 |
| Cover van de wandelgids Nieuweschans-Groningen |
Stichting
Hannekemaaierspad
De Stichting Hannekemaaierspad is opgericht om cultuurhistorisch waardevolle wandelpaden te behouden. Om haar doel te bereiken, houdt deze stichting zich sinds 1999 bezig met het ontwikkelen van een wandelpadennetwerk van meerdaagse trektochten, die zijn gebaseerd op de historische reisroutes van de zogenoemde Hannekemaaiers, de trekkende seizoen-arbeiders die al vanaf circa 1600-1650 vanuit Duitsland in Nederland kwamen werken.
Deze stichting vindt het belangrijk dat de bovengenoemde cultuurhistorische paden blijven bestaan, want anders zouden die meestal onverharde paden in rap tempo dreigen te verdwijnen. De stichting beijvert zich er derhalve voor om deze oude wandelpaden op te sporen, teneinde die cultuurhistorische wandelpaden op te nemen in wandelroutegidsen. Zo neemt de bekendheid ervan toe, en worden deze oude paden weer en meer belopen.
Hannekemaaierspaden tussen Duitsland en Noord-Nederland
De stichting Hannekemaaierspad wil meerdere routes van Hannekemaaierspaden uitwerken. Daarbij wordt aangesloten op een oorspronkelijk trekroute van Bourtange via Bakkeveen naar Lemmer, en daar omheen komen uitbreidingen door het noorden van Nederland, vice versa tussen Duitsland en Nederland.
Een deel van de voormalige hannekemaaiers (1600-1900) ging vanuit Duitsland richting westen eerst aan de slag als veenarbeider in Nederlandse turfwinningsprojecten, voordat men verder trok naar de meer seizoensgebonden maaigebieden op de weidegronden in Fryslân.
Na de Nederlandse landbouwcrisis rond 1880 kwam er ook een omgekeerde stroom van trekarbeiders op gang.
De routes van het Hannekemaaierspad zijn beschreven in enkele handzame wandelgidsen, die zijn voorzien van wandelkaarten met bijbehorende routebeschrijvingen. Verder zijn de gidsen voorzien van achtergrondinformatie over met name de geschiedenis, cultuur en natuur.
Deze routes zijn overigens niet bewegwijzerd, en ze maken ook geen gebruik van het wandelknooppuntennetwerk.
Hannekemaaierspad Nieuweschans - Groningen; In het spoor van de trekschuit
Eén van de wandelgidsen van het Hannekemaaierspad beschrijft de 59,2 kilometer lange trektocht van (Bad) Nieuweschans naar Groningen, beginnend bij het kanon aan de Voorstraat in Bad Nieuweschans en eindigend op de Grote Markt van de stad Groningen.
Deze wandelgids is de voorloper van de wandelgids van het Hannekemaaierspad van Groningen naar Leeuwarden.
Durkje en ik hebben gebruik gemaakt van de tweede druk van deze wandelgids, die is uitgegeven in het jaar 2016.
Deze wandelgids beschrijft een route die voor een groot deel het Winschoterdiep volgt.
Dergelijke routes werden tussen de 16e en de 20e eeuw als jaarlijks terugkerende tocht van Duitsland naar Nederland gelopen door marskramers, turfstekers, blekers, steenbakkers of grasmaaiers.
Zulke Duitse mannelijke maar ook wel vrouwelijke trek-handelaren (in textiel), werkten soms zelfstandig, maar soms ook wel voor de Tödden (Duitse kooplui). Deze zogenoemde lapkepoepen (kiepkerels of marskramers) gingen in eerste instantie - doeken en lakens verkopend - van deur tot deur.
Daarnaast richt deze wandelgids zich ook op de Duitsers die vroeger (circa 1650-1920) als grasmaaiers (hannekemaaiers) seizoensarbeid verrichtten voor bijvoorbeeld Friese (greid)boeren.
Deze wandelgids gaat door een gebied langs het Winschoterdiep, waar veel trekarbeiders als 'tichelaars' aan de slag gingen in steenfabrieken. Anderen kwamen in de nijverheidssector aan het werk als ambachtslieden. De plaatsen aan het Winschoterdiep hadden overigens een gunstig klimaat voor allerlei religieuze groepen en vluchtelingen.
Maar het bleef niet alleen bij arbeiders, want deze regio was ook in trek bij Duitse predikanten, en mensen die een functie hadden in het leger en in het bestuur. Behalve economische, hadden deze Duitse migranten dus ook wel religieuze of politieke motieven om in het noorden van Nederland te komen werken.
Aanvankelijk liepen deze trekarbeiders, maar later werd ook wel gereisd in trekschuiten op turfvaartroutes naar bijvoorbeeld Groningen of Lemmer.
In drie dagen van Bad Nieuweschans naar Groningen
Van onze drie afzonderlijke etappes heb ik elke keer een dagverslag in de vorm van een blog geschreven, en die als praatje bij plaatjes (een fotoselectie) gepubliceerd op mijn (deze) weblog.
Hieronder staan van alle etappes - zoals Durkje en ik die samen in september 2024 hebben gelopen - een weblink naar het dagverslag van de hieronder aangegeven 3 etappes.
Deze trektocht van 59,2 kilometer over de oude paden van de hannekemaaiers, de lapkepoepen en de fyndoekspoepen hebben Durkje en ik op de volgende drie wandeldagen gelopen.
- 1. Op 14 september 2024 liepen we van Bad Nieuweschans naar Scheemda (19,2 kilometer);
- 2. Op 19 september 2024 liepen we van Scheemda naar Hoogezand (16,5 kilometer);
- 3. Op 21 september 2024 liepen we van Hoogezand naar Groningen (23,5 kilometer).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten