De Turfroute voor Fietsers wandelen van Drachten naar Nij Beets

Zaterdag 17 mei 2025
 

Na de oversteek met De Grietman-Eco gaat de wandeling verder in De Veenhoop

Wandelen & fietsen vanaf de Turfroute in Zuidoost-Friesland
De turfvaarten in Zuidoost-Fryslân zijn eeuwenoud en vaak met de hand gegraven. 

De zogenoemde 'Turfroute' verbindt sinds 1974 al die vaarten met elkaar. De kanalen met haaks daarop sloten, bossen, elzensingels, heide, weiden en beekdalen geven het gebied een eigen charme. 

In twintig pakkende verhalen en routes slaan de journaliste Janneke Donkerlo en de schrijver van routegidsen Fokko Bosker als het ware bruggen tussen de vaart en het omliggende landschap. Zij nemen het water als vertrekpunt voor hun rondwandelingen en fietstochten door dit rijk geschakeerde landschap van coulissen van elzen- en eikensingels, in een fijnmazig patroon van vaarten en wijken.

Resultaat van hun werk is de in 2024 uitgegeven routegids 'Wandelen & fietsen vanaf de Turfroute in Zuidoost-Friesland'.

23 tochten met een totale lengte van 746,9 kilometer

Deze routegids bestaat uit 11 fietstochten en 12 wandeltochten, die Durkje en ik van plan zijn om alle te gaan wandelen. 

• Tien fietstochten hebben een totale lengte van 387,4 kilometer, waarvan de kortste 13,7 km en de langste 63,4 km lang is.
• De twaalf wandeltochten hebben een totale lengte van 134,5 kilometer, waarvan de kortste 4,6 km en de langste 15,9 km lang is.
• De veel langere 'Fiets-Turfroute' door Zuidoost-Fryslân heeft een totale lengte van 225 kilometer.

De 23 tochten hebben derhalve een totale lengte van 746,9 kilometer. We zijn van plan die afstand te bewandelen in 36 dagetappes, variërend tussen de 15 en 33 kilometer per dag, zo mogelijk in combinaties van (delen) van die wandeletappes en fietsetappes.

Eerst van Nij Beets op de fiets naar Drachten

Vandaag zijn we van plan om de eerste etappe van de 225 kilometer lange 'Turfroute voor Fietsers' te bewandelen, van Drachten naar Nij Beets, met een lengte van 22,3 kilometer.

We vertrekken daartoe vanuit Feinsum om 7:10 uur, en rijden dan in de auto met onze beide fietsen achter op de fietsendrager naar Nij Beets.

Onze auto laten we staan in Nij Beets bij het Polderhoofdkanaal, en dan fietsen we de 10,4 kilometers van Nij Beets naar het woonzorgcentrum Rispinge in Drachten, waar we onze beide fietsen stallen.

Bij vertrek vanmorgen in Feinsum was het 12 graden Celsius, en in Nij Beets is de temperatuur bij aankomst om 14:05 uur inmiddels opgelopen naar 16 graden Celsius.

Het weer vandaag is stralend zonnig, met slechts hier en daar een wolkje aan de lucht. Er waait wel een frisse, stevige wind vanuit het noorden, maar dat is voor ons tijdens het wandelen een aangename zaak.

Van Dr88 naar Opeinde

Onze etappe begint tegenover de Drachtster schouwburg De Lawei, aan het Laweiplein.

Bij het Raadhuisplein steken we De Marke over, waar op dit moment de zaterdagmarkt wordt gehouden ter hoogte van het kleurrijke circulaire Dada-monument, dat de vorm heeft van van een 8 en dat 8 meter hoog is, waarvoor 200 motorkappen zijn gebruikt van de autosloop. De achten verwijzen naar de 'achten' van Dr'achten'. 

Na de oversteek van de Zuidkade en Noordkade passeren we in de Torenstraat de zogenoemde Papegaaienbuurt, met huizen uit 1921 die indertijd zijn ontworpen door gemeentearchitect Cees Rienks de Boer met het schilderwerk naar ontwerp van kunstenaar Theo van Doesburg. De primaire kleuren die Van Doesburg (De Stijl) voorschreef, bezorgden de wijk de naam Papegaaienbuurt. Het palet van de gevels veroorzaakte indertijd nogal wat ophef in Drachten, waarna de kleuren al in 1922 werden overgeschilderd. Later zijn de oorspronkelijke kleuren teruggebracht.

Daarna doorkruisen we het Van Haersmapark, en dan gaat het in een rechte lijn over de Stationsweg en Het Noord naar de Frijsteat Folgeren. Daar gaan we de Kletsterlaan op, om even later aan de overzijde van de Noorderhogeweg op De Kletten Drachten te verlaten.

Om 9:45 uur wandelen we Opeinde binnen.

Daar steken we het Juffersgat / Opeinder Kanaal over via de brug van de Hegewei.

Onverhard waar mogelijk

Aan de andere kant van Opeinde gaat de route vanaf de Hegewei linksaf De Hoarnen op. Omdat we deze omgeving om verschillende redenen goed kennen, nemen we vandaag enige vrijheden qua routering waar we in plaats van doorgaande verharde wegen als alternatief kunnen kiezen uit mooie onverharde wandelpaadjes. Dat hebben we zojuist in Drachten al gedaan toen we het Van Haersmapark doorkruisten, en dat doen we vanaf de Hegewei ook, omdat we weten dat er een mooie schelpenpaadje parallel aan De Hoarnen loopt, waarmee we straks toch wel op De Hoarnen onze etappe kunnen vervolgen. Dit schepenpaadje loopt door een smalle singel, waar hier en daar het fluitekruid hoog is opgeschoten, en prachtig wit bloeit op deze mooie zonnige dag.

Vanaf De Hoarnen gaan we even later It Heech op, en vanaf It Heech nemen we het halfverharde brede pad van de Eibertsgeasten. 

Waar we vanaf de Eibertsgeasten de Skieppekampen op gaan, staat een opvallend mooi huisje, waar dikke Koi-karpers in de vijver van de voortuin zwemmen. Omdat het al prachtig weer is, kunnen we hier alvast de jas en trui uit trekken, om heerlijk luchtig verder te wandelen.

Ook waar we vanaf de Skieppekampen over zouden moeten gaan op het asfalt van de Eastersanning, kiezen we wederom alternatief voor een prachtig onverhard veldpad tussen een mooie boerensloot en een bomensingel, en verderop door een klein bosperceel.

Oudega

Dit alternatieve paadje komt uit op de Eastersanning, waar we ter hoogte van de jachthaven om 11:00 uur Oudega (gemeente Smallingerland) binnenwandelen.

We kijken even of (andere) Durkje ook thuis is, om daar zo mogelijk een kop koffie te gaan drinken, maar ze blijkt niet thuis te zijn, dus nemen we onze koffiepauze op een lange bank in het zonnetje, tussen de jachthaven en het nieuwe appartementencomplex, op de locatie waar vroeger de zuivelfabriek van Oudega stond.

Over de Fabrykswei lopen we langs de 11e eeuwse Sint-Agathatsjerke naar De Buorren. Die verlaten we direct al via de Slotsingel, omdat we over het smalle schelpenpaadje van de Dwarssingel de alternatieve doorsteek naar de Skeane Heawei willen nemen.

Als we de Skeane Heawei op zijn gegaan, komen we bij de splitsing met De Geasten langs het monument 'Vrouwe Justitia' van de Drachtster kunstenaar Anne Woudwijk, dat verwijst naar het vroegere rechthuis van Oudega, waar de voormalige grietman Van Haersma rechtsprak. 

In het buurtschap Stobbehoek maken we weer een kleine onverharde doorsteek naar de Wolwarren.

Dan hebben we Oudega inmiddels al achter ons gelaten.

Oversteek over het Grytmansrak van De Hooidammen naar De Veenhoop

De Wolwarren loopt langs het Stobbegat, waar we de oude windmotor Barfjild passeren, een watermolen in deze laaggelegen polder.

Om 12:15 uur arriveren we in De Hooidammen, waar we even moeten wachten op de openstaande brug, omdat van beide zijden eerste enkele kruisers in de Hooidamsloot de brug moeten passeren.

Aan de overzijde van de Hooidamsloot lopen we langs het water naar de pont.

Vóór ons zien we dan café-restaurant Iesicht, waar we de middag hebben doorgebracht op onze trouwdag in 1983.

Bij de pontsteiger kopen we bij de ticket-automaat twee kaartjes voor de oversteek met de veerpont 'De Grietman-Eco'.

Na de oversteek met het veerbootje over het Grytmansrak komen we aan in De Veenhoop.

In De Veenhoop steken we via de brug Noordersluis het Polderhoofdkanaal over. 

In het kanaal varen enkele kleine groepjes 'volwassen' toeristen in gehuurde sloepen, die bepaald niet voorzichtig met hun huursloepen manoeuvreren in het kanaal, wat je eigenlijk wel kunt betitelen als ongewenst baldadig spelevaren. 

We gaan het Eijzengapaed op langs de Noordersluis.

Daar raken we in gesprek met een stel uit Sittard. De vrouw heeft MS en zit in een mooie tweepersoons scootmobiel en de man loopt ernaast. Ze genieten geweldig van het prachtige 'Fryslân Waterland', vertellen ze.

Via de brug van de Drachtster Heawei over het Polderhoofdkanaal laten we De Veenhoop achter ons.

Langs het Polderhoofdkanaal naar Nij Beets

Nu volgt een enkele kilometers lang traject parallel aan het brede Polderhoofdkanaal.

Om 13:45 uur wandelen we op de Kanaelwei Noard langs het Polderhoofdkanaal Nij Beets binnen.

Dan maken we de haakse bocht naar de Doarpsstrjitte, en even later komen we langs het plaatselijke dorpshuis bij de brug van de Geawei over het Polderhoofdkanaal, waar men druk in de weer is om allerlei opstellingen gereed te maken voor een dorpsfestiviteit dat hier vanavond zal gaan plaatsvinden.

Ter hoogte van It Damshûs steken we de Domela Nieuwenhuisweg over, en dan arriveren we om 13:55 uur bij onze auto tegenover Café De Brêge, tegenover de centrale dorpsbrug over het Polderhoofdkanaal.

Met de auto rijden we dan eerst naar het Spijkerdorp in Drachten, waar onze kleinzonen Elwin & Nolan met ouders en andere kinderfeestkinderen druk aan het timmeren zijn geslagen.

Daarna halen we onze beide fietsen af bij het Drachtster woonzorgcentrum Rispinge, en gaan we nog op koffievisite bij mim in Drachten, alvorens we huiswaarts keren.