Lentebode in Cornjum

Zondag 13 maart 2011

We zijn in dit kalenderjaar nog maar halverwege de maand februari. Naar de seizoenen kijkend, is het nog winter. Toch dienen de eerste, vroege lenteboden zich al weer aan. Aan de voet van de voormalige Nederlands-Hervormde kerk van het Friese Cornjum (Fries: Koarnjum) bloeit al weer het 'Maarteblomke", ofwel 'de plant die in maart bloeit', hier het Sneeuwklokje (Latijnse naam: Galanthus nivalis). In het Fries doorgaans het "Liderke" genoemd.

Het Sneeuwklokje is een zogenoemde stinsenplant, een plant die in Fryslân van oorsprong groeit op het landgoed van Friese adel en in de grote tuinen van andere aanzienlijke bewoners van Fryslân, zoals bijvoorbeeld rijke boeren, notarissen en predikanten (pastorietuinen). In Fryslân kennen we nogal veel Friese volksnamen van het Sneeuwklokje, zoals onder andere:
- Snieklokje, eigenlijk niet meer dan een letterlijke Friese vertaling van 'Sneeuwklokje';
- (Neakene) Boutsje; vrij te vertalen als"(Naakte) Stengel';
- Neaken Earske, ofwel een 'Naakte Dribbel/Drentel;
- Foarjiersberntsje, ofwel het Voorjaarskindje;
- Wyt Wyfke, ofwel het "Witte Vrouwtje';
- Neaken Manstje/Neaken Wyfke, te vertalen als 'naakt mannetje/naakt vrouwtje'.

Deze kerk van Cornjum is in 1873 gebouwd naar het ontwerp en onder toezicht van architect Foppe Brouwer uit Cornjum. De kerk staat op een vrij lage terp op een ruim kerkhof met een dichte boomzoom. Ten zuiden, aan de voet van deze terp, ligt de laaggelegen ijsbaan van dit Friese dorp. Ten oosten van het koor van de kerk ligt het landgoed van Martenastate, een landgoed dat ook bekend staat vanwege haar mooie stinsenplanten.

In de kerktoren hangen twee luidklokken, die in 1948 de oorspronkelijke luidklokken vervingen, die in de Tweede Wereldoorlog verdwenen. De huidige luidklokken dragen de bijpassende Friese tekst: 'Mei it wrâldsbestel sa forrinne dat hja nou hingjen bliuwe kinne", ofwel de wens dat de situatie in de wereld zo mag voortschrijden dat in elk geval deze klokken hier in de toren mogen blijven hangen. Laten we hopen dat die wens werkelijkheid mag blijven.

Voor de sneeuwklokjes geldt dat in elk geval niet, want het is ijdele hoop om te verwachten deze mooie witte klokjes het jaar rond zullen blijven hangen. Over enige weken zullen deze witte Sneeuwklokjes zijn vergaan, maar we willen er graag op blijven vertrouwen dat we ze in het volgende voorjaar van 2012 - en ook nog vele jaren daarna weer mogen zien als de eerste 'Lentebodes van Cornjum'.