hoog opgaande bomen. We zitten als het ware in een eigentijdse sportkathedraal, en in deze natuurlijke kerkmuren hebben we tussen de hoge boomstammen door - als door hoge kerkramen - naar het zuiden, oosten en noorden zicht op het oude dorp, en naar het westen doorzicht over het nieuwe land.
Maar al wat er vandaag ook komt, geen enkel woord in het Fries. Geen Friestalige liederen, geen gebed in het Fries, en er wordt niet uit de Friese Bijbel gelezen. Kennelijk hebben de kerkenraad, de voorbereidingsgroep van deze Pinksterdienst en de voorgangster geen gehoor willen geven aan het appèl en het verzoek om een eeuw nadat dominee Wumkes de eerste Friestalige preek verkondigde dit Pinksterfeest op deze bijzondere zondag een Friestalige tint te geven. Een gemiste kans, helaas.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten