Pelgrimage-lezing voor de Raad van Kerken in Friesland

Dinsdag 27 oktober 2009

Vanuit de Raad van Kerken in Friesland kreeg ik onlangs van de nieuwe Raadsvoorzitter ds. Rein Veenboer het verzoek om in de hoedanigheid van bestuursvoorzitter van de Stichting Jabikspaad Fryslân een lezing te verzorgen over de "waarde en ervaringen rondom pelgrimage". Deze bijeenkomst met presentatie vindt plaats in het Titus Brandsmahuis van de Bonifatiuskerk te Leeuwarden. Deze provinciale Raad van Kerken is het overlegorgaan van en voor de gemeenschap van de kerkgenootschappen in Friesland.

De Raad van Kerken in Friesland wil middels mijn presentatie graag worden geïnformeerd over de bijzondere punten die aangetroffen (kunnen) worden op het Fries-Overijsselse Jabikspaad, dat van Sint Jacobiparochie naar Hasselt voert. Zijn het alleen "kerkmensen" die dit pelgrimspad bewandelen? Tevens is gevraagd wat de waarde van een pelgrimage is voor de kerk en voor wandelaars en wat wandelaars/pelgrims op dit pelgrimspad beleven. Voorts is de Raad geïnteresseerd in de wijze waarop allerlei niet-kerkelijke organisaties nu al betrokken zijn bij het vestigen van aandacht op en het aantrekkelijk maken van deze pelgrimsroute door Friesland. En tenslotte wil de Raad van Kerken in Friesland graag mijn advies over hoe de Raad, de plaatselijke kerkelijke gemeenten, de Friese lidkerken en de kerkelijke provinciale organen zich zouden kunnen verbinden aan het Friese Jabiks(pelgrims)paad.

Achtereenvolgens komen in mijn lezing onder andere aan de orde:

- welke bezienswaardigheden wandelaars/pelgrims op het Jabikspaad zien en beleven, zoals bijvoorbeeld het fresco van Sint Jacobus in de Leeuwarder Jacobijnerkerk;

- wat doorgaans de uiteenlopende motieven zijn om te gaan pelgrimeren en hoe het mogelijk is dat je als wandelaar in Sint Jacobiparochie begint, maar als pelgrim in Santiago de Compostela aankomt;

- dat pelgrims onderweg leren te relativeren, daarbij veelal letterlijk - aan den lijve - ondervinden wat de essentiële basisbehoeften zijn waar uiteindelijk in je leven alles om draait;

- dat niet zozeer aanwijsbaar, maar wel aantoonbaar is dat de (pelgrims)weg zijn werk doet, dag aan dag, stap voor stap;

- welke zaken de Stichting Jabikspaad Fryslân met zeer beperkte middelen toch allemaal behartigt om de pelgrims in spé op weg te laten gaan en hen afgepast te accommoderen door onze activiteiten op het gebied van bijvoorbeeld: kartering, routegidsen, stempelkaarten, wegwijzers, Jacobs-appelbomen, routebeheerders, belangenbehartiging, websitebeheer en presentie op wandel- en fietsbeurzen en dito evenementen.

Aan het eind van de lezing komen we bij de rol die de Raad van Kerken in Friesland met haar provinciale lidkerken en plaatselijke kerkgemeenschappen zou kunnen vervullen. Ook vanmorgen blijkt maar weer dat al heel snel de aloude discussie op tafel komt dat de kerkgebouwen in Friesland ook gedurende werkdagen opengesteld zouden moeten zijn voor passerende wandelaars/pelgrims, zoals dat ook in landen als Frankrijk en Spanje in veel dorpen en steden te doen gebruikelijk is. Met allerlei praktische wenken probeer ik de aanwezige Raadsleden erop te wijzen dat kerkgemeenschappen wellicht veel doeltreffender te werk zouden kunnen gaan, door eerst maar eens te kiezen voor eenvoudiger arrangementen voor (startende) pelgrims, zoals het plaatsen van kerk-eigen wegwijzers, het aanbieden van een beschutte zitplaats met enige lokale informatie, het verwijzen naar kerk-eigen accommodaties waar een uiteenlopend, maar vooral passend diensten- en/of producten-aanbod is voor pelgrims. Met zulke, eenvoudig te realiseren middelen kan mijn (en hopelijk ons aller) "Pylgers(akkomodaasje)dream" werkelijkheid worden?!

Zou dit wellicht op afzienbare termijn kunnen worden uitgewerkt door de Friese vertegenwoordigers van "Tsjerkepaad", nauw verbonden aan de Raad van Kerken in Friesland. Mijn boodschap is duidelijk: Begin direct met dat wat nu al eenvoudig realiseerbaar is. En daarna geldt de aloude, middeleeuwse pelgrimswens/-groet: "Ultreia", ofwel: Voorwaarts, Ga door, Geef niet op!