Op zoek naar zingeving in de Nederlandse gemeenschap

Maandag 20 januari 2014

Cover van Op zoek naar zingeving

Zingeving en zinbeleving
Hoe staat het met de bezieling van de Nederlandse samenleving en zijn burgers?
Uit een persoonlijke zorg van Adriaan Bekman vloeide de vraag voort of het de Nederlandse gemeenschap - welvarend als nooit tevoren - tegenwoordig mogelijk aan zingeving en aan zinbeleving ontbreekt.
En het is ook een vraag naar de zingeving in ons eigen persoonlijke leven, en in ons huidige bestaan in een druk en georganiseerd Nederland.

Geen antwoord
Onze samenleving is doortrokken van 'organisatie'. Op alle levensgebieden zijn indrukwekkende infrastructuren aangelegd, waar wij dankbaar gebruik van kunnen maken. Werkvoorziening, vervoer, verzorging, ze zijn beschikbaar.
De georganiseerde inrichting van onze samenleving en van ons leven kan volgens Bekman op een oeroude vraag echter niet het beslissende antwoord vinden: Wat is de zin van ons leven? Wat is de vrucht van ons bestaan? En wie geeft antwoord op mijn levensvragen?

De weg tot zingeving
Nu voor velen God de natuurlijke gemeenschap verlaten heeft, en daar voor deze God-loze geen antwoorden meer te vinden zijn, kunnen we ons afvragen waar zij en wij in Gods-naam met hun en met onze zingevingvragen naar toe moeten.
Hoe kunnen we in ons georganiseerde leven deze vragen inbrengen en verzorgen?
In dit boek onderzoekt auteur Adriaan Bekman deze vraagstelling.
Daarmee beoogt de auteur een inspirerende verkenning aan te bieden, die de lezer zou kunnen inspireren bij het vinden van zijn of haar weg tot zingeving, in een druk georganiseerd - en voor voor velen onvoorspelbaar - bestaan.

Op zoek naar zingeving
In het jaar 2007 publiceerde mijn collega Adriaan Bekman, de toenmalige lector van onze hogeschool - toen nog Christelijke Hogeschool Nederland, tegenwoordig Stenden Hogeschool - zijn boek 'Op zoek naar zingeving in de Nederlandse gemeenschap', waarin hij antwoorden wil formuleren op bovengenoemde vragen. Daartoe hanteert Bekman de volgende vijf aanknopingspunten:

1. 1. De ontwikkeling van een individueel procesbewustzijn;
2. 2. Het vormen van nieuwe zingevingsgemeenschappen;
3. 3. Het vinden van een persoonlijke weg tot zelfsturing;
4. 4. Het zoeken naar een voortdurende persoonlijke geestelijke scholing;
5. 5. Het brengen van de zondag in de maandag: zingeving als wezenlijk bestanddeel van het dagelijkse praktische leven in onze georganiseerde samenleving.

Citaten:

• De zondag hebben we afgeschaft. De pauzes zijn weg georganiseerd. Onze geplande vakantie is een welkome georganiseerde veilige vlucht uit het drukke bestaan.
• We doen er alles aan om ergens bij te horen. Wie niet mee mag doen, is de sigaar.
• Professionals verbinden hun werk niet meer met God en zijn engelenscharen. De oplossingen moeten hier gevonden worden, tussen ons.
• We zijn in alles verdeeld, en willen dat graag ook zo houden.
• We zijn van God vervreemd, en verlangen naar zingevende bescherming.
• We vernieuwen de religie, en verlaten daarna de kerk.
• Nederlanders zijn bereid iets nieuws te proberen en grenzen te verleggen, als het eigen belang daar mee gediend wordt.
• De individuele mens komt op zichzelf te staan.
• We willen een wetenschappelijke onderbouwing van ons leven.
• Politici beijveren zich het maatschappelijk verzet te kanaliseren, en onschadelijk te maken, door steeds perfectere infrastructuren te bouwen.
• We zijn onthecht van de zingevende inspiraties.
• Is er in de kerken gebrek aan leiderschap, dat bruggen kan slaan naar anderen?
• Nederland heeft geen stem meer die klinkt en opvalt.
• De minister van financiën is eigenlijk de minister-president.
• Het bedrijfsleven verliest vernieuwend imago.
• Slechts een beperkt financieel denken is in topbestuurders gevaren. Geen eigen originaliteit en scheppend creatief denken en handelen is meer te bekennen.
• De geïnspireerde werkgemeenschap is op het spel gezet.
• Topbestuurders hebben een grote morele verantwoordelijkheid. Zij geven de ruimte en de grenzen aan.
• De universiteiten worden steeds meer theoretisch. De universiteiten drogen op; de hogescholen verhogen hun ambities.
• De doelstelling en waarden van universitair leven en werken zijn verloren gegaan en opgelost in een bedrijfstakachtig bestaan.
• Sport is een leerschool voor omgaan met winst en verlies, confrontatie en samenspel met de ander, het verleggen van grenzen.
• Familie - de krachtige hoeksteen van de samenleving - staat op de tocht. Ouderen zijn aan hun lot overgelaten.
• We zijn met alles in contact, maar hebben daarmee niet direct verbinding.
• We leven in een virtuele wereld, waarin het onderscheidende verloren gaat.
• We raken ondergesneeuwd door een gigantische hoeveelheid entertainment. We raken het innerlijke spoor bijster, door de vele verleidingen in het dagelijkse bestaan.
• De werkende mensen raken gestresst en gefrustreerd over de alsmaar complexer wordende samenhangen, waarin het werkproces gedaan moet worden.
• Ieder spoor van onzekerheid en onveiligheid moet beantwoord worden met maatregelen; beschikbare middelen moeten toenemen, en capaciteiten moeten beschikbaar gesteld worden.
• We kunnen ons nog veilig terugtrekken in ons gezin en familiebastion, totdat de vreemdeling zelf binnen komt, en daar deel van gaat uitmaken.
• We leven in meervoudige verhoudingen in een variëteit aan gemeenschappen met geheel verschillende doelstellingen.
• We hebben geen religie meer als vaste behuizing van onze ziel. We zijn wel op zoek naar zingeving en waardestelling, maar we weten niet goed waar ons op te oriënteren.
• We zijn een volk van berekening geworden en we hebben, zo lijkt het, onze passie voor de toekomst verloren. Het goede willen doen, de ander willen helpen, het delen met de ander wordt ondergeschikt gemaakt aan het eigen belang.
• De kern van ons verlangen is vandaag: we willen zekerheid en dat willen we hier en nu.
• Levend in deze menselijke wereld zoeken wij wegen om weer in verbinding te komen met de Goddelijk geschapen, natuurlijke wereld. Dat doen we met behulp van wetenschap, onze kunst en religie.
• Het mooie van een organisatie is dat de organisatie haar betekenis, haar zingeving ontleent aansluitend aan het feit dat ze voor mensen buiten de organisatie iets doet. Je moet steeds weer de verbinding naar buiten vinden. Dat vraagt leiderschap.
• In de werkprocessen realiseren mensen hun visie, hun vakmanschap en hun opgave. Veranderingsprocessen geven aan mensen de meeste kans tot persoonlijke ontplooiing en ontwikkeling.
• Horizontaal leiderschap is niet de baas zijn, maar is eigenlijk een proces inrichten, waarin anderen de dialoog aan kunnen gaan.
• Soms moet ik mijn strevingen en verlangens opgeven om ruimte te scheppen voor die ander. Wij leren van onze mislukkingen als wij daarop reflecteren, en wij groeien als mens als wij bereid zijn tot een offer voor de ander.
• Zingeving valt niet te organiseren, maar kan ontstaan tussen mensen die elkaar inspireren.
• We zullen de zondag opnieuw moeten uitvinden. We zullen de zondag in iedere weekdag moeten integreren.
• Laten we elkaar bemoedigen, en elkaar helpen de zingeving in ons leven te integreren.