Joodse wijsheden

Witte Donderdag 5 april 2012 

Cover van het boekje Joodse wijsheden

Hoorcommissie
In de jaren 2001/2002 was ik op uitnodiging van de Hervormde Gemeente van Stiens namens de Gereformeerde Kerk van Stiens lid van de Hervormde Hoorcommissie, die als opdracht had om op zoek te gaan naar een nieuwe predikant voor de Hervormde Gemeente van Stiens. Resultaat was de voordracht van dominee Gerrit Wessels, op wie de Hervormde Kerkenraad met succes een beroep uitbracht. Dominee Wessels nam het beroep dat op hem werd uitgebracht aan en daarmee werd voorzien in de toenmalige predikantsvacature. Na de bevestiging en intrededienst van dominee Wessels kwam de kerkenraadvoorzitter op bezoek om me te bedanken voor de participatie in deze hoorcommissie. Als dank voor mijn bijdrage aan dit wervings-, selectie-, beroepings- en benoemingsproces overhandigde de voorzitter van de Hervormde kerkenraad het boekje 'Joodse wijsheden'.

Serie wijsheden
Het boek 'Joodse wijsheden' is één van delen uit een omvangrijke serie wijsheden-boeken. Andere boekjes die in deze serie verschenen, zijn bijvoorbeeld Oosterse, Bijbelse, Friese, Rotterdamse en Boerenwijsheden. Het geschenkboekje is een uitgave uit het jaar 1996, uitgegeven door Uitgeverij Verba.

Illustraties
Het boek is voorzien van zo'n dertig prachtige illustraties, zoals bijvoorbeeld van:

• Een Chassidische jongen in Jeruzalem, in zijn dagelijkse kleding na Bar-Mitzwah; 
• Een Joodse vrouw uit de Dades-vallei; 
• Een vierde eeuws bronzen lampje, van de Joodse gemeenschap in Egypte; 
• Een bakker uit Hebron met baklava (een lekkernij/gebak); 
• Mozes, die op de berg Sinaï de stenen tafelen van God ontvangt.

Joodse wijsheden
Dit boekje bevat een verzameling Joodse wijze uitspraken. Hieronder volgen bij wijze van voorbeeld enkele van die Joodse wijsheden, die zijn opgenomen in dit boek:

• Zoals de leider is, zo zijn zijn volgelingen;
• Wie niet in kennis vooruit gaat, gaat achteruit;
• Wees bescheiden in uw spreken, maar onovertrefbaar in uw daden;
• Het is veel gemakkelijker kritisch te zijn dan correct;
• Het eens gesproken woord weet van geen terugkeer;
• Wij worden rijker naarmate we meer aan anderen geven;
• Een goed voorbeeld maakt meer indruk dan dreigementen;
• Wat mensen ook van u mogen denken, doe wat u denkt dat recht is;
• Vriendelijke woorden kosten weinig, maar bereiken veel;
• Beoordeel niemand voordat u in zijn omstandigheden bent geweest;
• Uw leven is wat uw gedachten ervan maken;
• De beste vrouw is die over wie men het minst spreekt;
• Vaak werd een goede raad beter gegeven in de vorm van een kwinkslag dan van een ernstige onderrichting.

Het Kerstfeest van het doorgegeven Licht

Zaterdag 25 december 2010 – 1e Kerstdag

Al jaren heeft de Gereformeerde Kerk te Stiens een actieve Evangelisatiecommissie. Bij de fusie van de Gereformeerde Kerk te Stiens en de Hervormde Gemeente van Stiens werd deze Evangelisatiecommissie onderdeel van de nieuwe Protestantse (PKN) Gemeente van Stiens. Deze commissie houdt zich onder andere bezig met het organiseren van de Sing In-evangelisatiediensten en het organiseren van Evangelisatiezondagen. Een andere taak die deze commissie elk jaar uitvoert, is het huis-aan-huis doen verspreiden van de speciale Kersteditie van de Elisabethbode.

De Elisabethbode is een tweewekelijks magazine, dat christenen wil opbouwen en bemoedigen in hun dagelijks leven. Het wil de mensen kennis laten maken met het christelijk geloof. Het tijdschrift werd in de jaren dertig van de vorige eeuw nog gratis aan gezinnen en personen toegestuurd. Zo wilde de weduwnaar van de in 1929 overleden Elisabeth Mijnhardt-Keller het levenswerk van de evangelie-getuigenis van zijn overleden echtgenote voortzetten. De Elisabethbode werd het grootste evangelisatieblad van Nederland.

De Stienser Evangelisatiecommissie zorgt ervoor dat enkele weken voorafgaand aan het Kerstfeest stapels - op woonstraten geordende - Kerstedities van de Elisabethbode klaar liggen, met het vriendelijk verzoek aan de gemeenteleden van onze Protestantse Gemeente van Stiens om deze Kerstmagazines huis aan huis te verspreiden in de aangegeven straten. Ook dit jaar zijn de Elisabethbodes weer verspreid.

In dit tijdschrift is altijd een inlegvel gestoken, waarop aan de ene zijde een Kerstmeditatie staat van een Stienser predikant en waar op de andere zijde alle kerkdiensten staan die in en rond Stiens in de Protestantse, in de Doopsgezinde en in de Rooms-Katholieke kerken worden georganiseerd. Dit jaar was de overdenking van onze wijkpredikant dominee Jaap Overeem. Deze Kerstmeditatie kreeg als titel: “Voorprogramma van het Kerstdiner”.

Vanmorgen was dominee Overeem de voorganger van de beide Kerstochtenddiensten in De Hege Stins te Stiens. Bij aanvang van de eerste ochtenddienst vertelde ds. Jaap Overeem dat hij vanmorgen al heel vroeg samen met een groep andere gemeenteleden in de vroege vrieskou op stap was gegaan om hier en daar in ons dorp Stiens de blijde Kerstboodschap zingend te verkondigen. Dominee Overeem vertelt enthousiast dat het mooi was om te zien dat tijdens hun Kerstzang op het dorpsplein hier en daar in de aanliggende woningen lampen aan gingen en dat de omwonenden toen kennis namen van de vroege Kerstboodschap. Ook die vorm van evangelisatie is een initiatief van onze Evangelisatiecommissie.

Van Ria Borkent staat in de Kersteditie 2010 van de Elisabethbode een passend vers, in de volgende woorden:
"Laat alle lichten schijnen,
de hemelse gordijnen gaan open in de nacht.
Laat engelen nu loven
het heilig Kind van boven.
God heeft aan ons gedacht."

Predikantenborden van de Sint Vituskerk te Stiens

Zondag 11 juli 2010

De kerktoren van de Sint Vituskerk in Stiens is gerestaureerd. De klokken hangen er weer in en dat mocht natuurlijk niet onopgemerkt voorbij gaan. Daarom is op vrijdag 21 mei 2010 de voltooiing van de restauratie van de Sint Vitustoren feestelijk gevierd.

Voormalig hoofdmeester Ate Brinksma uit Stiens verzorgde buiten voor het publiek een geschiedenisles over de Reformatie. Veel dorpsgenoten maakten daarbij kennis met Eco (Ecke) Eckius, eerst pastoor van de Sint Vituskerk, later de eerste Hervormde dominee van dezelfde kerk.

Daarna gingen de toeschouwers de kerk binnen voor een aantal toespraken. Daar bood Gerrit van der Meulen als voorzitter van de Stichting Monumentenzorg Leeuwarderadeel ter gelegenheid van het eind van dit langdurige torenrestauratieproject twee predikantenborden aan. In veel kerken hangen predikantenborden. Hierop staan alle voorgangers vermeld, die in de betreffende gemeente werkzaam zijn geweest en/of op dit moment nog verbonden zijn aan de kerkelijke gemeente. De Stienser Sint Vituskerk had nog geen predikantenbord, dus in die leemte is nu voorzien.

De twee predikantenborden zijn opgehangen tegen de kerktorenmuur in de hal van de kerk. Het houtwerk van deze beide predikantenborden is gemaakt door koster Cees Buisman. Het schilderwerk is verricht door Gerrit van der Meulen uit Stiens en de letterschilder is Frits Kleefstra uit Akkrum.

Het linker bord vermeldt wie de predikanten waren van de Hervormde Gemeente te Stiens in de periode van 1567 tot 1896. Het rechter bord vermeldt de predikanten van de Nederlands Hervormde kerk vanaf 1897 tot en met het in 2009 nog beroepen predikantenechtpaar Scholtens & Overeem, waarbij aangetekend dat deze twee predikanten nu zijn verbonden aan de Protestantse Kerk van Stiens, nadat de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Gemeente van Stiens eind 2009 fuseerden in het verband van de Protestantse Kerk in Nederland.

In het jaar 1381 is de Sint Vituskerk afgebouwd, inmiddels dus 629 jaar geleden. Eerst draaide deze kerk 186 jaar onder rooms-katholieke vlag en vanaf de overgang naar de Hervormde kerk hebben getuige deze predikantenborden in de afgelopen 443 jaren al weer 43 protestantse predikanten de kerkelijke gemeente van Stiens gediend.

CESE centraal op VoorjaarsZendingsZondag 2009

Zondag 22 februari 2009

Op deze Zendingszondag van de Voorjaarszendingsweek staat in de beide PKN-gemeenten het CESE-project centraal. De Hervormde Gemeente en de Gereformeerde Kerk van Stiens beleggen daartoe vanmorgen in De Hege Stins een gemeenschappelijke zendingsdienst, waarin ds. Gerrit Wessels van Stiens en de heer Louis Bakker van PKN-Kerk in Actie voorgaan. De SOW-Zendingscommissie levert de beide lectoren Ronald Dobma en Annet Brouwer en de organist is Take Beukema. We zingen een aantal zendingsliederen, die afkomstig zijn uit Zuid-Amerika.

CESE is het gezamenlijke zendingsproject van Kerk in Actie, dat wordt uitgevoerd door de Friese PKN-gemeenten van Blessum, Boksum, Deinum, Goutum, Leeuwarden, Stiens en Wirdum. Het is een project voor de stadsjeugd in het Braziliaanse Salvador de Bahia. Deze havenstad heeft 3,5 miljoen inwoners, waarvan ongeveer 80% afstamt van de slaven, die in de 17e en 18e eeuw werden overgebracht van Afrika naar Zuid-Amerika. Aan het begin van de kerkdienst wordt door onze Zendingscommissie een CESE-kaars aangestoken aan de Paaskaars, die op het liturgisch centrum staat. Zo wordt het licht doorgegeven als symbool van de hulp die wij - zij het op interactieve wijze - willen doorgeven aan dit zendingsproject van de gezamenlijke kerken.

In zijn preek wijst dominee Wessels met name op de vier mensen die samen een verlamde man ter genezing bij Jezus brengen (Marcus 2: 1-12). Doordat deze vier mensen de verlamde man gezamenlijk hun hulp verlenen, wordt het mogelijk gemaakt om de positie van de verlamde aanmerkelijk te verbeteren. Daarmee wordt de link gelegd naar de informatie die Louis Bakker ons vervolgens geeft over het CESE-project.

Oikocredit geeft kansarmen een kans

Zondag 26 oktober 2008

De Gezamenlijke Diaconieën van de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Gemeente van Stiens organiseren vanavond in de Sint Vituskerk in Stiens een Gemeentedienst met als thema: "Oikocredit, investeren in mensen". Voorganger is ds. Bart Ramaker, de pianobegeleiding is van Johanna van Dijk en als gastspreker is ons gemeentelid Willem van Beem uitgenodigd, die als lid van het Promotieteam Friesland van Oikocredit Nederland een inhoudelijke bijdrage levert.

In de dienst wordt een gebed gebeden van Dom Helder Camara, waarin hij ons er bij leven op wees dat we voor alle mensen op aarde moeten streven naar een welvaartsnivo "waarbij gerechtigheid heerst".

Aan de hand van een Powerpointpresentatie en een korte film vertelt de heer Van Beem wat microkredieten zijn en hoe Oikocredit aan deze vorm van investeren in ondernemende mensen werkt. Onze twee Stienser Diaconieën hebben ongeveer de helft van onze diaconale middelen belegd in Oikocredit Nederland, om dit diakonale werk van Oikocredit mede mogelijk te maken.

Tijdens de dienst zingen we uit het Liedboek voor de Kerken ook Lied 350 met de hierop zo van toepassing zijnde tekst:
1. God, die leven hebt gegeven in der aarde schoot, alle vrucht der velden moeten w'U vergelden, dank voor 't daaglijks brood.

2. Niet voor schuren, die niet duren, gaaft Gij vruchtbaarheid, maar opdat op aarde, in uw goede gaarde, niemand honger lijdt.
3. Maar wij rijken, ach, wij blijken hard en onverstoord. Open onze oren, Heer, opdat wij horen 't roepen aan de poort.
4. Wil dan geven, dat ons leven zelf ook vruchtbaar zij. Laat in goede daden 't woord van uw genade opgaan, sterk en vrij.

Kofi Annan, die van 1991-2006 Secretaris-generaal was van de Verenigde Naties, was duidelijk over deze vorm van diaconale hulp, toen hij zei: "Microkrediet is de erkenning dat arme mensen de oplossing zijn, niet het probleem."

Wintersokken van het Vrouwenzendingsthuisfront Stiens

Woensdag 15 oktober 2008

Op uitnodiging van de twee Stienser kerkenraden van de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Gemeente zijn Durkje en ik vanavond aanwezig bij één van de 38 éénuurs-informatiesessies die onze kerkenraden organiseren om alle gemeenteleden in gemengde subgroepen informatie te geven over het voornemen van beide kerkenraden om onze beide kerkeljke gemeenten in 2009 te laten fuseren.

Het is druk in de ontvangsthal van het Gereformeerd kerkelijk centrum De Hege Stins, want bijna gelijktijdig begint in de grote bijzaal ook de Ledenavond van Passage Stiens, waar vanavond de welbekende oud-voorzitter van de Elfstedentochtvereniging Henk Kroes gaat vertellen over zijn afgelegde fietstocht met als eindbestemming Ghana.

Twee dames van het Stienser Vrouwenzendingsthuisfront (VZT) zijn zo verstandig geweest om deze drukbezochte avond in de ontvangsthal een verkooptafel in te richten met zelfgemaakte handwerkproducten. Er ligt voornamelijk eigen breiwerk, haakwerk en veel handgemaakte wenskaarten.

Sinds onze vier "beppes" (Friese grootmoeders) niet meer leven, is bij ons thuis de jaarlijkse verjaardagsstroom van zelfgebreide wintersokken gestopt. Dat is dan ook de reden dat ik de afgelopen jaren zo mogelijk elk jaar één of twee paar gebreide wintersokken koop van deze gemeentezusters, zo ook vanavond.

Deze dames doen goed werk, want ik ben prima geholpen met een paar warme wintersokken, in de wetenschap dat de opbrengst door de VZT-dames zal worden besteed aan het realiseren van hun periodieke zendingen van o.a. hulpgoederen naar ons VZT-zendingsproject in Brazilië.

"Wij geholpen, zij geholpen" en "Wij blij, zij blij"!

Muren slechten op Startzondag in Stiens

Zondag 21 september 2008

Als we als gezin op deze eerste herfstmorgen tegen half tien bij kerkelijk centrum De Hege Stins komen voor de kerkdienst van dit Startweekend, zien we gemeenteleden de kerk ingaan, maar anderen ook de kerk verlaten. Wat is er aan de hand?

Het blijkt dat er twee aanvangstijden zijn gepubliceerd: 9.30 uur in het kerkblad de Twaklank èn in de provinciale kranten en 10.00 uur in de Infobladen die zondags in de beide kerken worden uitgereikt. Ten behoeve van deze Startzondag is de aanvangstijd van 9.30 uur verschoven naar 10.00 uur. Vaak zie je dan bij ons in de gemeente dat het qua communicatie fout gaat. Niet overal wordt dan de nieuwe tijd (tijdig) gepubliceerd, waardoor de gemeenteleden zich in twee aanvangstijd-ploegen melden in de ontvangsthal van de kerk. Ik ga even buiten staan en zie dat enkele groepjes gemeenteleden direct huiswaarts keren omdat ze niet nog een half uur willen wachten. Ondertussen loopt ook een gezin met mopperende kinderen naar binnen; die jeugd ziet zich genoodzaakt langer dan verwacht in de kerk te verblijven. Dat is wat ik zie en hoor. Maar gelukkig zijn de meesten bereid om dat halfuur te overbruggen in de ontvangsthal en om 10.00 uur begint dan toch de Start-kerkdienst.

Deze gezamenlijke kerkdienst wordt door de Gereformeerde Kerk van Stiens en de Hervormde Gemeente van Stiens georganiseerd. Voorgangers zijn onze predikanten, respectievelijk Bart Ramaker en Gerrit Wessels. Muzikale (bege-)leiding komt van organist/pianist/dirigent Take Beukema en van de blazers Annie Klijnstra en Jan Wierstra. Nieuw is dat vandaag voor het eerst de Hervormde Vituscantorij en de Gereformeerde Zanggroep Hege Stins samen de (koor)zang(begeleiding) verzorgen.

Aan de hand van twee Bijbelteksten over Jericho en Bartimeüs wordt mede met behulp van een dramatische expressie van Dethmer Boels, Jeannette Veltman en Wout de Vries het thema "Muren slechten" uitgewerkt. Er is voor gekozen om in deze Startdienst geen liederen uit het Liedboek voor de Kerken te zingen, wel diverse liederen uit de bundel Tussentijds en enkele andere liederen van o.a. Hanna Lam. Centraal staat in de dienst dat dit het kerkelijk seizoen gaat worden waarin de beide PKN-gemeentes gaan fuseren en samen verder gaan als één gemeente met drie pastorale wijken, drie predikanten en twee kerkgebouwen in Stiens.

Na afloop krijgen we allen koffie met gebak. Het nieuwe kerkelijk werkseizoen is vanaf nu van start gegaan. We sturen ook nog kaarten met onze namen erin geschreven als groet naar onze mede-gemeenteleden Hans Hagen en Sietse Hager, die beiden als militair zijn uitgezonden en momenteel verblijven in Afghanistan. Wij hopen dat zij te Zijner tijd gezond en wel weer terug mogen komen in Stiens.