Wat is jouw wasstraat?

Woensdag 16 november 2022

Martin Kniest spreekt voor het CNV over 'De Wasstraat'

CNV-Themadag in Nijkerk

Vandaag organiseert het CNV een Ontmoetingsdag/Themadag/Jaarvergadering in het vergader- en congrescentrum De Schakel te Nijkerk.

Het thema van deze themadag is: ‘Wat is jouw wasstraat?'

Vandaag neem ik deel aan deze CNV-ontmoetingsdag in Nijkerk.

Deze dag wordt om 10:30 uur gestart met de opening door Henno (de vertegenwoordiger van de Stuurgroep Anders-Actieven van CNV Connectief Onderwijs), handelend over verbinding.

Ochtendprogramma met Martin Kniest

Als gastspreker in de ochtend is Martin Kniest uitgenodigd. Hij is landelijk bekend van het TV-programma ‘De Wasstraat’.

Als iemand weet hoe ‘kracht’ in de ander geactiveerd kan worden, dan is het Martin Kniest. Hij laat namelijk zien dat een persoonlijke, betrokken, reële aanpak mensen met een 'afstand' tot de arbeidsmarkt kan helpen om met succes een baan te hebben. 

Dit gaat niet vanzelf. Er is meer nodig dan een maandelijks bezoek van een jobcoach die enkele vragen stelt. 

Ook kan het niet van één kant komen. De werknemer zal zich zeker óók moeten inspannen om diens baan te houden. 

Het gaat om de persoonlijke betrokkenheid, het vertrouwen in de ander en de reële inschatting van de mogelijkheden. 

De coach moet open staan voor het hele bestaan van diens cliënt; niet alleen voor het vinden of behouden van een inkomen. “Persoonlijke aandacht, dat is de crux”, zegt Martin Kniest.

Persoonlijke aandacht is de crux

Martin Kniest vertelt zijn verhaal over ‘De Wasstraat’, het bedrijf waarin mensen met een 'afstand tot de arbeidsmarkt' met succes en trots werken. 

Begin vorig jaar zond Human de vijfdelige tv-documentaireserie uit, waarin vijf werknemers en de directeur van een hypermoderne wasstraat in Deventer centraal stonden. 

Een tweede serie is in de maak; dan vanuit het AZC in Zutphen, over statushouders in Nederland.

Het bieden van kansen aan mensen (zoals bijvoorbeeld aan Vincent, die hier vandaag ook aanwezig is) staat in De Wasstraat en óók vandaag centraal. 

In 2011 geraakte Kniest in faillissement; vastgelopen met een schuldenlast. Hij ging naar de gemeente, waar ze hem zeiden dat hij zijn zaakjes eerst op orde moest brengen (in plaats van dat ze hem daarbij direct hielpen). 

Toen is hij Schuldhulpverlening gaan studeren, en kon Martin hulp bieden aan anderen, als een soort 'verbinder tussen de thuiszitters en hun geluk'.

Daarna ging Kniest als manager een autowasstraat draaien; met voor het eerst weer een arbeidscontract en salaris, overigens naast zijn studie èn het uitvoeren van budgethulp aan anderen.

• Als beginnend manager van de wasstraat begon Martin voor het eerst een jongen helpen, die als stagiair in zijn wasstraat kwam werken; Het was een jongen met problemen thuis, die eerder bij anderen altijd te laat kwam. Deze jongen werd uiteindelijk een voorbeeld voor anderen. 
• Dat was het begin van de groei van de groep mensen, die zich konden ontwikkelen in de wasstraat, met inmiddels al 80 personeelsleden. Die personeelsleden zijn daar niet om in de wasstraat te blijven werken, maar om op weg te gaan naar ander, bij de medewerker passend werk.
• Het plan werd opgevat om met Beau van Erven Dorens een tv-documentaire op te nemen over Martins wasstraat, om daarmee te laten zien dat het bijzonder is wat daar gebeurt. Die tv-documentaire heeft al zo’n duizend banen opgeleverd, en ondertussen wordt hij door verschillende organisaties ingeschakeld voor bijvoorbeeld lezingen en advies.
• In de door Human uitgezonden documentaire zijn vijf verschillende verhalen verteld over uiteenlopende jongeren, waaronder bijvoorbeeld een jongen met een oorlogstrauma, en onder andere ook een nogal ondernemende jongen, 
• Het is van belang dat je vertrouwen geeft, en dat je deze (meestal) jongeren helpt. 
• De filmproductie werd begonnen met het - gedurende twee maanden - opnemen van een teaser, om daarmee omroepen te interesseren. 
• Toen de serie klaar was voor uitzending door omroep Human, hebben ze de wasstraat eenmalig omgetoverd tot theater, waar ze de eerste tv-aflevering met z'n allen hebben bekeken. Daarna kwam de documentaire op televisie, in vijf afleveringen van veertig minuten, die - zo bleek - indruk hebben gemaakt op de Nederlandse samenleving.
• Als gevolg van het succes van zijn wasstraat en van die documentaire is Martin Kniest inmiddels regelmatig spreker over deze problematiek in heel Nederland. 
• Afstand tot de arbeidsmarkt bestaat niet, volgens Kniest, maar 'begeleidingsbehoefte' bestaat daarentegen wel. Wellicht zou je - volgens Martin - moeten concluderen dat het juist de werkgevers zijn die 'afstand hebben tot de arbeidsmarkt'. 
• De wasstraat van Martin is gegroeid, juist door èn vooral ook dankzij deze doelgroep.
• In de 'cirkel van vertrouwen' kun je groeien.
• Veiligheid en geborgenheid zijn essentiële voorwaarden voor succes.
• 'Elke dag een mooie dag' kan ook een doel zijn. Maar je moet ook accepteren dat dat niet altijd het geval is. 
• Martins streven is nu dat er door de verschillende partijen integraal gewerkt wordt. Ze moeten óf met elkaar gaan praten, óf er zou anders maar één begeleider moeten zijn die de verschillende disciplines integreert ten behoeve van bijvoorbeeld deze wasstraat-medewerkers.
• De enige voorwaarde die Martin Kniest stelt, is: Motivatie. Alleen met motivatie kan een wasstraat-medewerker aan de slag in de wasstraat.
• Als de kans daar is dat mensen zich kunnen en willen ontwikkelen, dan gaan we dat doen, aldus Martin.
• Begin bij het gezin, en de school moet óók iets bijdragen.
• Er moet veiligheid komen, waarin mensen kunnen vertellen wat er met hen aan de hand is, opdat zij als mens ook worden erkend. Daar heb je twee mensen èn een gesprek voor nodig. De één vertelt dan, en de ander kan daardoor dan (h)erkennen.
• De kunst is om het klein te houden, en dat goed te doen.
• Regeltjes, wetten en kaders gelden bij mij niet, aldus Martin Kniest.

‘Probeer niet een succesvol mens te worden,

probeer om een waardevol mens te worden.’

(Albert Einstein)

Middagprogramma met Anita Minnema

De gastspreekster voor het middagprogramma is Anita Minnema. Zij is begonnen als muziekdocente en koordirigente, maar haar verlangen naar meer verdieping leidde tot de studie psychologie.

Als psycholoog, trainer en coach helpt ze haar cliënten om minder te piekeren, en effectiever om te gaan met stress. 

Minnema werkt vanuit het krachtgerichte perspectief van de zogenoemde 'positieve psychologie', die gericht is op veerkracht en persoonlijke groei. 

Hierbij maakt ze veelal gebruik van de zogenoemde ‘Acceptance & Commitment Therapy’ (ACT). De kern van ACT is dat je stopt met vechten tegen (depressies) omstandigheden waar je geen controle over hebt, en dat je ruimte maakt voor dat wat zich voordoet aan fijne en moeilijke ervaringen. 

Samen met haar cliënt gaat Anita op zoek naar dat wat écht belangrijk voor die cliënt is, zodat die cliënt stappen kan zetten in de richting van een waardevol leven. Zo werk je aan je persoonlijke groei. Dit wordt door cliënten als een bijzondere ontdekkingsreis ervaren.

Mentale veerkracht en Persoonlijke groei 

In het middagprogramma houdt Anita Minnema ons actief met haar presentatie over mentale veerkracht en persoonlijke groei.

• Veerkracht is een werkwoord: veerkracht gaat over gedrag; veerkracht moet je dus doen.
• Het leven is niet zo maakbaar als we graag zouden willen. Veerkracht hebben we derhalve nodig.
• Minnema verwijst met twee citaten naar voorbeelden van mensen die een concentratiekamp overleefden, mensen met veerkracht, zoals: Victor Frankl en Edith Eger.
• Veerkracht is het vermogen om te herstellen van stress en tegenslag, ofwel het is onze natuurlijke weerstand tegen stress, en het vermogen om je aan te passen in èn aan een veranderende omgeving. 
• Positieve psychologie streeft naar het opschuiven op het continuüm van het hebben van een psychische stoornis naar het hebben van geen psychische klachten.
• Het geeft een positief gevoel om te vertellen over waar je vindt dat je goed in bent.
• Waar ga en sta je voor? Hoe wil je zijn in deze wereld? En wat houdt ons daarin tegen? 

Vijf kapstokken

• Eerste kapstok is: acceptatie, dat je ruimte maakt voor (je gevoelens over) dat wat er is, waar je geen controle over hebt. Diep in ons hart verlangen we naar controle over ons leven. We hebben in ons leven echter weinig controle over alles. Bovendien vraagt dat ook veel energie. We oefenen tussendoor eens even met de Chinese vingerval: Hoe harder je trekt (zoals bijvoorbeeld ook aan je gevoel), hoe meer je klem komt te zitten. Vechten bijvoorbeeld tegen gevoelens is een pijnlijke aangelegenheid. Door toe te geven, krijg je meer ruimte. 
• Tweede kapstok: omgaan met piekeren; één van de meest voorkomende oorzaken van stress. Je gedachten kunnen je gedrag gaan bepalen. Probeer je pieker-gedachten los te laten, 
• Derde kapstok: probeer naar het hier en nu te gaan, bijvoorbeeld met een ademhalingsoefening. Probeer je leven met aandacht in het hier en nu te doen. Ga van het moment genieten. Dat gaan we vervolgens oefenen met behulp van onze zintuigen. Het blijkt lastig te zijn deze vaardigheid te oefenen. 
• Kapstok vier: het observerende en beschrijvende zelf. Bij gebrek aan beeld luisteren we naar een filmpje. Dit gaat over het opmerken van je eigen hoedanigheid. Als je jezelf opmerkt, heb je een keuze om je (on)zichtbare gedrag voort te zetten, of te veranderen. Welke keuze kun je dan gaan maken? Wat vind je echt belangrijk in je leven? Welke waarden hecht je aan? Vaak maak je foto’s van wat je belangrijk vindt. Bekijk je laatstgemaakte 20 foto's maar eens.
• Kapstok vijf: Leven naar de waarden: zijn in het hier en nu. Doelen liggen in de toekomst; die worden in vrijheid gekozen, ze gaan over jezelf en anderen, en ze gaan altijd over gedrag. 

Keuzepunt-model

We willen – losgehaakt - vooruit. 

Maar achteruit is: sommige dingen houden ons echter af (je wordt vastgehaakt) van wie we eigenlijk willen zijn. 

Situaties roepen daarbij gedachten en gevoelens op. 

Wees je ervan bewust dat je daarin een keuze hebt. 

Schrijf eens op wat je vanaf vandaag aan je eigen veerkracht wilt doen, gebruik makend van dit zogenoemde keuzepunt-model.