Hannekemaaierspad van Rotstergaast naar Lemmer

Maandag 29 juli 2024

 

Op de Landmansweg bij Oosterzee

Stichting Hannekemaaierspad

De Stichting Hannekemaaierspad is opgericht om cultuurhistorisch waardevolle wandelpaden te behouden. Om haar doel te bereiken, houdt deze stichting zich sinds 1999 bezig met het ontwikkelen van een wandelpadennetwerk van meerdaagse trektochten, die zijn gebaseerd op de historische reisroutes van de zogenoemde Hannekemaaiers, de trekkende seizoen-arbeiders die al vanaf circa 1600-1650 vanuit Duitsland in Nederland kwamen werken.

Deze stichting vindt het belangrijk dat de bovengenoemde cultuurhistorische paden blijven bestaan, want anders zouden die meestal onverharde paden in rap tempo dreigen te verdwijnen. De stichting beijvert zich er derhalve voor om deze oude wandelpaden op te sporen, teneinde die cultuurhistorische wandelpaden op te nemen in wandelroutegidsen. Zo neemt de bekendheid ervan toe, en worden deze oude paden weer en meer belopen. 

Hannekemaaierspaden tussen Duitsland en Noord-Nederland

De stichting Hannekemaaierspad wil meerdere routes van Hannekemaaierspaden uitwerken. Daarbij wordt aangesloten op een oorspronkelijk trekroute van Bourtange via Bakkeveen naar Lemmer, en daar omheen komen uitbreidingen door het noorden van Nederland, vice versa tussen Duitsland en Nederland.

Een deel van de voormalige hannekemaaiers (1600-1900) ging vanuit Duitsland richting westen eerst aan de slag als veenarbeider in Nederlandse turfwinningsprojecten, voordat men verder trok naar de meer seizoensgebonden maaigebieden op de weidegronden in Fryslân.

Na de Nederlandse landbouwcrisis rond 1880 kwam er ook een omgekeerde stroom van trekarbeiders op gang.

De routes van het Hannekemaaierspad zijn beschreven in enkele handzame wandelgidsen, die zijn voorzien van wandelkaarten met bijbehorende routebeschrijvingen. Verder zijn de gidsen voorzien van  achtergrondinformatie over met name de geschiedenis, cultuur en natuur.

Deze routes zijn overigens niet bewegwijzerd, en ze maken ook geen gebruik van het wandelknooppuntennetwerk.

Hannekemaaierspad Bakkeveen - Lemmer; van Veen naar Gras

Eén van de wandelgidsen van het Hannekemaaierspad beschrijft de 72,8 kilometer lange trektocht van Bakkeveen naar Lemmer, beginnend bij het Poepekruis aan de BakkeveenseDuerswâldmer Wei en eindigend bij de Sint-Willibrorduskerk van Lemmer. 

Deze wandelgids is het vervolg op de wandelgids van het Hannekemaaierspad van het Duitse Neurhede naar het Friese Bakkeveen.

Durkje en ik hebben gebruik gemaakt van de eerste druk van deze wandelgids, die is uitgegeven in het jaar 2011.

Deze wandelgids richt zich voornamelijk op de routes over de oude zandruggen, waarop werd gelopen door de Duitse trek-handelaren (in textiel), die soms zelfstandig, maar die soms ook wel voor de Tödden (Duitse kooplui) werkten. Deze zogenoemde lapkepoepen (kiepkerels of marskramers) gingen in eerste instantie - doeken en lakens verkopend - van deur tot deur. 

Daarnaast richt deze wandelgids zich ook op de Duitsers die vroeger (circa 1650-1920) als grasmaaiers (hannekemaaiers) seizoensarbeid verrichtten voor bijvoorbeeld Friese (greid)boeren.

Aanvankelijk liepen deze trekarbeiders, maar later werd ook wel gereisd in trekschuiten op turfvaartroutes naar Lemmer.

Traject 3 van Rotstergaast naar Lemmer

Vandaag bewandelen Durkje en ik het derde van onze drie trajecten van dit Hannekemaaierspad van Bakkeveen naar Lemmer, over een afstand van 21,3 kilometer, van Rotstergaast naar Lemmer.

Daartoe vertrekken we vanmorgen om 8:00 uur met de auto – met de fietsen achterop - vanaf de SVR-camping Eefting bij Rohel, om naar het eindpunt van dit traject te rijden, nabij het centrum van Lemmer, waar we de auto parkeren.

Dan fietsen we over een afstand van ongeveer 18 kilometer naar De Kiemschuur bij Rotstergaast, waar het punt ligt waar ons traject van vandaag begint.

Bij vertrek vanmorgen is het 19 graden Celsius, en het is dan al prachtig zonnig weer. De temperatuur loopt tijdens deze etappe op tot 26 graden Celsius. Het is een warme, buitengewoon zonnige zomerdag.

Van Rotstergaast naar Delfstrahuizen

Om 9:35 uur staan we bij De Kiemschuur klaar voor vertrek.

Op de Gaasterweg lopen we het buurtschap Rotstergaast binnen. 

Op de Schoterweg wandelen we naar de Broeresleat, ook wel de Fjouwerhúster Feart genoemd, die iets verderop bij de lange en hoge houten brug de verbinding is met de rivier de Tjonger (ofwel Kuunder).

Dan volgen we het Tjongerpad langs de T(s)jonger.  

Hier wordt op dit moment gewerkt aan de vernieuwing van het dijktalud tussen het Tjongerpad en de Tjonger. De weg is afgesloten voor doorgaand verkeer, maar wandelend mogen en kunnen we daar prima langs.

Om 11:15 uur komen we aan bij de Pier Christiaansloot. Daar staat een bankje aan het water, waarop we plaatsnemen voor onze koffiepauze. 

Na deze pauze vervolgen we onze route over het Kettingpad langs het water naar Delfstrahuizen. We wandelen in het hoogseizoen van de zomervakantie, dus er ligt een groot aantal pleziervaartuigen bij de brug, die de doorgang vormt naar het Tjeukemeer.

Van Echtenerbrug naar Oosterzee

We moeten middels de ophaalbrug over de Pieter Christiaansloot, om vanuit Delfstrahuizen in Echtenerbrug te komen.

In Echtenerbrug gaan we even bij de Spar-supermarkt naar binnen voor enkele boodschappen voor onderweg.

Buiten Echtenerbrug lopen we over het fiets- en wandelpad van de Kromme Warren naar het Tjeukemeer, waarna we dit asfaltpad langs het meer blijven volgen tot aan Het Gemaal Echten. 

Een eindje verderop verlaten we dit pad bij de kleine jachthaven langs het Tjeukemeer ter hoogte van Echten.

Langs de Middenvaart gaan we over het mooie Meerpad naar de Hoofdweg. Die steken we over ter hoogte van het monument 'het kind is er nog' voor hen die met gevaar voor eigen leven in de Tweede Wereldoorlog bescherming boden aan Joodse kinderen.

Daar achter gaan we verder over een prachtig pad langs het vervolg van de Middenvaart, waarna we over de Commissiepôle naar de Middenweg lopen.

Daarna volgen we de Landmansweg naar de Gieterse Vaart.

De Landmansweg is een prachtig pad langs brede boerensloten, vol waterplanten, kikkers en insecten.

Langs de Gieterse Vaart gaat het dan in zuidelijke richting naar het Holsteinpad. We lopen dan al ten zuiden van Oosterzee-Gietersebrug.

Afkoelen in Lemmer

Dan volgen enkele lange stukken langs de nagenoeg rechte asfaltwegen van de Veendijk en de Otterweg naar de Grietenijdijk.

Met links de hoge Grietenijdijk en rechts de Dyksleat gaat het dan met de nodige dijkbochten naar het Waterkeringpad, waarop we arriveren bij de N359, die hier bij het begin van de bebouwde kom van Lemmer onder de A6 door gaat.

De zon brandt nogal, en het is warm om te lopen, vooral ook omdat het nagenoeg niet waait. In het open weidelandschap missen we de schaduw van bijvoorbeeld bomen, dus we krijgen het behoorlijk warm tijdens dit laatste deel van deze etappe. 

Bij de entree van Lemmer staat een groot billboard van McDonald's, met daarop het voor ons zo passende opschrift 'Even afkoelen'. Dat lijkt ons een goed idee, dus van die kans maken we nu graag gebruik.

Na deze tweede pauze lopen we via de Lemmerse Riensingel en de Gerben Bootsmastraat - onder andere langs werklui die hier glasvezelkabels aanleggen - naar de Heilige Willibrorduskerk, die het eindpunt vormt van deze wandelgids van het Hannekemaaierspad van Bakkeveen naar Lemmer.

Van deze kerk lopen we naar onze auto verderop, waarmee we de fietsen afhalen bij De Kiemschuur bij Rotstergaast. 

Vervolgens rijden we terug naar de camping bij Rohel, waar we onze caravan gereed maken voor vertrek naar huis. Om 17:00 uur zijn we klaar voor vertrek vanaf SVR-camping Eefting bij Rohel, waar we in het nu afgelopen lang weekend hebben gekampeerd. Om 18:00 uur zijn we thuis.