 |
| Starten bij de Groate Kerk van Sint Jabik |
Afscheid nemen van ons werkzame leven en van NHL Stenden Hogeschool in een bijeenkomst waarin we elkaar nog eenmaal in groot verband ontmoeten, zit er momenteel niet in vanwege alle beperkingen die gelden in de strijd tegen het Covid-19-virus. Met een tussenpoos van ongeveer zes weken hebben mijn collega Willem en ik desondanks wel afscheid genomen, zij het in aangepaste vorm. Net zoals bij heel veel andere gebeurtenissen waar in deze Corona-tijd alternatieve vormen en inhouden voor worden gezocht en gevonden, hebben ook wij daar een eigen draai aan gegeven. En dat is ook helemaal niet erg, want juist nu is iedereen heel ontvankelijk om mee te denken en mee te gaan in alternatieve vormen van afscheid.
Santiago aan het Wad
Eén van de activiteiten die we in het kader van ons beider afscheid organiseren, is het met z'n tweeën voor elkaar beleggen van een wandeldag op Het Bildt. Getweeën een wandeldag in de open lucht over het uitgestrekte Fries-Bildtse kleigebied is een prima manier om ons afscheid op persoonlijke wijze in te kleuren.
We zouden vorige week gaan wandelen, maar vanwege de weersverwachting van regen, hagel, kou en harde wind hebben we deze wandelafspraak ruim een week verplaatst naar vandaag. Om 10:30 uur ontmoeten we elkaar bij de Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie, door de Bildtkers ook wel Sint Jabik genoemd.
De Groate Kerk is overigens ook het startpunt voor pelgrims die de meer dan drieduizend kilometer lange pelgrimage willen maken van Sint-Jacobiparochie naar Santiago de Compostela. Deze pelgrims lopen dan ook van zee naar zee, namelijk van de Nederlandse Waddenzee naar de Atlantische Oceaan bij Cabo Fisterra in Spanje. Naar analogie wordt Sint-Jacobiparochie ook wel 'Santiago aan het Wad' genoemd, en Zwarte Haan aan de Waddenzee ook wel 'Fisterra aan het Wad'.
Groate Kerk met Pelgrimsinformatiecentrum
Eén van mijn identificatiefiguren en inspiratoren om al van jongs af aan te kiezen voor een loopbaan in het onderwijs, is meester Tjipke Bloemhof, mijn schoolmeester toen ik als kind nog leerling was in de middenbouw van de christelijke lagere Koningin Wilhelminaschool te Drachten. Ik heb hem verzocht om als bestuurslid van Stichting Kultureel Sintrum De Groate Kerk vanmorgen een rondleiding voor ons beiden te verzorgen door dit bijzondere kerkgebouw, dat ooit ontworpen is door architect Thomas Romein (1811-1881). Ruim vijftig jaar geleden verliet meester Bloemhof de Drachtster school om hier in het dorp hoofd van de christelijke lagere school te worden, en vandaag krijgen we gelegenheid om (voor mij weer) naar zijn enthousiaste verhalen te luisteren, over geschiedenis, cultuur en muziek. We bezichtigen de grote kerkzaal en maken natuurlijk ook een rondgang naar boven door het hoge voorportaal van dit kerkgebouw, waarin ik jaren geleden als bestuursvoorzitter van de Stichting Jabikspaad Fryslân samen met andere partijen het huidige Pelgrimsinformatiecentrum heb georganiseerd voor en met ons pelgrimsgenootschap, het Nederlands Genootschap van Sint Jacob.
Vrijheid vieren op Bevrijdingsdag
Nadat we meester Bloemhof hebben bedankt voor zijn informatieve rondleiding, nemen we afscheid van hem en gaan we samen naar buiten, om onze wandeling aan te vangen bij de pelgrimspoort van kunstenaar Henk Rusman, tegenover de Groate Kerk. Ook in Sint-Jacobiparochie hangen vandaag de vlaggen uit, want we gedenken de officiële Bevrijdingsdag van Fryslân, 76 jaar na de bevrijding van de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog.
Over het Westeinde lopen we naar de rand van de bebouwde kom, waarbij we 't Loazement, de Jacobshoeve en het voormalige evangelisatiegebouw Zoar passeren.
Bij de dorpsrand gaan we het schelpenpad van 't Spoorrondsy op, waarop we een eindje het voormalige tracé van de Noord-Friese Lokaal Spoorweg volgen.
Daarna lopen we over het oude kerkpad 't Sandpad om de uitgestrekte fruitboomgaard heen, en verlaten we 'Santiago aan het Wad'.
Ouwe Dyk
Het schelpenpad voert ons tussen de diep geploegde klei-akkers door, in noordelijke richting naar de Oude Bildtdijk (Ouwe Dyk), de aanvang 16e eeuw opgeworpen zeedijk, waarmee al weer een deel van het opgebilde land werd beschermd tegen de invloed van de zee. Zo ontstonden eeuwen geleden de nieuwe vruchtbare landbouwgronden, waar mijn grootouders en hun voorouders als boeren een bestaan vonden in de akkerbouw en veeteelt.
Over de hoge polderdijk - de langste woonstraat van Nederland - wandelen we in de richting van Nij Altoena. Daarbij passeren we de twee grote familiebedrijven MSE Forks en Meijer Plaatbewerking, ook te herkennen aan de scheepsschroef en het vliegwiel van een Deutz-dieselmoter, die ons wijzen op het plaatselijke Meijer Machinemuseum.
Bij de huizen met de rollings, vlak vóór de afslag van de Kadal, gaan we de Boonweg op. Dit is een asfaltweggetje dat in een rechte lijn richting Waddenzeedijk loopt.
Nije Dyk
De route die we vandaag bewandelen, is de zogenoemde 'De Acht om de Groate Kerk', maar omdat die vanaf de Ouwe Dyk (zoals de Bildtkers die noemen) ons nu al weer terug zou voeren naar Sint-Jacobiparochie, en wij toch ook nog tot aan de Waddenzee willen lopen, gaan we eerst richting Zwarte Haan, om zo een grotere 'Acht om de Groate Kerk' te creëren.
Als we even later de Waddenzeedijk op gaan, en boven op de zeedijk staan, zien we over de Waddenzee op de horizon duidelijk de Waddenzee-eilanden Terschelling en Ameland. Omdat het heel helder weer is en de zon volop schijnt, tekent de rood-wit-gestreepte vuurtoren van Ameland zich duidelijk af tegen de helderblauwe lucht.
Bij prachtig voorjaarsweer wandelen we over de op Deltahoogte liggen grasdijk naar het buurtschap Zwarte Haan, waar de Deltadijk zich afsplitst van de Nieuwe Bildtdijk, hier Nije Dyk genoemd.
We hadden hier gehoopt een kopje koffie to go te kunnen drinken, maar het enige restaurant is gesloten, dus nemen we iets verderop plaats op een picknickbank van de camperplaats, waar we aangenaam lunchen op een zonovergoten kampeerveld aan zee.
Hier zijn we in het zogenoemde Fisterra aan het Wad, het eind van de wereld, vanwaar de pelgrim een eindje verderop de zee achter zich laat, om dan pas voorbij Santiago de Compostela weer bij zee te komen.
Van Fisterra aan het Wad naar Santiago aan het Wad
Na deze pauze steken we de Nije Dyk over, om dan over het schelpenpad langs de Kouwe Faart weer terug te lopen naar de Ouwe Dyk.
Langs de vele en altijd weer verschillende dijkhuisjes van de Ouwe Dyk lopen we terug naar de Kadal, waar we de Ouwe Faart oversteken, om dan rechtstreeks terug te lopen naar Sint-Jacobiparochie.
Onderweg passeren we het kooitjetipelveld, de locatie van het voormalige station van Sint Jabik, de aardappelloodsen en de vroeger in Delfts-rode baksteen gemetselde huizenrijen, gebouwd in tuindorp-stijl. Deze woningen zijn gerestaureerd en de rode baksteen is inmiddels wit geverfd.
Langs de Open Hof-kerk komen we weer terug bij de Groate Kerk.
Sint Jabuurster rondsy
Omdat we vlot hebben gelopen en het nog vroeg in de middag is, gaan we ook de veel kleinere ronde van 'De Acht om de Groate Kerk' aansluitend nog lopen. Deze kleine ronde heeft meer het karakter van een dorpswandeling.
Langs de 19e eeuwse Bildtbierbrouwerij, beide graanpakhuizen en De Aardappelbeurs lopen we in zuidelijke richting het dorp uit. Aan de dorpsrand gaan we een schelpenpaadje op, dat ons aan de zuidkant om het dorp heen voert, langs de inmiddels buiten gebruik gestelde watertoren links en langs de verder in het zuiden gelegen Klaine Blikfaart. Verderop in het zuiden zien we in Wier de nieuwe radartoren van de Leeuwarder vliegbasis.
Dit Kassepad brengt ons naar de oostkant van het dorp, vanwaar we over het Oosteinde weer terug wandelen in de richting van de Groate Kerk. In het dorp passeren we de karakteristieke chalet-villa (1914), de oudste dorpsboerderij (1649) van Het Bildt, het imposant grote Doktershuis (1915) en verderop nog twee oude dorpswoningen uit 1765 en 1790.
Eerder vanmorgen hadden we al de monumentale pastorie (1760) achter de Groate Kerk bekeken.
Bij de Groate Kerk sluiten we onze dagwandeling af.
Pelgrimeren via Feinsum op het Jabikspaad
Vervolgens rijden we met onze auto's via de Oude Bildtdijk, de Nieuwe Bildtdijk, Nieuwe Bildtzijl, Oude Bildtzijl en Oude Leije naar Feinsum, waar we nog een welverdiende kop koffie kunnen drinken. Vandaag had ik al verteld dat wij tegenwoordig regelmatig wandelaars op het Jabikspaad vóór onze refugio-woning langs zien lopen. Afgelopen maandag kwam er ook weer een pelgrim op bezoek voor een pelgrimsstempel. En tot onze verrassing zien we ook nu tijdens het koffiedrinken wederom twee wandelaars met rugzakken op ons afkomen. Het zijn twee dames uit de Randstad, die het hele Jabikspaad van Hasselt naar Santiago aan het Wad lopen.
Nadat we ze welkom geheten hebben, vertellen ze dat ze blij verrast waren hoe aangenaam gezellig het in het centrum van Stiens was. Bovendien had de kosteres van de Stienser Sint-Vituskerk hen een pelgrimsstempel in hun stempelkaart gegeven en hen erop gewezen dat ze in onze refugio in Feinsum een volgend stempel zouden kunnen halen. Blij verrast door de ontvangst en met het refugio-stempel in hun stempelkaart, nemen ze plaats op het bankje van het Flinterplein alvorens ze hun dagtocht vervolgen naar hun overnachtingsaccommodatie in Oude Bildtzijl.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten