 |
| Prof. dr. Govert Buijs |
Vierluik over vakmanschap
Tegenwoordig maken velen zich zorgen om de ontwikkeling van vakmanschap; ongeacht of het nu gaat om de zorg, het onderwijs, de techniek of in de sturing door de overheid.
Ons werk richten we tegenwoordig veelal in rond modellen, systemen en protocollen; en voor de factor 'mens' lijkt daarin steeds minder ruimte te zijn.
Daarnaast wijkt praktische wijsheid tegenwoordig vaak voor afrekenbare maatstaven.
Bezieling op de werkvloer
In samenwerking met het Friesch Dagblad en Tresoar organiseert het Regiocomité Fryslân van de VU-Vereniging in de periode van september 2014 t/m januari 2015 een lezingenserie (van vier avonden) over dit thema. Het gaat daarin zowel om de verdieping van het vraagstuk, als het aanreiken van oplossingsrichtingen. Gaan we bijvoorbeeld weer Gilden inrichten?
Deskundig en expert
Deze eerste avond in Tresoar te Leeuwarden wordt geopend door Siem Jansen (directeur van de Noordelijke Ontwikkelings Maatschappij), die vanavond als gespreksleider het programma in goede banen zal leiden.
Regiocomitélid Govert Geldof verzorgt na deze opening een korte inleiding, waarin hij als het ware de theoretische draad door het gespreksonderwerp van vanavond weeft. Dat doet hij aan de hand van de zogenoemde 'Skills Acquisition' van Hubert & Stuart Dreyfus, die voor wat betreft 'vakmanschap' de volgende (oplopende) fasen onderscheidt: Beginner, Gevorderde beginner, Competente, Deskundige, Expert.
Govert Geldof geeft daarbij aan dat deskundigheid en expertise in diverse verbanden vaak moeilijk kan worden ingebracht. Naar de deskundige en naar de expert wordt in veel organisaties vaak niet geluisterd. Deskundigen en experts wordt veelal buitenspel gezet, want - zo wordt dan gezegd - zij zijn maatschappelijk niet inpasbaar.
Ontzieling & Bezieling
Vanavond bijt prof. dr. Govert Buijs (bijzonder hoogleraar Politieke Filosofie en Levensbeschouwing aan de Vrije Universiteit) het spits af. Hij richt zich vooral op de overheid en op het maatschappelijk middenveld, waarbij ook de historische rol die de religie speelde in het ontstaan van dit middenveld een rol speelt.
De titel van zijn lezing is 'Pleidooi voor vakmanschap - ontzieling & bezieling'. Hij begint direct maar met de vraag waarom je ooit bijvoorbeeld verpleger of lerares bent geworden. En voel je nu bijvoorbeeld onbehagen, omdat je nu misschien in een systeem (beroep/organisatie) zit waar die passie verdwenen is?
Geschiedenis van de arbeid
Daarna volgt een historisch overzicht van de wijze waarop arbeid en beroep werden gewaardeerd. In de Oudheid bijvoorbeeld was werk van geen betekenis, maar de kloostertraditie gaf waarde aan werk (ora et labora), en het protestantisme bracht het beroep naar een soort 'roeping', tot de plek waar je tot je bestemming komt als mens.
Vervolgens passeren enkele culturele onderstromen vanaf de zestiger jaren, zoals: individualisering, ontzuiling, secularisering, pluralisering, rationalisering en politisering.
Pleidooi voor erkend vakmanschap
Gelukkig gloort er wel weer hoop, en zie je bijvoorbeeld in de dienstverlening dat er zo langzamerhand weer meer aandacht is voor de mens (in plaats van cijfers en systemen).
Buys somt een tiental elementen op die ons richting en doel zouden kunnen geven in een toekomst met weer meer aandacht voor de werkende mens, als een pleidooi voor vakmanschap, bestaande uit items als: samenlevingsbesef, roeping, gemeenschap, verantwoordelijkheid, bezieling, professie (transparante kwaliteit), metgezellen (gedeelde belangen), vertrouwen, ereloon en caritas/agapè (mijn bronnen aanboren, wat drijft mij ten diepste).
Govert Buijs pleit voor een transitie naar een nieuw, coöperatief model:
"We moeten nieuwe morele oefenplaatsen (waaronder ook maatschappelijke stages!) inrichten".
Geen opmerkingen:
Een reactie posten