Vergroot vertrouwen door nieuwe Erkenningsregeling Goede Doelen

Maandag 30 mei 2016

Framework van het Normenstelsel van de Erkenninsregeling Goede Doelen

Vergroot de nieuwe erkenningsregeling het vertrouwen in goede doelen?

Een vlekkeloze reputatie is één van de belangrijkste assets van goede doelen. De laatste jaren is gebleken dat een goede reputatie snel diepe deuken op kan lopen. Kwetsbare organisaties hebben goed bestuur en toezicht nodig en ook een professionele en transparante (interne) organisatie.

Op 1 januari 2016 is de ‘Erkenningsregeling Goede Doelen’ van kracht geworden, die de bestaande keurmerken voor goede doelen vervangt. Organisaties die opgenomen worden in het register voor erkende goede doelen voldoen aan een set van eisen op het gebied van transparantie, governance en rapportage. De erkenningsregeling legt bij de externe verantwoording meer nadruk op wat de organisaties bereiken op ‘hun’ maatschappelijk terrein (dus op de 'impact'), dan op de verantwoording wat er met elke euro uit de 'collectebus' gebeurt.

Commissarissenontmoeting van PwC

Vandaag komen we bijeen in de periodieke Commissarissenontmoeting van PwC te Amsterdam. Tijdens deze bijeenkomst praat PwC-director Wim van Ginkel ons bij over deze nieuwe erkenningsregeling.

• Wat betekent deze voor ons als bestuurders en als leden van uiteenlopende toezichtsraden? 
• Waarin zitten de verschillen met de keurmerken die tot voor kort geldig waren in de sector? 
• Hoe kunnen toezichthouders de nieuwe eisen uit de erkenningsregeling gebruiken om hun bestuurders de organisatie verder te laten verbeteren?

Ervaringen en debat

Deze bijeenkomst wordt ook benut voor het uitwisselen van ervaringen en debat, bijvoorbeeld over de vraag of de erkenningsregeling ver genoeg gaat?

• Of is het slechts een eerste stap in een goede richting? 
• Is er genoeg aandacht voor de impact die de organisaties hebben in hun werkveld, of zou dat accent nog sterker moeten zijn?

Gortemaker en Van Ginkel

Hans Gortemaker is uitgenodigd als gastspreker. Gortemaker is hoogleraar accountancy aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Tot medio 2005 gaf hij leiding aan de Europese accountantspraktijk van PwC en was hij lid van de Global Assurance Board. Hij is onder andere jurylid van De Transparant Prijs, lid van het College van Deskundigen van het CBF, en bestuurslid Bureau Financieel Toezicht. Daarnaast bekleedt hij enkele toezichtfuncties.  
Onze gastheer vandaag is Maarten van Ginkel, die zich als PwC-partner binnen de Assurance-praktijk van PwC gespecialiseerd heeft in dienstverlening aan financiële instellingen, en die inmiddels zijn accent heeft verlegd van die financiële sector naar de publieke sector.

Vertrouwen in kernwoorden
In een korte voorstelronde worden we uitgenodigd om ook een tweetal kernwoorden te noemen, die bij ons naar boven komen als we nadenken over het vertrouwen van het publiek in goede doelen. Begrippen zoals transparantie, betrouwbaarheid, vluchtigheid, verantwoording, communicatie, durven leren, wederkerig helpen, collegialiteit, samenwerking, blijf bij je leest, passie en kwaliteit komen daarbij aan bod.

Erkenningsregeling en Governance
Wim van Ginkel komt met een toelichting op de achtergronden en de kernpunten van de nieuwe erkenningregeling. Van Ginkel gaat onder andere in op de aanleiding, de doelstellingen, het framework van het normenstelsel, de differentiatie naar organisatiegrootte, de focus op impact/doelrealisatie, de wijziging in toezicht op de '25%-norm', en op enkele overige wijzigingen.
Hans Gortemaker gaat daarna in op de Trends in governance, onder andere over de Corporate Governance Code, over de lange termijn waardecreatie, de rol van een Raad van Commissarissen, het verstevigen van risico-management, en de nieuwe accenten in effectief bestuur en toezicht. Ook cultuuraspecten zoals openheid, aanspreekbaarheid, signaleren, verantwoordelijkheid, medezeggenschap en verantwoording komen aan de orde.
Na de beide presentaties volgt plenair een boeiend groepsgesprek over voorbeelden uit onze eigen toezichtspraktijk, met bijvoorbeeld ook de uitdagingen waarvoor we ons zien gesteld, en over de wijze waarop we als besturen en/of als raden van toezichthouders en commissaren kunnen anticiperen  op en omgaan met deze nieuwe erkenningsregeling.

65 jaar in Katwijk aan Zee

Zaterdag 29 mei 2016 

Verjaardagsfeest op het strand van Katwijk aan Zee

Strandfeest
Feest vandaag, want op deze dag vieren we dankbaar dat onze schoonzus Aagje dit jaar haar 65e verjaardag viert. Het is de eerste in onze kring van broers en zussen die de gezegende leeftijd van 65 jaar heeft bereikt.
We zijn als naaste familieleden met zijn allen uitgenodigd om Aagjes heuglijke verjaardag vandaag samen met haar en alle andere gezins- en familieleden te vieren in Katwijk aan Zee.
Op een zonovergoten terras van één van de Katwijkse strandpaviljoens komen we aan het begin van de middag bijeen.
Daarna gaan we in diverse samenstellingen uiteen om te genieten van Katwijkse zaken, zoals strand, zee, winkelcentrum en museum.
Rond het avonduur komen we dan weer met zijn allen bijeen in het strandpaviljoen, waar we deze feestdag afsluiten met een heerlijk diner met aangename tafelgesprekken.

Interieur van de Vredeskerk in Katwijk aan Zee

Vredeskerk
Tijdens het middagprogramma passeer ik zo aan het eind van de middag de Vredeskerk van Katwijk aan Zee. Bij de opgang naar de iets achteraf gebouwde kerk staat een informatiebord, met daarop de melding dat de kerk vanmiddag open is en met de uitnodiging om de Vredeskerk te bezoeken.
Ik besluit op die uitnodiging in te gaan, en dat blijkt een gouden greep te zijn. In de ontvangsthal word ik hartelijk ontvangen, en nadat ik globaal een kijkje heb genomen in de kerkzaal, krijg ik een uitgebreide rondleiding door alle zalen van deze prachtig gerenoveerde Vredeskerk. Het blijkt overigens dat ik nu aan het eind van deze open middag de eerste gast ben die de prachtige kerk vanmiddag bezoekt. Voor alle anderen die vanmiddag de kerk passeerden zonder die naar binnen te gaan, is dat waarlijk een gemiste kans om te zien hoe prachtig je zo'n toch al enigszins oudere kerk kunt renoveren tot een gebouw dat ware schoonheid en gastvrijheid uitstraalt.
Na genoten te hebben van het schitterende eigentijdse interieur van het hele kerkgebouw - met waar je ook komt heel veel christelijke symboliek - bedank ik de vriendelijke gastvrouw, die vanmiddag heeft laten zien waar zo'n Gereformeerde kerk van Katwijk aan Zee groot(s) in is.

Ledenraadsvergadering Nederlands Bijbelgenootschap in Haarlem

Vrijdag 28 mei 2016 

De Ledenraad van het Nederlands Bijbelgenootschap bijeen in Haarlem

Hoogste Verenigingsorgaan van het NBG
Eén of twee maal per jaar komen de leden van de landelijke Ledenraad van de vereniging 'Nederlands Bijbelgenootschap' (NBG) bijeen in het kantoor van het NBG te Haarlem. Vandaag is de jaarlijkse voorjaarsvergadering van deze Ledenraad aan de Zijlweg in Haarlem.
De ledenraad bestaat uit een delegatie NBG-verenigingsleden, die zijn benoemd op voordracht van het verenigingsbestuur of van het Landelijk Beraad van het NBG, het beraadsorgaan dat de directie van het NBG adviseert op met name alle vrijwilligerswerk in ons verenigingsverband.
De Ledenraad is het hoogste orgaan binnen onze NBG-vereniging, dat wordt voorgezeten door de verenigingsvoorzitter (tevens bestuursvoorzitter) van het NBG.

Benoemingen in Ledenraad en Bestuur
De vergadering van de Ledenraad is ook de aangewezen plaats voor de benoemingen van ledenraadsleden en van de bestuursleden. Een aantal nieuwe ledenraadsleden worden benoemd voor hun eerste zittingstermijn, enkele zittende ledenraadsleden worden herbenoemd voor hun tweede zittingstermijn, en we nemen afscheid van enkele ledenraadsleden en van de penningmeester van het NBG-bestuur. Dan wordt de nieuwe penningmeester van het bestuur benoemd in de ontstane vacature, en de Ledenraad benoemt ook de nieuwe voorzitter voor een termijn van twee jaar, waarmee we de voorzitterszetel weer hebben ingevuld na het overlijden van onze voorgaande bestuursvoorzitter Marleen de Pater, bij wiens overlijden we bij aanvang van deze ledenraadsvergadering ook nadrukkelijk hebben stilgestaan.

Organisatie voor bijbelwerk
Na een uitgebreide bespreking van het jaarverslag en de jaarrekening wordt de jaarverslaglegging over het jaar 2015 door de Ledenraad goedgekeurd.
Na de pauze komt NBG-medewerkster Roelien Smit een presentatie verzorgen over het nieuwe bijbelblad voor kinderen van 7-12 jaar, het blad 'Alef'', dat vanaf het jaar 2015 door het NBG met succes wordt uitgegeven. Ze vertelt wat Alef is, waarom het magazine op deze wijze wordt uitgegeven, hoe goed het gaat met het almaar stijgend aantal abonnees, en wat zoal de eerste reacties zijn van de kinderen, voor wie dit aantrekkelijke bijbelblad wordt gemaakt.
Aan het eind van de vergadering spreken we over de verdergaande samenwerking met een ander bijbelgenootschap, en bekijken we wat dit betekent voor beide partijen, en hoe deze samenwerking een goede bijdrage levert aan het bijbelwerk, waar beide organisaties voor staan en gaan.
En tenslotte komen we als bestuur weer terug op de beoogde statutenwijziging, die wegens allerlei andere prioriteiten even was geparkeerd, maar waarmee we op afzienbare termijn nu dan toch ook willen gaan beginnen.

Gods Word's giving Hope
Het NBG is ook één van de zogenoemde 'founding member' van de 'United Bible Societies' (UBS), de wereldwijde koepelorganisatie voor alle bijbelwerk van zo'n 200 landen en gebieden. Dit jaar bestaat de UBS 70 jaar, hetgeen afgelopen week is gevierd tijdens de 'World Assembly' in Philadelphia (USA), waaraan dit jaar 147 aangesloten bijbelgenootschappen hebben deelgenomen, waaronder ook het NBG.
Voor al die bijbelgenootschappen wereldwijd is zo'n World Assembly - ongeacht of het nu donerende of ontvangende leden zijn - de plek bij uitstek om elkaar als 'Bible Leaders' te inspireren met hoop en in gebed. Daar ervaar je - zoals dat door één van de aanwezige deelnemers in een videofragment wordt gezegd: "Gods Word is giving Hope'.

Proefvisitatiedag 2 van Creatieve Therapie in Leeuwarden

Donderdag 27 mei 2016 

Pleanaire terugkoppeling van de proefvisitatie voor Creatieve Therapie

Verificatiegesprekken
Vandaag is - na gisteren - de tweede dag van de proefvisitatie van de HBO-bachelor-opleiding 'Creatieve Therapie' van Stenden Hogeschool te Leeuwarden. Na het bestuderen van de opleidingsdocumentatie en de eerste gesprekken met directie/management en met werkveldvertegenwoordigers wordt vandaag de nodige tijd genomen om met allerlei groepen van de opleiding verificatiegesprekken te voeren.
Nadat het auditteam de benodigde tijd heeft genomen voor een intern beraad worden er gesprekken gevoerd met achtereenvolgens studenten, docenten, studenten, leden van de examencommissie en van de toetscommissie, en met alumni (afgestudeerden) van deze opleiding.

Terugkoppeling van auditbevindingen
In de tweede helft van de middag ruimt het panel tijd in om aanvullend nog enig documentenonderzoek te verrichten, en om in een intern beraad te komen tot het formuleren van de eerste bevindingen van deze proefvisitatie.
Dan is rond het avonduur het moment aangebroken dat directie en management eerst een terugkoppeling van de auditbevindingen krijgen in kleine kring, waarna alle deelnemers van deze proefvisitatie worden uitgenodigd om aanwezig te zijn in de visitatiekamer bij de plenaire terugkoppeling van de resultaten van deze proefvisitatie.

Het proefvisitatiepanel van CT presenteert haar bevindingen

Het is mooi om te zien dat de inhoud van de presentatie over deze auditbevindingen door de voorzitter van het proefpanel in grote lijnen overeenkomt met de bevindingen zoals wij die gisteren en vandaag verkregen uit alle briefings- en debriefingssessies van deze audit.

Resultaten en vervolg
De Head of School bedankt het proefpanel en ook alle andere medewerkers van deze proefvisitatie voor ieders aandeel in deze geslaagde tweedaagse audit, en dan is er gelegenheid in de lobby van Stenden Hotel om met zijn allen nog even in informeler verband door te praten over de resultaten van deze proefvisitatie.
En nu zijn we in afwachting van het proefvisitatierapport van het auditpanel, waarmee de opleiding vervolgens aan het werk gaat in de gang naar de naderende visitatie, die na de zomervakantie zal gaan plaatsvinden.

Proefvisitatiedag 1 van Creatieve Therapie in Leeuwarden

Woensdag 25 mei 2016 

Proefvisitatiekamer van Creatieve Therapie in het Ontmoetingscentrum

Voorbereiding
Vanmorgen vroeg hebben de laatste organisatorische voorbereidingen ertoe geleid dat nu alles keurig klaar staat voor de proefvisitatie van de Stenden-HBO-bachelor-opleiding Creatieve Therapie (CT)  te Leeuwarden. In het Ontmoetingscentrum van Stenden Hogeschool staat alles klaar voor de proefvisitatiecommissie, en in de zaal daarnaast liggen alle documenten en studentenwerken gereed voor de proefaudit. Op de bovenverdieping is een ruimte ingericht waar vandaag en morgen alle opleidingsgroepen de revue zullen passeren in een 20-minutensessie ter voorbereiding (briefing) en in een 20 minutensessie ter afronding (debriefing) van de opeenvolgende ontmoetingen van deze opleidingsvertegenwoordigers met het auditteam.

Ontvangst
De leden van het proefvisitatiepanel worden door de opleidingsdirectie ontvangen in de lobby van het Stenden Hotel, en dan worden ze begeleid naar de proefvisitatieruimtes in het Ontmoetingscentrum van Stenden Leeuwarden. Deze proefvisitatiecommissie is samengesteld uit enkele auditoren van Stenden Hogeschool, aangevuld met een (extern) lid van de Raad van Advies en een student en een managementteamlid van een collega-CT-opleiding van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Dit auditteam zal vandaag en morgen het gehele kwaliteitsonderzoek voor haar rekening nemen.

Briefing
De eerste sessie met het proefvisitatiepanel wordt door mij verzorgd, Het is een vijf kwartier durende bijeenkomst, waarin ik met het proefpanel alle relevante ins en outs van deze proefvisitatie doorneem, zodat zij goed voorbereid haar werk vandaag en morgen kan doen.
Daarna gaat het panel in intern beraad, om zich inhoudelijk goed verder voor te bereiden met alle stukken die in de documentenkamer liggen. Daarna is het audit team gereed om in gesprek te gaan met allerlei opleidingsvertegenwoordigers.

Onderzoek
Eerst verzorgen enkele studenten en docenten gezamenlijk een zogenoemde showcase, waarin enige karakteristieken van de opleiding Creatieve Therapie worden gepresenteerd.
Daarna gaat het auditteam verder met een serie gesprekken met achtereenvolgens School- en opleidingsmanagementteamleden en werkveldvertegenwoordigers van de sector waarvoor onze studenten worden opgeleid. De visitatiecommissie krijgt ook een rondleiding aangeboden langs de onderwijsfaciliteiten van Stenden Hogeschool in het algemeen, en van de opleiding Creatieve Therapie in het bijzonder.

Terugblik en vooruitblik
Aan het begin van de avond worden de Head of School en de teamleider nog eens uitgenodigd voor een korte terugkoppeling van de zijde van het proefpanel. Hierin worden de eerste onderzoeksbevindingen met elkaar gedeeld, en wordt alvast vooruitgeblikt op het tweede deel van deze proefvisitatie, dat morgen gedurende de hele dag zal gaan plaatsvinden.

Bestuur Stifting Nijkleaster vergadert in Jorwert

Dinsdagavond 24 mei 2016 

Altaar in het koor van de Sint-Radboudkerk van Jorwert

Bestuur en beroepskrachten
Vanavond vergaderen we als bestuur van de Stifting Nijkleaster in de Voorkerk in de Sint-Radboudkerk te Jorwert, de eeuwenoude dorpskerk waarin Nijkleaster al weer enkele jaren is gevestigd.
Dankbaar zijn we dat we vanavond ook kennis kunnen maken met de pasbenoemde Nijkleaster-pastor Saskia Leene, die samen met onze pionierspredikant Hinne Wagenaar en fondsenwerver/communicatiemedewerker Gerko Last nu het team van beroepskrachten gaat versterken.

Lopende zaken
Voordat de ingekomen post de revue passeert, wordt gekeken naar het verslag met de actielijst naar aanleiding van de vorige bestuursvergadering, en komt het nieuwe communicatieplan ter tafel.
Vanuit de Kleasterried komen terugblikken over het Nijkleaster Pinksterpaad, het concept-jaarprogramma 2016-2017, de theatervoorstelling 'Skûlje yn Jorwert', en het gedicht dat de Friese dichter Eppie Dam ons aanbood aan bod. Ook bespreken we de verkoop van en het tentoonstellen van al onze kunstwerken van de Friese kunstenaar Jentsje Popma.

Investeren en financieren
Voordat we naar de verschillende ins en outs van de alsmaar voortgaand te onderzoeken vestigingsopties van Nijkleaster kijken, staan we uitgebreid stil bij allerlei administratieve jaarstukken van onze Stifting Nijkleaster, zoals bijvoorbeeld het jaarverslag, de jaarrekening, met overzichten zoals begrotingen, balans en exploitatieoverzichten. Het oprichten van een nieuw protestants klooster in Fryslân heeft niet alleen inhoudelijke aspecten, want we moeten zeker ook voortdurend zaken in beeld houden als: investeren, financieren en exploiteren. Voor een nieuw klooster in Fryslân behoeven we grote hoeveelheden goddelijk, geestelijk, menselijk, materieel en geldelijk kapitaal.

Kapitaal zoeken en vinden
Het een kan niet zonder het ander, en om het beoogde nieuwe Friese klooster tot een succesvol geheel te maken - ook in hout en steen - zijn grote sommen geld nodig, om het te stichten klooster te financieren en daaruit voortvloeiend ook verantwoord te exploiteren.
En dat geld is er nu nog niet. 
Vanwaar komt onze hulp? 
Als bestuur voelen we ons samen met de medewerkers en vrijwilligers gezegend dat we met onze expertise en onze werkzaamheden een zegenrijke bijdrage mogen leveren aan deze kloosterstichting, in het gebed en in het volste Godsvertrouwen dat wij op niet al te lange termijn hopelijk allen mogen meemaken dat Nijkleaster ook fysiek als klooster in gebruik zal worden genomen, bovenal ter eer aan de Heer, en ter gezegende zorg voor mens en wereld.

Visitatie Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek en Chemie in Emmen

Dinsdag 24 mei 2016 

Plenaire terugkoppeling van visitatiebevindingen

Keurmerk voor Life Science-opleidingen van Stenden
Na een periode van grondige voorbereiding is het vandaag zover dat de kwaliteitskeuring plaatsvindt van de twee HBO-bachelor-opleidingen 'Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek' en 'Chemie' in de vestiging Emmen van Stenden Hogeschool.
Een onafhankelijke en gezaghebbende auditcommissie van de Netherlands Quality Agency is vandaag bij deze twee opleidingen in Emmen op bezoek voor de zesjaarlijkse visitatie.

Kritische reflectie
De beide Life Science-opleidingen hebben in het voortraject gezamenlijk een zogenoemde Kritische Reflectie geschreven, gebaseerd op de vier kwaliteitsstandaarden van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie, zoals die voor erkende opleidingen in het hoger onderwijs in Nederland en in Vlaanderen worden gehanteerd.
De visitatiecommissie heeft deze zelfevaluatie bestudeerd en verifieert alle ins en out van de opleiding op grond van de voorgelegde Kritische Reflectie. Het visitatiepanel doet dat door het bestuderen van allerlei documenten die de opleidingen aan de het panel ter beschikking heeft gesteld.

Showcase op het Emmtec Industry & Businesspark
Aan het begin van deze visitatiedag gaat het audit panel op werkbezoek naar het 'Emmtec Industry & Businesspark', waar onze studenten van deze opleidingen een deel van hun opleiding volgen. Stenden Hogeschool participeert samen met andere kennisinstellingen en ondernemingen in het Emmtech-netwerk, dat met name bestaat uit bedrijven in de kunststofsector, waaronder global players als DSM, Teijin en Bonar. Onder andere twee Stenden-studenten verzorgen hier een presentatie voor het audit team. In deze showcase, waaraan ook medewerkers van Emmtec deelnemen, wordt verteld wat onze studenten hier doen en leren.

Onderzoek middels verificatiegesprekken
Teruggekomen op de Stenden-campus krijgen de visitatiepanelleden een rondleiding aangeboden langs de faciliteiten van de leeromgeving waarin onze studenten hun hogere beroepsopleiding volgen.
Daarna gaat de visitatiecommissie achtereenvolgens in gesprek met allerlei vertegenwoordigers van deze twee opleidingen, zoals: studenten, afgestudeerden (alumni), docenten, assessoren, directie en management, en de leden van enkele borgingscommissies, zoals de opleidingsexamencommissie.
Aan het eind van de dag gaat de visitatiecommissie in intern beraad, en dan worden directie en managementteamleden uitgenodigd voor een eerste terugkoppeling van de bevindingen van het audit team.

Terugkoppeling van de auditbevindingen
De dag wordt tenslotte afgesloten met een plenaire terugkoppeling door de voorzitter van het visitatiepanel, waarin het audit team rapporteert wat haar bevindingen zijn op het kwaliteitsonderzoek van deze twee opleidingen.
Tijdens de (de)briefingssessies gedurende de hele dag hadden we al gemerkt dat het visitatiepanel grondig onderzoek doet naar de keuzes van deze opleidingen, en naar de kwaliteit van het onderwijs en van de gerealiseerde resultaten van deze twee opleidingen, en dan is het uiteraard verheugend om aan het eind van deze dag van de visitatiecommissie te horen dat men bijzonder is te spreken over de kwaliteit van deze opleidingen, dus we zien met vertrouwen het visitatierapport van dit visitatiepanel tegemoet.

What's the secret?

Zondag 22 mei 2016

De gospelrockband 'Changed' in De Hege Stins te Stiens

Rockkerkdienst
Vandaag is de Gospelrockband Changed bij en met ons in De Hege Stins van Stiens. Op uitnodiging van de Stienser Evangelisatie- en Zendingscommissie verzorgen de bandleden vanavond een zogenaamde Rockkerkdienst. Het is één van de Sing Ins die deze commissie van onze Protestantse Gemeente van Stiens in dit kerkelijke seizoen vanavond als Gemeentedienst organiseert.

Appèl
Changed draait al vele jaren mee in de kerkelijke muziekscene. Gitarist Jouke Droogsma van deze band is zelf predikant. Hij praat tijdens deze avondkerkdienst de muzieknummers, de bijbelteksten en de andere liturgische onderdelen op lenige wijze aan elkaar. 
De presentatie van de gospelrockband wordt ondersteund door een welverzorgde beamerpresentatie. Vanavond blijkt ook maar weer dat de laagdrempelige benadering met het appellerende karakter van woord & muziek veel kerkgangers hier in Stiens aanspreekt. 

Geloven in deze tijd
Deze band bestaat uit vijf bandleden, waarvan er vanavond vier op het podium staan. Het zijn allen leden die graag muziek met elkaar maken, die zelf hun muzieknummers schrijven vanuit de gewone, alledaagse levenservaringen. Daarmee blijft de band gevoelsmatig dicht bij de mensen; dus geen zweverig verhalen, maar gewoon de realiteit van gisteren, vandaag en vast ook wel van morgen. 
Het enthousiasme en de intensiteit van deze gospelrockband spreekt tot de verbeelding, en het neemt de aanwezige kerkgangers mee op hun ervaren levensweg, en dan zodanig dat er een link wordt gelegd met het geloof in God. 

What's the secret?
Het thema van deze dienst is: "What's the secret?" 
Als je in deze tijd hoort over allerlei onwenselijke gebeurtenissen, óók de zaken die te maken hebben met religie, dan vraag je je toch wel eens af wie God eigenlijk is. 
Dáár proberen we in deze evangelisatiedienst met zijn allen een (deel van het) antwoord op te vinden. 

Problematisch realisme
Vanavond wordt de Sing In begonnen met akoestische gitaren, een contrabas en met ingetogen drums. Variaties komen later in de kerkdienst met met behulp van elektrische gitaren, een knorrende bas en de beukende drums; met daar tussendoor de vocale inbreng van zangeres Anoek Mulder. 
De dienst begint met een muzikale schets van de problematische tijd waarin wij leven; een tijd die voor veel medemensen om ons heen niet altijd even gemakkelijk is. De thema's van de songs zijn uit het leven gegrepen en daardoor ook zeer herkenbaar. Ze worden mede door de gelijktijdig ondersteunende foto's en andere illustraties met een flinke intensiteit gebracht, en zeker altijd realistisch.

Kentering ten goede
In het gevarieerde samenstel van muziek, verwijzingen naar bijbelteksten in combinatie met de uitgesproken verbindende teksten komt na de de problematiserende realiteit ruimte voor verandering. God laat jou en mij, laat ons niet in de steek. Er is hoop voor ons en voor deze wereld. God en de Bijbel hebben ook een antwoord voor deze tijd, voor de mensen van vandaag, voor de problemen waarvoor we ons zien gesteld.

Gebedskruis

Briefje aan God

We mogen God aanroepen, bidden, praten met God, om hem onze noden voor te leggen, onze dank voor alle goeds uit te spreken, en onze Vader, de Zoon en de Heilige Geest vragen om vergeving van onze zonden, vragen om hulp bij wat we vandaag en morgen gaan doen, en de Heilige Geest aanroepen om ons te begeesteren, te bezielen, te inspireren en te motiveren om het voortaan anders en dan vooral beter te doen.

Voorganger Jouke Droogsma bidt mede daarom niet in de plaats van ons. De bandleider nodigt alle kerkgangers uit om naar voren te komen, om allen een eigen briefje aan God te schrijven, een kort persoonlijk gebed, dat daarna mag worden bevestigd aan het grote kruis dat voorin de kerk bij de preekstoel staat. Van dat aanbod wordt door bijna alle kerkgangers gebruik gemaakt, dus aan het eind van deze rockkerkdienst is het grote kruis nagenoeg geheel bedekt met persoonlijke gebedspunten van alle aanwezigen.

En zo brengt Changed en deze kerkdienst ons 'rock with a message' vàn boven, en een 'cross with a message' náár boven. 

Dina Laverman exposeert in Stiens

Donderdag 19 mei 2016 

Foto van Dina Laverman

Laverman en Van der Meulen
Tot 30 juni 2016 exposeren Dina Laverman en Gerrit van der Meulen hun werk in het gemeentehuis van de gemeente Leeuwarderadeel in Stiens.
Van der Meulen exposeert daar zijn schilderijen, en Laverman exposeert haar foto's.

Fotografie van Dina Laverman
Nadat het digitale tijdperk aan de amateurfotograaf op een gemakkelijke wijze mogelijkheden bood, die daarvóór nog veel moeilijker bereikbaar waren, werd fotografie de hobby van Dina Laverman.
Het fotograferen van natuur en landschap heeft haar voorkeur.
Met telelens en macrolens wordt veraf dichtbij, en klein wordt groot.
De mogelijkheden lijken eindeloos, en de uitdagingen eveneens.
Voor het landschap is het gemakkelijk om de gekozen onderwerpen dichterbij te halen om op die manier het gewenste beeld snel in te kaderen.
De macrolens gebruikt ze in haar achtertuin, waar altijd wel een beestje scharrelt en/of waar veelal ook wel een bloemetje zo groot als een speldenknop bloeit.

Kleine objecten
Het fotograferen van kleine objecten, zoals sieraden, is voor Laverman een nieuwe ervaring.
Geplaatst in een zogenoemde 'softbox' in combinatie met een aantal lampen die wit licht uitstralen, worden de kleinste details helder en sprankelend.
Haar fototoestel is - met voldoende reserve aan opslagcapaciteit en met een extra batterij en oplader -  altijd in de buurt, waar ze ook is.

Kracht en uitstraling
De computer en de fotoprinter zijn voor Dina onontbeerlijk.
Met beide apparaten kunnen correcties in de fotobeelden worden aangebracht, die wenselijk zijn om het beeld de gewenste kracht en uitstraling te geven.
Maar deze correcties zijn klein. Manipulaties ten behoeve van effectbejag vermijdt ze.
De gevoeligheid van de apparatuur brengt soms echter onverwachte effecten teweeg. Zoals de foto van een dun laagje ijs op het water van een regenwaterton, waarbij de blauwe lucht en de rode muur in de nabijheid voor kleuren zorgden die niet met het blote oog worden waargenomen. Dat maakt dergelijke foto’s tot abstracte, digitale 'schilderijtjes'.

Wandelen in Fryslân

Pinkstermaandag 16 mei 2016 

Cover van de wandelgids

Cultuurhistorie en landschap
Fryslân biedt een interessante verscheidenheid van landschappen en cultuurhistorische parels. Wandelend geniet je optimaal van alle Friese kwaliteiten.
In 2010 publiceerden geograaf Edward Houting & vormgever Jacob van der Vaart via de Friese Pers Boekerij de wandelgids 'Wandelen in Fryslân'. De focus van de 12 wandelroutes in deze wandelgids ligt op cultuurhistorie en landschap.

Uiteenlopende wandelroutes
Voor de wandelgids 'Wandelen in Fryslân' zijn twaalf uiteenlopende wandelroutes uitgezet en beschreven. De routes zijn zo gekozen dat de verscheidenheid van het Friese landschap goed tot zijn recht komt. De wandelaar wordt bovendien naar verrassende plekken geleid, die op het eerste gezicht misschien niet zo voor de hand liggen om als wandelbestemming te kiezen.

Friese paden
De lengte van de wandelingen in deze routegids varieert van 7 tot 14 kilometer. De te lopen route van elke wandeling wordt duidelijk beschreven, en er wordt onderweg veel verteld over de cultuurhistorie van de streek. Elke wandeling is voorzien van een kleurenkaartje. Ook zijn er bij elke wandeling kleurenfoto's en historische tekeningen opgenomen.
Een groot deel van de wandelingen gaat over (vaak rustige) verharde wegen en fietspaden, en voorts loop je over voetpaden, op zandwegen, over veldpaden, langs akkers, over (ook voormalige) zeedijken, over bospaden en schelpenpaden, kortom, over allerlei soorten paden die Fryslân rijk is.

12 routes in 7 dagen
In de periode van augustus 2015 tot en met april 2016 hebben Durkje en ik de totaal 133 kilometers van alle 12 routes van deze wandelgids gelopen. Vijfmaal hebben we twee routes op één dag gelopen, en tweemaal hebben we slechts één route per dag gelopen. Totaal hebben we dus in zeven dagen alle twaalf routes gelopen, op de volgende data, die hieronder als weblink verwijzen naar het wandelverslag van die zeven dagen:

• Route 1 - Blauhuis / Greonterp / Parrega - op 20 december 2015
• Route 2 - Veenklooster / Triemen / Westergeest - op 4 oktober 2015
• Route 3 - Reahûs / Oosterend / Rien / Lutkewierum - op 20 december 2015
• Route 4 - Minnertsga / Koehool / Tzummarum / Firdgum - op 1 november 2015
• Route 5 - Workum / Hindeloopen - op 30 augustus 2015
• Route 6 - Oldeberkoop / Nieuwehorne - op 13 december 2015
• Route 7 - Sloten / Wijckel - op 30 augustus 2015
• Route 8 - Akkrum / Nes / Aldeboarn - op 10 april 2016
• Route 9 - Paesens / Moddergat / Wierum / Nes - op 4 oktober 2015
• Route 10 - Munnikeburen / De Scheene - op 13 december 2015
• Route 11 - Eastermar / It Heechsân - op 8 november 2015
• Route 12 - Jirnsum / Raerd / Friens - op 10 april 2016.

Geast fan hjirboppe

Zondag 15 mei 2016 - Pinksterfeest 

De dromenvangers van de kinderen worden getoond aan de gemeente

Pinksterviering
Het is inmiddels te doen gebruikelijk dat de ochtendkerkdienst van de Protestantse Gemeente van Stiens op de Pinksterzondag wordt gehouden op het kaatsveld van Stiens, overigens altijd wel op voorwaarde dat het weer geen spelbreker is. Vorig jaar was het Pinksterweer prachtig, dus toen woonden we de hagepreek bij op ons kaatsveld. Voor dit weekend was het weervooruitzicht minder rooskleurig, met als gevolg dat gisteren wijselijk is besloten om het Pinksterfeest dit jaar maar niet in de open lucht te gaan vieren, maar om uit te wijken naar De Hege Stins te Stiens. Vanmorgen komen we dan ook met een goed gevulde kerkzaal bijeen in ons kerkgebouw. De regen en hagel van vanmorgen bevestigt in elk geval dat het een goede keus is om de viering vanmorgen binnen te houden.

Dromen
Voorganger van deze Pinksterviering is onze gemeentepredikant dominee Jaap Overeem, en de lezingen worden verzorgd door lector Hille de Haan. Een groot succes vanmorgen is de voor ons zo verrassend prachtige muzikale omlijsting van het Leeuwarder Harmonieorkest 'Da Capo', onder leiding van hun dirigent Johannes Reijenga.
Het thema van deze Pinksterochtendkerkdienst is 'Dromen'.
Als we vanmorgen de kerk binnen wandelen, horen we buiten al de vrolijke klanken van het harmonieorkest binnen, dus de feestelijke stemming is al vroeg ingezet.

Profeteren, dromen en visioenen
Nadat iedereen hartelijk welkom is geheten, zingen we onder begeleiding van Da Capo het lied 'Heer, het licht van Uw liefde schittert', op de melodie van 'Shine, Jesus, shine'.
Na de bemoediging, de groet en het aanvangsgebed van dominee Overeem luisteren we naar de eerste schriftlezing van Hille de Haan, handelend over de profetie van de profeet Joël (3: 1-5), over dat God zijn Geest zal uitgieten over al wat leeft, dat zonen en dochters profeteren, dat oude mensen dromen zullen dromen, en dat jongeren visioenen zullen zien.
Over die uitstorting van de Heilige Geest, die we vandaag op deze verjaardag van de Kerk vieren, zingen we het lied 'Geast fan hjirboppe' in het Fries, met onder andere: 'Himelske frede, kom yn genede, nei in wrâld fol fan langst nei Jo'.

I have a dream
Daarop volgt van de lector een spiegeltekst uit het gedenkwaardige visioen van dominee Martin Luther King, in zijn toespraak van 1963, die bekend werd vanwege zijn bewoording 'I have a dream'.
Het muzikaal intermezzo 'Dreaming' (van Jacob de Haan) dat het harmonieorkest Da Capo daarop speelt, past perfect hierbij. En wat spreekt het uitnodigend dirigeren van Da Capo-dirigent Reijenga boekdelen over het dromen van goede dromen, ziende op zijn glimlach en op het zichtbare genoegen dat hij beleeft aan de beantwoording in de muzikale performance van zijn orkest.
Aansluitend leest de lector het Pinksterevangelie uit Johannes 2: 1-6.

Wonderen begroten
De titel van de Pinksterboodschap van dominee Overeem verwijst naar een citaat van tien jaar geleden van Haaije Feenstra, de directeur van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk, luidend: 'Ik geloof graag in wonderen, maar ik kan ze niet begroten'. Laten we - ook vandaag de dag - vooral onze dromen blijven dromen. 'Because we believe', zoals Da Capo na deze verkondiging beantwoordt met haar muzikaal intermezzo. De gemeente bevestigt dat met het lied 'Komt laat ons deze dag met heilig vuur bezingen en met vernieuwde vreugd, want God deed grote dingen'.

Bidden om dromen, tongen, talen en talenten
De kinderen komen terug uit de Kindernevendienst. Ze hebben kleurrijk versierde 'dromenvangers' gemaakt ,waarmee ze iets van hun gevangen 'dromen over God' laten zien, zoals 'minder oorlog'.
In het dankgebed en in de voorbeden wordt gebeden voor het verdriet bij het overlijden van twee gemeenteleden, en ook voor de zegen van een pasgeborene in onze gemeente, en zeker ook voor de recent ontvoerde jonge vrouw in Lahore, die lid is van de Pakistaans-christelijke gemeente, waarmee wij nauwe contacten onderhouden als Protestantse Gemeente van Stiens. We bidden ook voor onze dromen, voor tongen, voor talen en voor talenten.

Eer de Heil'ge Geest, de Trooster
Na de collecte wordt de hele gemeente door dominee Jaap Overeem uitgenodigd om met zijn allen rond het harmonieorkest te gaan staan, om dan het samen slotlied rondom ons gastorkest te zingen; het 'Ere zij aan God, de Vader, ere zij aan God de Zoon, eer de Heil'ge Geest, de Trooster, de Drieëenge in zijn troon.'
Omdat dit met zoveel power en geestdrift wordt gezongen, nodigt dat uit tot herhaling, dus na de heenzending met zegen zingen we geestdriftig hetzelfde slotlied nogmaals, uit volle borst en dan klinken de laatste klanken nog na als:

Halleluja , halleluja,

lof zij U, der heren Heer!

Een zonnige middag op de campus van Emmen

Donderdag 12 mei 2016 

Een zonnige dag op de campus van Stenden Hogeschool in Emmen

Werkdag
Na de afgelopen meivakantie draait het onderwijs al weer bijna een week op Stenden Hogeschool. Zo ook op de campus in het Drentse Emmen.

Klaar voor de start
Na enkele vergaderingen vanmorgen in Leeuwarden ben ik voor een Voortgangsconsult voor de aanstaande visitatie van de bachelor-opleidingen 'Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek' en 'Chemie' vanmiddag in de hogeschoolvestiging van Stenden in Emmen. De conclusie van dit control- en consult-gesprek is dat de beide opleidingen klaar zijn voor de visitatie die over twee weken zal plaatsvinden. Volgende week kijken we nog even naar de laatste werkafspraken, en dan is het voor beide opleidingen het momentum om de visitatiecommissie te ontvangen.

Leren is werken
Zo zonnig ziet het er buiten op de campus ook uit. De zon schijnt weldadig en de temperatuur is daar ongeveer 26 graden Celsius. Toch bevindt zich slechts een enkele student, medewerker en gast zich op het binnenterrein van de hogeschoolcampus.
Binnen daarentegen is het gezellig druk. Van de vele open werkplekken in het hogeschoolgebouw zijn er veel bezet. Individuele studenten en ook groepjes studenten zijn op deze werkplekken aandachtig aan het werk met hun uiteenlopende studieactiviteiten. Het prachtig verbouwde hogeschoolgebouw ademt de sfeer van een prettige leer- en werkomgeving, De variëteit aan werkplekken nodigt kennelijk uit om voor elk leertaak een eigen plek te kiezen, want computerdesks, bibliotheektafels, individuele werkplekken, loungebanken en groepswerktafels zijn vanmiddag allemaal in gebruik. Hier wordt hard gewerkt; hier wordt volop geleerd!

Terugreis van Lissabon via Brussel naar Stiens

Zaterdag 7 mei 2016

Een heel vroeg ontbijt op Aeroporto de Lisboa

Lissabon

Om 3.30 uur worden we wakker van onze wekker, en om 3.45 uur volgt voor alle zekerheid nog de wake up call van de hotelreceptie van Hotel Alicante in Lissabon. Om 4.30 uur staat de bestelde taxi vóór het hotel, waarmee we door een nog donker Lissabon vlot naar het vliegveld van Lissabon worden gereden.

In de vertrekterminal kunnen Durkje en ik direct onze beide rugzakken inchecken, en daarna lopen we even zo vlot door de veiligheidscontrole van het vliegveld naar de vertrekruimte, van waaruit we naar onze gate kunnen lopen. Voordat we daarheen gaan, bezoeken we eerst het food court, om daar even rustig te ontbijten. Het is overal nog erg stil op het vliegveld, dus in die rust genieten we van een goed ontbijt.

Daarna wandelen we naar de gate, waar we wachten, tot we om 6.15 uur kunnen boarden. Stipt op tijd om 6.55 uur plaatselijke tijd vertrekt onze Airbus vanaf een zwaar bewolkt en enigszins regenachtig Lissabon Airport.  

Brussel

Iets eerder dan gepland – om ongeveer 10.30 uur lokale tijd – landen we op Brussels Airport Zaventem. Nadat we onze rugzakken hebben afgehaald van de bagageband, wandelen we in de richting van de uitgang, verwachtend dat we nu sneller de terminal uit zijn, dan er twee weken geleden in. We kunnen vlot doorlopen naar de begane grond onder de terminal, waar de airport shuttles staan. Onderweg komen we weer langs de locaties waar we er twee weken geleden binnen zijn gekomen. Het is hier al een stuk minder druk dan de vorige keer, en op de plaatsen waar wij in lange rijen hebben staan wachten, zijn nu geen wachtrijen meer, maar lopen de aangekomen vlieggasten rustig door naar de vertrekterminal. Er is nog wel zichtbaar veel bewaking door militairen, politieagenten en bewakingsdiensten, maar de sfeer is al veel meer ongedwongen dan twee weken geleden. Langzamerhand keert kennelijk de rust merkbaar terug op dit zwaar beschadigde vliegveld.

We wandelen naar de voor ons klaar staande airport shuttle, die ons naar de parkeerplaats brengt waar we twee weken geleden onze auto langparkeerden.

Stiens

Tussen Brussel en Antwerpen lunchen we iets na het middaguur, en daarna rijden we met onze auto weer terug naar Stiens, waar we in de tweede helft van de middag arriveren. In Nederland is het nu de eerste zomerse dag, getuige een verklaring van het KNMI op de radio. Het is hier vanmiddag 28 graden Celsius, zo ongeveer de temperatuur die we aan het eind van veel van onze Portugese pelgrimsmiddagen in de  afgelopen twee weken hebben gehad. Na twee hele mooie zomerse weken in Portugal is daar het weer omgeslagen naar zwaar bewolkt, koeler en regenachtig, en vallen wij bij terugkomst in Nederland weer met de neus in de zomerse boter. Door de opeenvolgende weerbeelden in Portugal en Nederland constateren Durkje en ik dat we in deze meivakantie eigenlijk alleen maar mooie zomerse dagen hebben gehad.

Weer terug naar Lissabon

Vrijdag 6 mei 2016

Bij Marqués Pombal in Lissabon

Vaarwel Coimbra

Vanmorgen ontbijten we om 8.30 uur in ons hotel in Coimbra. Daarna checken we uit en lopen we door de supermarkt - voor enkele dagboodschappen – naar het treinstation A van Coimbra. Als we de treinkaartjes willen kopen, blijkt bij de kaartverkoper dat we nu 50 minuten moeten wachten op station A, en dan missen we op station Coimbra B ook nog de aansluitende trein naar Lissabon, waardoor we daar ook nog eens 40 minuten moeten wachten. Omdat beide stations redelijk dicht bij elkaar liggen, nemen we een taxi van Coimbra A naar Coimbra B, zodat we de eerstvolgende trein van 9.57 uur nog ruimschoots halen, die ons vanuit Coimbra B naar Lissabon zal brengen.

Terug in Lissabon

Exact op de geplande tijd van 12.00 uur arriveren we op het treinstation Lissabon Santa Apolónia. Vanaf hier is het zo’n vier kilometer naar ons Hotel Alicante, dat zo ongeveer halverwege het stadscentrum en het vliegveld ligt. Een taxi brengt ons voor enkele euro’s van het treinstation naar ons hotel. Daar zijn we om 12.30 uur en bij het inchecken horen we dat we niet op de geplande tijd van 14.00 uur, maar al om 13.30 uur kunnen beschikken over onze hotelkamer. Daarom gaan we eerst nog even lunchen in een pastelaria-restaurant, enkele honderden meters verwijderd van het hotel. Onze rugzakken stallen we in het hotel, dus die hoeven niet mee.

Stadswandeling heuvelafwaarts

Na de lunch is de hotelkamer klaar en installeren we ons daar. We blijven er niet lang, want we willen een stadswandeling door Lissabon maken; vanuit onze hotel via de immense stadsrotonde Marqués Pombal, via de lange Avenida Liberdada alsmaar verder afdalen naar de rivieroever van Lissabon aan de Taag.

We doorkruisen in deze afdaling ook het gezellige winkelcentrum van Lissabon en lopen zo door de Lissabonse wijk Baixa naar Praca do Cómercio, het gezellig drukke stadsplein dat aan de Taag ligt.

Het is vandaag tamelijk bewolkt, met af en toe een enkele drup regen, maar dat mag de pret niet drukken. Als de zon nu en dan even doorbreekt, wordt het al snel warm in de stad. Al met al is het een aangename dag voor een dergelijk stadsbezoek, en ook als wandeldag ware het voor ons vandaag een hele mooie geweest.

Stadswandeling heuvelopwaarts

We zitten eerst even op een bankje aan de Taag en lopen dan tussen de in het gebruikelijk zwart geklede groepen studenten door naar een pleinterras, waar we een kop koffie drinken.

Daarna wandelen we via een parallelle route weer heuvelopwaarts terug naar ons hotel. Dat is ongeveer een afstand van drie gezellige kilometers, met onderweg veel vertier van onder andere artiesten, een toeristische markt op een groot plein, veel toeristen, mensen op terrassen, en alles wat zoal hoort bij een gezellig stadsbezoek.

Iraans diner in Portugal

Vanavond dineren we in het Iraanse restaurant naast ons hotel. We gaan vroeg naar bed, want vannacht worden we met een wake up call gewekt om 3.45 uur, om ons klaar te maken voor de taxi die ons naar het vliegveld zal brengen. Zo’n tussendoordag van in de ochtend reizen en vanmiddag het schilderachtige Lissabon weer even bezichtigen is een welkome laatste aanvulling op deze mooie meivakantie.

Stadswandelen in Portugees Coimbra

Donderdag 5 mei 2016

De universiteit van Coimbra

Terugblik op de caminho

In de afgelopen elf pelgrimsdagen hebben we vanuit Lissabon in elk geval ons beoogde doel gehaald. We zijn gisteren na bijna 250 kilometer aaneensluitend pelgrimeren gearriveerd in de Portugese stad Coimbra, en we waren vandaag van plan om nog één dag door te lopen naar Mealhada, om dan vanmiddag met de trein weer terug te rijden naar Coimbra, waar we gisteren voor twee nachten een hotel hebben geboekt.

Weersomslag

We waren er al enkele dagen van op de hoogte dat het weer vandaag zou omslaan van zomers warm en droog naar koeler met regelmatig regen. Als we vanmorgen om 7.15 uur wakker worden van onze wandelwekker, horen we direct de regen al behoorlijk vallen buiten op ons dakterras van het hotel. We checken het actuele weerbericht en bekijken de Portugese regenradar. Dat is allemaal duidelijk: deze dag zal een regenachtige dag worden. Weliswaar niet veel regen, maar toch aanhoudende regen gedurende de hele dag. Een groot regenfront komt vanuit het zuidoosten over Portugal heen, en niet alleen vandaag zal het blijven regenen, maar ook de komende dagen zullen buitengewoon veel regen krijgen. Jammer voor al die pelgrims die momenteel samen met ons op de ‘Caminho Portugués de Santiago’ onderweg zijn naar Santiago de Compostela.

Werelderfgoed Coimbra

Durkje en ik besluiten om vandaag niet verder te lopen. We hebben elf prachtige mooi-weer-wandeldagen gehad, en het is ook best wel aantrekkelijk om vandaag de gelegenheid te benutten om deze prachtige Portugese stad te bezichtigen, Coimbra, dat in 2013 door de Unesco werd verklaard als Werelderfgoed. We kleden ons aan en schuiven om 8.30 uur aan bij één van de ontbijttafels van het hotel.

Universiteit van Coimbra

Om 9.00 uur staan we buiten, beiden gewapend met paraplu, en die hebben we voortdurend ook echt nodig op straat. We lopen van het hotel naar de universiteit van Coimbra, de beroemde Portugese universiteit die al in het jaar 1290 werd gesticht. We bezoeken de oude academiegebouwen, die hoog op de heuvels van Coimbra zijn gebouwd. Getuige de vele bussen met toeristen (onder andere Japanners en Fransen en Duitsers) is dit universiteitscomplex een publiekstrekker, en inderdaad met recht.

Nieuwe kathedraal

Na dit universiteitsbezoek lopen we door naar de nieuwe kathedraal (Anno 1598) van Coimbra. We bezichtigen deze nieuwste kathedraal, waarin onder andere het beeld van Fátima staat. Een organist repeteert op het kleine orgel, hetgeen de sfeer van dit kerkbezoek bepaalt.

Oude kathedraal

Daarna lopen we via de smalle, middeleeuwse straatjes van Coimbra naar het veel lager gelegen stadsniveau, waar de oude kathedraal (Anno 1162) van Coimbra staat. Ook deze is gelukkig geopend, dus ook deze oude versie van kerkelijk Coimbra gaan we naar binnen. Tot onze verrassing vinden we hier een beeld van Sint Jacob, in het koor van de kathedraal. Bovendien kregen we niet alleen in de nieuwe, maar ook hier in de oude kathedraal een kathedraalstempel in onze pelgrimspaspoorten. Ze zijn hier graag bereid om die in onze pelgrimspassen te stempelen, mede als herinnering aan dit kathedralen-bezoek tijdens onze Portugees-Spaanse pelgrimage. Portugezen waarderen het ook zichtbaar dat je als pelgrim hun kerk met een bezoek vereert.

Oudste klooster van Portugal

Deze oudste stadskathedraal heeft op enkele plaatsen enkele grote tegeltableau’s tegen de wand hangen, met Moorse decoraties, die afkomstig zijn uit Sevilla. We mogen ook de rondgang van het aangebouwde klooster bezoeken. Dit klooster is het oudste klooster van Portugal. In het klooster raken we lang in gesprek met een Portugese student, die hier in de stad Rechten studeert. Hij vertelt ons veel over zijn studie, zijn universiteit en over zijn plannen om na zijn Bachelor degree van Coimbra voor zijn Master degree naar de universiteit van Lissabon te gaan, waar hij zijn specialisatie dan kan doen voor wat betreft de juridische aspecten van intellectueel eigendom van industriële producten.

Studenten

Buiten op de trappen van de oude kathedraal zit een grote groep universiteitsstudenten, die wij binnen in de kathedraal buiten al hoorden zingen. De studenten doorkruisen op luidruchtige wijze de binnenstad – met in hun kielzog enkele politieagenten – omdat zij op niet mis te verstane wijze momenteel hun academische jaar afsluiten.

Na dit kathedraalbezoek lopen we terug naar de achterzijde van de Santiago-kerk, waar we in een pastelaria iets eten en koffiedrinken.

Santa Cruz-kerk

Daarna gaan we wederom de aanhoudende regen weer in, op weg naar de Santa Cruz-kerk (Anno 1131); ook al weer even indrukwekkend als de andere kerken die we vanmorgen bezichtigen. De enorme blauwe tegeltableau’s en het rood-bruin-houten kerkorgel zijn in het oog springende elementen van deze mooi vormgegeven oude stadskerk.

Avonduren in Coimbra

Na dit kerkbezoek wandelen we nog een eind door de stad, om vervolgens bij het treinstation boodschappen voor vandaag te halen, waarna we terug gaan naar ons hotel, waar we ondanks de regen toch nog genoeglijk op ons dakterras onder een groot zonnescherm buiten kunnen zitten.

Vanavond dineren we in één van de Portugese specialiteitenrestaurants in het centrum van Coimbra. Overal in het stadscentrum staan grote groepen studenten in hun lange zwarte gewaden bij de ingangen van de vele grote en kleine restaurants die Coimbra rijk is, wachtend op elkaar, om straks gezamenlijk naar binnen te gaan voor de gezamenlijke avondmaaltijd. In de restaurants staan de tafels daartoe al in lange rijen opgesteld, klaar voor de uitbundige gasten, die vanavond hun academisch jaar onder het genot van een goede Portugese maaltijd afsluiten. Durkje en ik voegen ons graag in dit vrolijk gezelschap. Voor ons en voor de andere gasten die ook niet tot die studentenpopulatie behoren, worden kleine tafelschikkingen gemaakt in de diverse restaurantruimtes, zodat de beide groepen in een eigen setting een genoeglijke avond hebben.

Pelgrimeren van Condeixa-A-Nova naar Coimbra

Woensdag 4 mei 2016

Portugese vrouw met handkar wenst ons een goede bedevaart

Caminho Portugués de Santiago van Condeixa-A-Nova naar Coimbra

Woendag 4 mei 2016 – 17,1 km.
Dag 11: 227,5 – 244,6 km

Diner & ontbijt met vlees & kaas van geit

Na het avondeten (geitenvleesmenu) – samen met het Zwitserse pelgrimerende stel – en een goede nachtrust in Residencial Borges staan we vanmorgen op om 6.45 uur. Na drie kwartier wandelen we naar de moderne pastelaria in het stadscentrum, waar we heerlijk ontbijten met verse, zelfs warme broodjes. Vlak vóór 8.00 uur staan we weer buiten, op het stadsplein bij de helaas nog gesloten kerk, klaar voor vertrek.

We gaan vandaag de 17,1 kilometer naar de stad Coimbra lopen, maar daarvoor moeten we eerst nog de ene kilometer vanuit Condeixa-A-Nova naar de aansluiting op de pelgrimsroute lopen. Totaal lopen we vandaag dus ruim 18 kilometer.

Bij het Café Triplo Jota zijn we al snel weer aangekomen op de doorgaande caminho.

Wassen in de openbare wasplaats

Durkje en ik lopen ook vandaag weer door veel kleine buurtschappen, die niet te benoemen zijn, omdat ze geen plaatsnaamborden langs de route hebben. Af en toe krijg je een mooi doorkijkje over een erf, of naar de ingangspartij van een huis.

Aan de rand van zo’n buurtschap moeten we een snelstromend riviertje over. Op de rivieroever is een openbare wasplaats gebouwd, zoals je die ook in Spanje nog veel ziet. Die zijn voor zover wij dat zien meestal niet meer in gebruik, maar bij deze hier in Portugal is dat wel het geval.

Een mevrouw staat hier in de openbare wasplaats haar was met de hand te wassen.

We maken even een praatje met haar, en gaan dan weer verder.

Bij de bocht buiten het buurtschap worden we ingehaald door een man met een wagentje met hulpmotor.

Vrouw met handkar

Iets verderop zie ik een oude vrouw met een handkar achter het huis vandaan komen.

Ze gaat de openbare weg op, ondertussen de handkar hoog voor zich uit duwend. We halen haar in en praten kort met haar.

Ze wenst ons een goede bedevaart naar Santiago de Compostela, en draait dan achter ons een klein perceel land op, waar ze een groententuin heeft. Daar wil ze nu aan het werk.

Orelhude

Het eerste dorp dat we doorkomen, is Orelhude.

Het valt ons op dat de Portugezen hier in de regio nogal tamelijk groot bouwen. De nieuwere huizen zijn nogal fors en de meest moderne woonhuizen zijn buitengewoon strak, modern gebouwd, voornamelijk rechthoekige vormen, met veel wit, grijs en zwart.

We passeren een mooie groenbegroeide berm.

Waterloop door het huis

Het volgende dorp waar we doorheen wandelen, is Ribeira de Casconha. Langs de weg lopen vaak waterlopen, waarmee het regenwater op natuurlijke wijze van boven naar beneden wordt geleid. Ook hier in dit dorp is dat het geval. We horen het water zelfs onder de huizen doorstromen, iets wat je hier wel vaker ziet en hoort. Bij één van de huizen in dit dorp kun je zelfs de betonnen waterloop zo het huis in zien gaan, dus dat water stroomt het huisgebouw in, gaat er doorheen, en stroomt er aan de andere zijde weer uit.

Cernache en Pousada

Nadat we bij een basisschool over een viaduct over de N1 zijn gegaan, komen we aan in Cernache. We lopen langs de pelgrimsherberg, en komen dan in het dorpscentrum. Omdat we nu nog maar 7,3 kilometer hebben gelopen, pauzeren we hier nog niet. Dat willen we verderop doen in het plaatsje Palheira, in de hoop dat daar een café is.

Het volgende dorpje dat we doorkruisen, is Pousada.

Onverhard van Pousada naar Palheira

Pas voorbij Pousada verlaten we de verharde wegen om over onverharde paden verder te gaan. Aan de rand van Pousada wijst een vrouw ons aan dat we daar over het grindpad verder moeten. We komen dan in een heuvelachtig bosperceel met eerst een breed karrenspoor, dat verderop versmalt. Hier en daar liggen er van de vele regen van zo’n twee weken geleden nog grote waterplassen op de paden, waar we voorzichtig omheen moeten.

Verderop groeien en bloeien prachtige gele bremstruiken langs het pad. Een mooi gezicht, en bovendien heerlijk geurend.

De gemeente Coimbra heeft in haar regio mooie nieuwe bermpaaltjes geplaatst, met daarop duidelijke bewegwijzering van de caminho. Onderaan het bermpaaltje maakt de verantwoordelijke gemeente zichzelf als afzender bekend met een geglazuurde gemeentetegel.

Geen café in Palheira

Dan krijgen we van bovenaf de veel lager gelegen plaats Palheira in zicht.

Op een betonnen muurtje heeft iemand twee wandelschoenen gezet, die zijn gespoten in de kleuren geel (voor de Caminho de Santiago) en blauw (voor de Caminho de Fátima). Een heel mooi symbool van de twee caminho’s, die in deze regio elkaar tegemoet komen.

In Palheira gaan we op zoek naar een café, maar zonder succes. Een man die we in Palheira ontmoeten, maakt ons duidelijk dat deze plaats geen café heeft.

Daarom lopen we via een sterk stijgend pad Palheira uit, en op de plaats waar de twee uitgaande caminho-dorpspaden bij elkaar komen, nemen we plaats op een bermmuurtje in de schaduw, waar we gaan zitten, om te rusten, iets te eten, en wat te drinken.

Café gesloten in Cruz de Mourocos

We komen dan aan in Atanhol.

Verderop steken we via een hoge ijzeren loopbrug de N1 weer over.

En dan lopen we door naar het plaatsje Cruz de Mourocos, waar volgens onze routegids wel een café is.

Dat café is er inderdaad, maar het is helaas gesloten, dus ook dat biedt ons niet de mogelijkheid om er even een kop koffie of thee te nemen. We moeten weer door.

Vanaf de hooggelegen dorpsrand van Cruz de Mourocos krijgen we trouwens wel een prachtig uitzicht over de ruim vier kilometer verderop gelegen stad Coimbra.

Mezura en Santa Clara

Nu volgt een behoorlijk steile en lange afdaling. Als we de N1 over een viaduct weer oversteken, zien we de restanten van een oud aquaduct, dat deels is gesloopt om doorgang te geven aan deze brede autoweg.

We komen nu in stedelijk gebied; eerst in Mezura.

Langs de drukke doorgaande weg lopen we naar en door Santa Clara. Een ambulance passeert ons en blijft verderop staan om daar een oudere vrouw te verzorgen, die op straat onwel is geworden. De straat loopt hier weer behoorlijk omhoog en het is warm en benauwd, dus dan zit een flauwte in een klein hoekje.

Tegenover een bushalte is een café met ernaast een kruidenierswinkelje. We gaan bij het café naar binnen om daar twee koppen thee te bestellen en te drinken. Als ik ondertussen even buitenom naar de mini-supermarkt ernaast ga om een paar bananen en een pak vruchtensap te kopen, zie ik tot mijn verrassing weer hetzelfde personeel van het café hier in de winkel. Zij lopen achterom en binnendoor om hun klanten in het café èn in de winkel te bedienen.

Afdalen naar Coimbra

Langzamerhand komen we dichter bij Coimbra. Vanaf de hooggelegen toegangsweg krijgen we voortdurend een mooi uitzicht over de laag aan de rivier Rio Mondego gelegen stad.

Coimbra in zicht

Mooi vormgegeven metalen platen op straat wijzen ons ook de weg van de caminho naar, in en door Coimbra.

Voordat we een wel heel steile afdaling naar de rivier inzetten, lopen we langs de majestueuze pelgrimsherberg van Santa Clara.

En verderop, veel lager, komen we langs een kerk, die getuige de vele bouwmaterialen en hekken rondom, momenteel onderdeel is van een restauratieproject.

Beneden aangekomen, steken we via de brede rivierbrug de Rio Mondego over, en dan zijn we in Coimbra.

Stadswandeling

Direct bij de entree van de stad is het toeristenkantoor. Daar krijgen we vlot alle informatie die we vragen, over de treintijden voor morgen, de treintijden voor overmorgen, en over de overnachtingsaccommodaties in de buurt van het A-station van Coimbra.

Sint Jacobus in de Igreja de São Tiago

Daarna wandelen we conform de caminho-route door de stad. Eerst naar de Santiago-kerk aan het Praca do Comércio. We bezoeken deze sobere Sint-Jacobskerk, waarin trouwens wel een beeld van Sint Jacobus als pelgrim en apostel staat.

De andere bezienswaardigheden van de stad, waarop het toeristenkantoor ons heeft gewezen, gaan we vandaag en morgen nog wel bekijken, maar eerst willen we ons installeren in een hotelletje in het stadscentrum, om onze spullen te stallen, ons te douchen, boodschappen voor morgen te halen, en het verslag van deze wandeldag te schrijven.

Domus met dakterras

Het eerste hotel dat we bezoeken, heeft nog wel een kamer voor de eerste nacht, maar niet voor de tweede. Het tweede hotel kan ons wel een kamer voor twee nachten bieden, en we hebben ook nog keus. In pension Domus kunnen we een kamer met of zonder dakterras krijgen. Om het dakterras erbij te krijgen, moeten we dan nog wel ongeveer een half uur wachten, want de hoteleigenaar is momenteel bezig een douchegordijn op te hangen, en daarna volgt nog de schoonmaak van de kamer. We kiezen dan toch zeker voor de kamer met het dakterras, waarop we alvast plaats kunnen nemen, in afwachting van de oplevering van de hotelkamer.

Alle was kunnen we laten drogen op het dakterras.

Onder het uitstaande zonnescherm kan ik vanmiddag op het dakterras dit verslag van deze wandeldag schrijven. Wat een voorrecht om tijdens ons verblijf er zomaar een privé-dakterras van zo’n 60 vierkante meter bij te krijgen.

Het is nog steeds heel mooi weer, dus we kunnen buiten genieten van de zonneschijn en van de schaduw op dit met veel potplanten ingerichte groene dakterras.

Terugblik eerste deel Caminho Portugués

Hiermee eindigt ons eerste deel van de ‘Caminho Portugués de Santiago’. In de afgelopen elf pelgrimsdagen hebben we de afstand van 244,6 kilometer van Lissabon naar Coimbra afgelegd, wat neerkomt op ruim 22 kilometer per dag. We hebben daarmee ruim een derde deel van de hele pelgrimsroute achter de rug, en zijn zeker van plan om het nog volgende traject van Coimbra tot Santiago de Compostela ooit ook nog eens te lopen. Wanneer dat er van zal komen, is nu nog ongewis, maar deze mooie route en de nu al zo aangename ervaringen onderweg van de afgelopen dagen doen ons verlangen naar het vervolg.

Morgen gaan we de stad Coimbra bekijken. Overmorgen reizen we met de trein van Coimbra naar Lissabon, om ook Lissabon weer te bezoeken, en aanstaande zaterdag vliegen we terug, van Lissabon naar Zaventem bij Brussel, om aansluitend huiswaarts te keren.