Prof. Lietaert Peerbolte: "Ga de Bijbel maar eens lezen."

Zaterdag 8 november 2008

In samenwerking tussen het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG), de Evangelisch Lutherse Gemeente Leeuwarden en VU-podium organiseren we als Regiocomité Friesland van de Vereniging VU-Windesheim vandaag de laatste van de twee jaarlijkse Lutherlezingen in de Lutherse kerk te Leeuwarden. De Lutherlezingen staan dit jaar in het teken van de Bijbel10daagse, met als thema "De Bijbel tussen trend en traditie".

Voor de Lutherlezing van vanmiddag hebben we professor dr. Bert Jan Lietaert Peerbolte uitgenodigd, sinds september 2008 hoogleraar Nieuwe Testament van de Vrije Universiteit te Amsterdam (VU). Zijn lezing heeft als titel: "Geloven zonder Bijbel: kan dat?" Vanuit een historisch oogpunt spreekt hij over de vraag of de mensen tegenwoordig minder geloven, omdat ze praktisch gezien minder in aanraking komen met de heilige teksten uit de Bijbel.

Enkele inhouden uit zijn toespraak zijn:
* Geloven is niet automatisch verbonden aan de Kerk; kerkverlaters ontdekken in de grote diversiteit aan spirituele tradities dat er ook geloofsleven is na de kerk; binnen spirituele groeperingen vindt men wel het spirituele verhaal zoals ook in de kerk, maar mist men de norm die de Kerk er wel bij biedt;
* De Bijbel reikt ons de grammatica & taal aan om over God te kúnnen spreken;
* De Bijbel als combinatie van veel bijbelboeken biedt ons veel verschillende beelden, inclusief de verschillende godsbeelden van die tijd;
* De Bijbel heb je wel nodig om elkaars geloofstaal te kunnen verstaan;
* Als je de Bijbel leest, moet je je wel realiseren dat deze verzameling uiteenlopende geschriften door verschillende auteurs in verschillende historische contexten zijn geschreven en dat Gods Woord door al die mensen en in al die tradities tot ons komt;
* ..... je hoort het pas als je stil wordt en luistert naar God;
* Bijbellezen wordt vooral spannend als je dat intercultureel gaat doen, zoals we dat op de VU doen met theologiestudenten uit allerlei culturen van over de hele wereld;
* Als we de dogmatiek loslaten, komen we nooit meer bij onze gezamenlijke taal & grammatica van bijbellezen en geloven terug;
* Laten we computergames maken om de Bijbel beter te leren kennen;
* In de Protestantse Kerken van Nederland maken we teveel gebruik van vormen, inhouden en entourages van gisteren;
* Wetenschappelijk gezien heeft het principe van Jezus' binnenjoodse hervormingsbeweging - het "Allen in Christus één" - hèt grote verschil gemaakt met de andere bewegingen van andere rabbi's van die tijd, vooral in die periode waarin onderdrukking in die feodale tijd hoogtij vierde.

Toen ik professor Lietaert Peerbolte in mijn vraagstelling meenam door de historie van de schoolvakbenamingen "Bijbelse geschiedenis " werd "Godsdienst" werd "Godsdienst & levensbeschouwing" werd "Levensbeschouwelijke vorming", trok Lietaert Peerbolte eerst de analogie door met en in het theologie-onderwijs binnen theologie-faculteiten van de Nederlandse universiteiten om daarmee te onderstrepen hoe het karakter van het godsdienstonderwijs op alle onderwijsnivo's in Nederlands steeds verder is geseculariseerd en ontdaan van geloofsopvoeding.
Op mijn vraag wat zijn advies aan huidige godsdienstdocenten in het voortgezet onderwijs is, was hij kort en duidelijk: "Ouders en docenten, ga de Bijbel maar eens lezen".

De Bijbel: glossy, mp3, film of toch een boek?

Zaterdag 25 oktober 2008

Elk jaar organiseren we als Regiocomité Friesland van de Vereniging VU-Windesheim namens VU-podium en in samenwerking met de Friese Evangelisch Lutherse Gemeente twee of drie Lutherlezingen rondom Hervormingsdag. Vanmiddag is de eerste van deze tweeluik in de Lutherse kerk te Leeuwarden. Dit jaar organiseren we de beide lezingen in samenwerking met het Nederlands Bijbelgenootschap(NBG)-Regio Noord(-Nederland). Namens het NBG-Regioteam Noord ben ik als dagvoorzitter daarbij aanwezig.

We hebben dr. R. Buitenwerf uitgenodigd om voor onze gasten te spreken over de geschiedenis en de grenzen van het huidige Bijbelgebruik. Dr. Rieuwerd Buitenwerf is Manager Vertalen en Bijbelgebruik bij het NBG. De heer Buitenwerf neemt ons in zijn lezing mee door de geschiedenis van het Bijbelgebruik: het situationeel schrijven van de eerste geschriften, het voorlezen en doorgeven in de eerste christelijke gemeenten, het bestureren / interpreteren / begrijpen van de oorspronkelijke teksten en het discussiëren over de ware betekenis van de grondteksten voor ook het leven van alledag.

Aan de hand van een aantal beeldfragmenten toont Rieuwerd Buitenwerf oorspronkelijk en hedendaags Bijbelgebruik: houtsnijwerk, fresco's, Delftse Bijbel, de film "Passion of the Christ", de Gespbijbel voor tienermeisjes, God op je Ipod en "Hemel", de actuele glossy van het NBG (zie daartoe mijn weblogbericht van 3 oktober 2008). Kortom, in zijn lezing staan de uitdagingen en de grenzen van Bijbelgebruik centraal.

Na de pauze gaan de aanwezige gasten in gesprek met dr. Riewerd Buitenwerf; over zijn lezing, maar omdat zijn expertise vooral ook ligt op bijbelvertalen, ontstaat af en toe even een stevige discussie over de rol die de keuzes tot bijbelvertalen hebben bij verantwoord Bijbelgebruik in deze tijd van secularisatie en nieuwe Bijbeluitgaven. Het is duidelijk dat het voor ons allen een uitdaging blijft om steeds weer nieuwe, verantwoorde en geaccepteerde keuzes te maken over hedendaags Bijbelgebruik.