 |
| In de Broerekerk van Bolsward |
Klooster Claercamppad
Op 1 juni 2022 presenteerde de wandel-journalist Fokko Bosker zijn nieuwe fiets- en wandelgids, van het zogenoemde 'Klooster Claercamppad', met de volgende subtitel aangeduid: 'Wandel- en fietsroutes door de Friese Waddendelta'.
Deze nieuwe gids bevat voor wandelaars: 13 etappes, 3 rondwandelingen, 1 wadlooptocht, 2 stadswandelingen en 3 fietstochten.
In de Friese Waddendelta ontmoeten water en land elkaar. Dit kustgebied is door de golven en getijdenwerking in duizenden jaren gekneed uit zand, klei en veen. Op de kwelderruggen vestigden zich de eerste Friezen en legden zij de basis voor hun rijk, dat zich uitstrekte vanaf Noord-Frankrijk tot aan Denemarken. Het Klooster Claercamppad brengt deze bijzondere landstreek, de natuur en geschiedenis in veelkleurige verhalen en met afwisselende wandel- en fietsroutes tot leven.
De route van dit pad loopt in grote lijnen vanaf Lauwersoog over Zoutkamp naar Dokkum, en voert dan verder naar Sint-Jacobiparochie (de startplaats van het pelgrimspad 'Jabikspaad'), Franeker en de Hanzestad Bolsward, om vervolgens met een lus over Makkum en Harlingen langs de kust en over de dijken terug naar Sint-Jacobiparochie te leiden.
De eeuwenoude cultuurgeschiedenis van terpen, deltawerken, middeleeuwse kerken, kloosters en florerende handelssteden vertelt een bijzonder gelaagd verhaal.
Winterse start in Franeker
Vandaag wandelen we etappe 8 van dit Klooster Claercamppad, vanuit Franeker via Hitzum, Tzum, Burchwerd en Hichtum naar Bolsward, over een afstand van 23,3 kilometer.
Het thema van deze route is: 'Op naar de Slachte: een Fries monument van onverzettelijkheid'. Dat thema is gekozen omdat een deel van deze route over de Friese Slachtedyk loopt, die rond het jaar 1300 de Middelzee indamde, in de strijd van de Friezen tegen overstromingen van hun laaggelegen land.
Even na 8:00 uur vertrekken we vanmorgen met onze auto's vanuit Feinsum. De ene auto brengen we naar Bolsward, en met de andere auto rijden we naar Franeker, waar onze etappe vandaag begint bij De Stadsherberg van Franeker.
Het is een winterse start, want als we vanuit Franeker vertrekken, vriest het één graad. Onderweg zien we vandaag een dun laagje ijs (in het Fries 'bomiis') op waterplassen en op smalle sloten liggen, en daar waar het zonlicht ook later op de dag de bodem niet bereikt, zien we gedurende de hele wandeldag de witte rijp op het gras in bermen van paden en sloten. Bij aankomst in Bolsward is de temperatuur opgelopen tot drie graden Celsius. Een frisse, maar zonnige dag is het vandaag.
Over een oud tramtalud Franeker uit
Ter hoogte van de 19e eeuwse kanaalherberg 'De Stadsherberg' verlaten we het stadscentrum van Franeker.
Via de Stationsbrug steken we het Van Harinxmakanaal over, om dan langs een bedrijventerrein en een nieuwbouwwijk naar de Tsjommer Feart te lopen. Die vaart volgen we naar het Hitzumer Binnenpad.
Ter hoogte van het parkgebied van de Idylle Waadhoeke gaan we het fiets- en voetgangerspad op van dat Hitzumer Binnenpad. Dit voormalige tramtalud volgen we onder de N384 door, totdat we - voorbij een vervallen tramspoorbrughoofd - ter hoogte van het dorp Hitzum op de Franekerweg komen. Op die weg passeren we het buurtschap Doijum. We volgen hier trouwens enkele kilometers de westelijke routevariant van het Friese Jabikspaad, het pelgrimspad van Sint-Jacobiparochie naar Hasselt.
Vanaf de Lollumerweg gaan we de Holprijp op. Bij de boerderij van Govert & Aukje gekomen, kijken we of ze thuis zijn, maar daar treffen we niemand aan, en dus wandelen we over de Holprijp door naar het Friese dorp Tzum, dat onder andere bekend staat om haar op één na hoogste kerktoren van Fryslân.
Van Tzum naar de Aylvapolder
We hoeven Tzum niet in, maar nemen vlak vóór Tzum het betonpad Laakwerd, dat op enige afstand van de Tsjommer Feart en de Leakwerter Opfeart loopt. In het terp-buurtschap Laakwerd treffen we bij een boerderij een houten bankje aan bij de trekkershut 'It âlde bargehok', waar we gaan zitten, om hier een broodje te eten en koffie te drinken.
Op het raam van de boerderij staat een oproep aan de omwonenden om financieel te participeren in de nieuwe buurtmolen van Tzum. Op de T-kruising met de Lollumerweg komen we langs deze nog niet zolang geleden hier geplaatste windturbine.
Deze Lollumerweg verlaten we al vrij snel, omdat we nu enkele kilometers de middeleeuwse Slachtedyk volgen, helemaal tot aan het buurtschap Littenserbuorren. Hier volgen we een deel van de route van de Slachtemarathon, die Durkje en ik ook al enkele malen hebben meegelopen.
Waar de Lollumerweg de Tsjommer Feart bij de Tolsumersyl kruist, staat als monument het model van een zogenoemd schotbalkhokje, dat doet herinneren aan de schotbalken die hier vroeger in dit lage gebied werden gebruik als het zeewater het Friese achterland dreigde te overstromen. Deze cultuurhistorische Slachtedyk had eeuwen geleden (rond 1250) namelijk een belangrijke zeewerende functie hier in Fryslân.
We wandelen achtereenvolgens door de buurtschappen Swarte Beien en Littenserbuorren.
Dan is het moment aangebroken om over de hoge stalen boogbrug de 'Nije Kromme' de provinciale weg N359 over te steken.
Aan de overzijde van de N359 nemen we vanaf Krommesyl het smalle betonpaadje langs de Boalserter Feart, dat ons naar de Aylvapoldermolen voert.
Langs de Boalserter Feart naar Burchwerd
Bij deze prachtige poldermolen staat een picknickbank, waarop we plaatsnemen voor onze lunchpauze. De lucht is helderblauw, en de volle zonneschijn zorgt ervoor dat we op deze winterse dag toch aangenaam kunnen pauzeren in het open veld, tussen de molen en de vaart.
De Aylvapoldermolen draait op windkracht en drijft de vijzel aan. Deze vijzel maalt het water van de tochtsloot uit de Tjaerdt van Aylvapolder omhoog en dan via de uitloop naar de vaart. Hij draait nu niet, maar als we later op de middag op de terugweg zijn met de auto, zien we de molen wel draaien.
Na deze openluchtpauze laten we deze mooie poldermolen achter ons.
Na deze openluchtpauze laten we deze mooie poldermolen achter ons.
Tussen hoge rietkragen en wilgen volgen we dit graspad langs de vaart, tot in Burchwerd.
Bij de Burchwerterpiip laten we de vaart achter ons, en dan wandelen we over de Sjungadyk het dorp uit.
Hichtum
Vlak vóór de N359 (de Westergoawei) gaan we verder in zuidelijke richting over de Schwarzenbergweg.
Even later wandelen we het dorp Hichtum binnen. Hier brengen we een bezoek aan de oude dorpskerk op de terp van Hichtum. Gelukkig staat de kerkdeur open. Een man en een vrouw zijn binnen namelijk bezig om de inmiddels al behoorlijk warmgestookte kerk gereed te maken voor de kerkdienst van morgenochtend. We worden er hartelijk ontvangen, en mogen de kerk bezichtigen, waarin een bijzonder grafmonument te zien is, in een nis achter de preekstoel in deze dorpskerk.
Bolsward
Over het jaagpad langs de Harnzer Feart lopen we even later de Friese Elfstedenstad Bolsward binnen.
Langs de Leeuwardervaart en de oostelijke Stadsgracht lopen we over het Hoog Bolwerk langs de hoge Martinikerk.
Over de Sneekerpoort wandelen we dan naar het Broereplein, waarop het Elfstedenmonument van de Vleermuis staat.
Als we hier de monumentale Broerekerk binnenwandelen, ontmoeten we een bruidspaar dat hier in deze bijzondere kerkzaal bezig is met hun bruidsfotoreportage.
De bruidsfotograaf gebruikt onder andere een drone om het bruidspaar vanaf enige hoogte onder het hoge glazen dak van deze Broerekerk te fotograferen.
In de Jongemastraat ontmoeten we Sinterklaas met drie Zwarte Pieten, die bij de etalages van winkels even stilhouden om naar binnen te kijken, en om de passerende kinderen van het nodige snoepgoed te voorzien.
We passeren iets verderop het markante stadhuis van Bolsward.
Daarna wandelen we door het winkelcentrum via de Marktstraat, de Dijkstraat en de Harlingerstraat terug naar onze auto.
Vanuit Bolsward halen we onze andere auto op uit Franeker, en dan rijden we tot slot weer naar huis in Feinsum, terugziend op een prachtige vroeg-winterse wandeldag, door het open weidegebied van de Greidhoek in Fryslân.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten