Taal naar je hart

Vrijdag 29 mei 2015 

Cover van  'Taal naar je hart'

Hans Bouma in Stiens
Op 3 april 2011 woonden Durkje en ik de Gemeentedienst van de Commissie Erediensten bij in de Sint-Vituskerk van Stiens, waarin de theoloog-dichter Hans Bouma een inspirerend muzikaal-poëtisch programma presenteerde.
Na afloop van deze avondkerkdienst namen de heer en mevrouw Bouma plaats achter hun boekentafel, en kochten we van Hans Bouma het door hem geschreven boek 'Taal naar je hart', dat hij toen ook voor ons signeerde.

Kernmomenten van ons leven
De voormalige predikant Hans Bouma publiceerde veel succesvolle boeken. Dit boek maakt deel uit van zijn uitgebreide reeks. Het boek gaat - zoals de titel al aangeeft - over kernmomenten van het leven.
Het boek kan een verrijking zijn voor je eigen leven, en het biedt je geschikte woorden als je mensen bij gelukkige of ongelukkige momenten bijvoorbeeld geluk wilt wensen of hen wilt troosten.

Teksten over leven, liefde en dood
Hans Bouma gaf zijn bundel als ondertitel mee: 'Teksten over leven, liefde en dood'.
Op de linker bladzijden van dit boek is elke keer een tekst in proza afgedrukt en op de rechter bladzijde een daarbij behorend gedicht.
De proza-teksten gaan achtereenvolgens in op de verschillende levensfasen, zoals: geboorte, huwelijk, vriendschap, liefde, vitale beslissingen, geluk, ziekte, ouder worden, verdriet, werkeloosheid, het verlies van een beminde, en het sterven.
Bij dit alles wordt - op zijn zo geheel eigen wijze - benadrukt hoe je dit alles zoveel mogelijk positief kunt benaderen, en hoe je je ondanks alles toch kunt blijven verwonderen over het leven.

1. Droom die mens werd, bij een geboorte
- Wonderbaarlijk wordt je bestaan verrijkt.
- Dat is een groot moment: het moment dat je je kind een naam geeft.
- Vernoemd zijn is: doorklinken, ... weer bevestigd worden in je eigen bestaan.
- Breng als ouders voor je kind in de wereld die het verkent, oases van heelheid aan.
- Verstoor niet wat voor je kind opperste werkelijkheid kan zijn.
- Blijf je kind, ook later, in de eerste plaats waarderen op wat het is.
- Jullie kind is meer dan een bevestiging van wie jullie voor elkaar zijn.
- Spannend is het om in je kind iets nieuws te ontdekken.

- Laat de liefste ook de liefste blijven.

- Ouders die zich thuis voelen in de natuur, ouders die respect hebben voor de aarde, voor alles wat leeft ... je zult ze als kind maar hebben!
- Typerend voor echte ouders is dat ze ondanks allerlei onzekerheden onwrikbaar in hun kind geloven.
- In het mooiste, het gaafste dat het heeft, moet je kind tot z'n recht komen.
- Aan jullie als ouders de taak om je kind ervan te overtuigen dat dit leven de moeite waard is.
- Wat het kind opdoet aan indrukken, draagt het blijvend met zich mee, en zal van grote invloed zijn op zijn latere ontwikkeling.
- Waar een kind heel dringend behoefte aan heeft: aan ouders die bereikbaar zijn.
- Elke dag van je kind is een dag van z'n leven. Een dag die nooit meer terugkomt. Wat geweest is, blijft actueel.

- Verleden dat heden is. Verleden vol toekomst.

- Je kind heeft het recht zich in alle vrijheid te ontplooien; dat het authentiek zichzelf is.
- Perfect ouderschap bestaat niet.
- Ouders die er gewoon mens, feilbaar mens bij blijven - daar kijkt een kind naar uit.
- Met het oog op je kind kun je tot een diepgaand en verrijkend gesprek met jezelf komen.
- Je moet er vroeg bij zijn om je kind verhalen te vertellen, speciaal verhalen die voeden en inspireren, die recht doen aan de grote momenten in het menselijk bestaan.

2. Elkaars mens, bij een huwelijk
- Wat in liefde gebeurt, is onvergankelijk.

- Iedere dag weer reden tot vreugde zijn.

- Geluk is een gave, die meestal ook een opgave inhoudt.
- Om verkilling te voorkomen, is het zaak dat je telkens weer de tijd neemt voor elkaar.
- Bij alles wat je verder te doen staat, steeds weer prioriteit geven aan elkaar.
- Als het goed is, kan er altijd nog een afspraak bij.
- Samen stellen jullie iets voor waar anderen bepaald niet minder van hoeven te worden.

- want onuitsprekelijk - het hoogste en het diepste. 

Een man en een vrouw, twee mensen.

- Wat die ander overkomt aan pijn, aan verdriet, overkomt ook jou.
- Leven dat liefde is ... is dat niet de hoogste vorm van leven?
- Ontbreekt het huwelijk aan vriendschap, dan boet het huwelijk toch erg aan kwaliteit in.
- Als je trouwt, neem je een beslissing voor je leven. Ook voor het leven van die ander.
- De werkelijkheid van die ander is toch altijd weer rijker dan jij nu waarneemt.

3. Zomaar op je weg gekomen, over vriendschap
- Uiteindelijk is vriendschap iets dat jou en die ander zomaar ten deel valt.
- Zoals vriendschap zich niet stoort aan sekse, laat ze zich evenmin begrenzen door leeftijd, maatschappelijke positie, culturele of religieuze achtergrond.
- Vriendschap is: diepgaand en duurzaam op elkaar aangewezen zijn.
- In het huis van de vriendschap heerst een sfeer van omarming.
- Ook wanneer vrienden tegenover je staan, staan ze naast je.
- De kritiek van vrienden bouwt je liefdevol op.
- Wat je kracht is, is tevens je zwakte.
- Eén van de kenmerken van echte vriendschap is: volstrekte belangeloosheid.
- Waarachtige vriendschap is ongevoelig voor eventuele gevolgen.
- Vriendschap is een zaak van mensen die zich tot het laatst toe geaccepteerd weten.
- Vrienden weten wanneer ze moeten zwijgen; vrienden weten van wijken.
- Van vrienden mag je verwachten dat ze elkaar geboeid in hun ontwikkeling volgen.
- In het beeld dat mensen van elkaar hebben, zijn ze vaak erg conservatief, en daarmee erg onbarmhartig.

4. Een zeer menselijk gezicht, over liefde
- Heb je lief, dan ben je op je best, op je mooist.
- Liefde is zoiets persoonlijks, je wordt er ook kwetsbaar van.

- Weet wat je waard bent, 

dieper, veel dieper reikt je betekenis-

een zeer menselijk gezicht mag je zijn.

- Delen wij ons liefdevol mee aan die andere mens,, dan tonen wij ons ware gezicht.

- liefde is je duurzaam signalement.

- In alle religies leeft het besef dat de liefde van goddelijke oorsprong is.
- Zoals het een wonder is dat jijzélf de weg van de liefde gaat, zo is het ook een wonder dat een ander jóu in liefde opzoekt.
- Zo goddelijk is de liefde dat zij het ook zonder antwoord kan stellen.
- Wat zich in liefde voltrekt, is onvergankelijk, beklijft, heeft toekomst.
- Liefde is zoiets menselijks dat ze in alle menselijke verhoudingen van kracht kan zijn.
- Is het goed, dan blijven man en vrouw zich over elkaar verwonderen.
- Ook de mens die je liefhebt, is in beweging. Het is onbarmhartig iemand in een bepaalde fase op te sluiten. Echte liefde volgt de ander op de voet.
- Hoe innig de relatie van mensen die elkaar beminnen ook is, nooit worden ze elkaars bezit.
- Willen bezitten is altijd verliezen.
- De intensiteit en de kleur van je liefde kunnen verschillen.
- Het is de kritiek die de ander volkomen in z'n waarde laat.

5. Trouw aan jezelf, bij vitale beslissingen
- In wat jou zo kenmerkt en siert, kun je een sterke groei doormaken.
- Eén van onze grootste talenten is dat we vragen kunnen stellen.
- Je kunt je persoonlijk belang tegenóver, maar ook vanuit de gemeenschap formuleren.
- Betrokkenheid, engagement leidt altijd tot méér identiteit.
- Wil je in aanmerking komen voor vriendschap of ook voor liefde, dan zul je je diepgaand moeten laten kennen. Die ander moet weten wie je ten diepste bent.
- De enige manier om je biografie zinvol voort te zetten is: het gebeurde (bijvoorbeeld een zwarte bladzijde in je leven) een plek te geven in je bewustzijn.
- Iets waarmee je de kwaliteit van je bestaan toch wel heel sterk aantast, is nonchalance.
- Iedere dag kan de dag van je leven zijn.

- Je dagen. 

Glazen tot de rand gevuld. 

Drink leeg tot op de bodem.

- Leven is altijd weer een verrassend geschenk.
- Het is beslist de moeite waard de wereld om je heen ook eens door andermans ogen te bekijken. Dankzij al die andere ogen sta je midden in de werkelijkheid.
- Voor de kwaliteit van ons bestaan heeft het economisch zo waardevolle geen enkele relevantie.
- Ook al gedraag je je nog zo gewetensvol, altijd richt je weer schade aan.
- Je kunt er een erezaak van maken om bescheiden te zijn, inschikkelijk, mededeelzaam.

- mijn droom: 

een aarde waar mensen niets dan liefde doen.

- In poëzie ligt alles opgeslagen wat een mens maar vreugde en verdriet kan beleven.
- Gedichten die in je geheugen vastliggen, vormen een blijvende rijkdom.
- Eén van onze grootste talenten is dat we in alle nuchterheid de droom van die andere wereld kunnen dromen.

6. Volg het spoor, over geluk

- Weet wie je bent,

wie je mag zijn.

- Naarmate je dichter bij je bestemming komt, wordt je geluk intenser en omvattender.
- De kern van alle geluk is verbondenheid.
- Je zult de ander de kans moeten geven om in alle hevigheid tot je door te dringen.
- Ontvankelijk blijven vraagt creativiteit, uithoudingsvermogen, oefening.
- Vriendschap maakt je weerbaar.
- Een vriend. Een vriendin. Het betekent geluk hebben.
- Naarmate je verbondenheid met je medemensen toeneemt, groeit ook je geluk.
- Muziek brengt alles op een hoger plan.
- Als het vandaag geen feest is, wordt het nooit feest.
- Door je het lot van anderen aan te trekken, realiseer je je diepste bestemming.
- Je moet wel een gelukkig mens zijn wanneer je een bewogen médemens bent.
- Geluk is niet een kwestie van hebben, maar van zijn.

7. Een extra dimensie, bij ziekte
- Ziek zijn betekent onder meer: ontregeld zijn.

- Dat je er bent,

onherroepelijk, onmiskenbaar,

vier het uit alle macht.

- Leven. We weten niet half wat het is.
- Vitaliteit, gezondheid spreekt niet vanzelf.
- Ziek zijn kan een vervreemdend effect hebben. Langzaam drijf je weg van de werkelijkheid, het echte, volle leven.
- Laat je vinden voor wie je nabij wil zijn.
- Ziek zijn kan je bescheiden maken.
- Ziek zijn kan inhouden: tijd hebben.
- Lezen is: je verplaatsen, je inleven in nieuwe situaties, in andere mensen. Lezen voorkomt dat je kortzichtig wordt.

8. Rijk in jaren, bij het ouder worden
- Voordat je er erg in hebt, ben je oud.
- Ieder jaar ben je weer een jaar armer, maar ook een jaar rijker.
- Alles hangt met alles samen omdat alles een initiatief, een schepping is van een en dezelfde God.
- Geleefde tijd is nooit verloren tijd.
- Als het heden je minder opeist, gaan de luiken van je herinnering vrij gemakkelijk open.
- Het leven zoals je dat geleefd hebt, is een mozaïek van licht én donker, vreugde én verdriet.

- Het meest menselijke.

Het meest goddelijke.

Liefde.

- Tot het laatst toe kun je maximaal beschikken over het talent van de liefde.
- Zolang je leeft, mag je liefhebben. Zolang je liefhebt, leef je.

- Wonend in het huis van de tijd 

word ik steeds rijker.

- Liefde is warme, duurzame aandacht.
- Die ruimte moet je jezelf echt geven: om volop te genieten van wat het leven je óók te bieden heeft.
- Genieten mag je ook van jezelf. Vier maar dat je bestaat.
- Hoe ouder je wordt, hoe eenzamer je ook wordt.
- Als je sterft, dan als iemand die waarachtig heeft geleefd.
- Je bent méér dan je lichaam.
- Praat je enkel maar over wat je mankeert, dan sluit je een echt gesprek uit. Het werkt vervreemdend en het brengt je in een isolement.
- Je bent volkomen vrij om je laatste levensfase naar je eigen voorkeur in te richten.
- Ieder mens gaat zijn eigen weg, heeft z'n eigen kwaliteiten en z'n eigen grenzen.

9. Een hele kunst, bij verdriet
- Het is toch wel de bedoeling dat je in alle omstandigheden als mens van kracht blijft.
- Zijn we in onze dromen van vrede, onze hoop op een betere wereld niet op ons best, ons vitaalst?
- Iets dat je erg kwetsbaar maakt, is vriendschap, liefde.

- Léven moet je, 

doelgericht,

je bewust van je waarde.

- In je overgave aan die ander bereik je je hoogste bloei.
- Hoe intenser en completer je leeft, hoe groter je kans op teleurstelling, pijn, verdriet. 

- Geef je bloot,

zo machtig en zo kwetsbaar als je maar bent.

- Verdriet dat je wegduwt, wordt psychisch een steeds zwaardere belasting.
- Je moet met jezelf en met je verdriet leren leven.
- Door je niet groot te houden. groei je in humaniteit.
- Ga je op in je verdriet, dan ga je er in ónder.
- Je bent méér dan je verdriet. Een mens is altijd meer dan z'n omstandigheden. Je bent er mens voor om alles te boven te komen.
- Alles in je leven kan bijdragen tot je menswording.
- Geen mens hoeft echt eenzaam te zijn.
- Verdriet kan het gevolg zijn van: niet meer hebben, nóg niet hebben of nooit zullen krijgen.
- Bomen zijn bijzonder sterk in standvastigheid.
- Je minimale kansen kun je maximaal benutten.
- Je zou het niet volhouden wanneer je niet af en toe het wonder van heelheid mocht ervaren.
- Ook in allerlei vormen van kunst kun je tot een heelheids-ervaring komen.
- Méér ben je, zoveel méér dan je verdriet. Verdriet heeft niet het laatste woord.
- Op ieder hoofdstuk in je levensverhaal mag een nieuw hoofdstuk volgen. Leven strekt zich altijd uit naar wat nog komen gaat.

10. Tijd van leven, geen baan meer
- Iedere dag moet je eruit halen wat er in zit.
- Vriendschap werkt sterk relativerend.
- Waar je ook mee bezig bent, op een gegeven moment is het tijd.
- De tijd geeft ritme en structuur aan je bestaan.
- Met liefde is de tijd wel het beste besteed.

- Het is je zo gegund -

tijd van vriendschap,

tijd van liefde.

- Je bent ook iemand wanneer je vrijwilligerswerk doet. Maatschappelijk gezien is het van grote waarde.
- Vrijwilligerswerk heeft een dienend karakter. Het stoelt op een bepaald ideaal, het ontspringt aan sociaal besef, liefdevolle verbondenheid. Drijfveer is de zorg voor de ander.
- Met het werk dat je vrijwillig verzet, zeg je veel over jezelf. Je laat je van de meest menselijke kant zien.
- Door de eenzijdige belangstelling voor het materiële heeft de westerse cultuur een geesteloos karakter gekregen.

- Die onmogelijke wereld,

van recht en vrede,

moet er komen.

- Innerlijk kun je van een gedicht wél wijzer worden. Een gedicht kan grenzen verleggen, je inspireren. je weerbaar en creatief maken.
- Stappen van liefde zijn van blijvende aard.

11. Een mens was je rijk, bij het verlies van een beminde
- In je overgave aan die ander bereik je een hoge bloei.
- Liefde maakt je mooi. Maar ook kwetsbaar.
- Heb je niet lief, dan verwaarloos je je voornaamste talent.
- Mét dat je die ander ontloopt, onloop je jezelf.
- De stem van je hart is de enige stem die je de juiste weg wijst.

- Blijf uit alle macht,

de mens die je zo verheugend was.

- Liefde overwint alles. In de gestalte van de liefde ben je onaantastbaar.
- De liefde is onvergankelijk. Een perspectief over de dood heen.
- Je bent omringd door reisgenoten, maar wat je ook met hen mag delen, niemand gaat de weg die jij gaat.
- Ieder proces van rouw heeft zijn eigen agenda. Je legt een moeizame weg af door je innerlijk landschap; een eenzame weg. Niemand kan je volgen.
- Zoals die anderen jóu met aandacht omringen, kun jij ook hén omgeven met aandacht.

12. Wat alles omvat, bij het sterven
- Hoe pijnlijk sterven ook is, het is toch maar goed dat je sterft. Op een unieke wijze bewijst je dood dat je hebt geleefd.
- Sterven terwijl je nog volop onderweg bent of nog maar net op weg ... Het is onaanvaardbaar.
- Sterft je kind. Zelf sterf je mee.
- Wat in liefde gebeurt, is onvergankelijk.
- Ook al heb je weinig toekomst meer, je bent een mens met geschiedenis.
- De werkelijkheid van de dood is niet de laatste werkelijkheid. Je mag weer opstaan.
- Ook al heb je niet lang meer te leven, de korte periode die je nog rest, kan van grote betekenis zijn.
- De dood is geen punt, geen breekpunt, maar een komma.
- De werkelijkheid houdt aanmerkelijk méér in dan wat zij als reëel ervaren.

- Anders wordt de weg

voor wie hem niet meer alleen hoeft te gaan.

- De eeuwigheid zou ook de glorieuze collectie kunnen zijn van alle tijden die we in liefde hebben doorgebracht.

- Wat alles omvat.

Liefde.