 |
| Cover van Missing in Action |
Onderzoeken en schrijven
De Friese amateur-historicus Lieuwe Boonstra is een groot kenner van de regionale geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in Fryslân, gepassioneerd voor en gespecialiseerd in de reconstructie van de in deze oorlog neergestorte bommenwerpers van de Geallieerden. Al vele jaren zien we met waardering de resultaten van onderzoek en verzamelpassie van deze neef van Durkje. Lieuwe en zijn inzet zou een groot voorbeeld kunnen zijn voor alle jonge mensen die van plan zijn om een specifiek deel van de Friese geschiedenis nader te onderzoeken.
Om zijn expertise met anderen te delen, koos Lieuwe Boonstra ervoor om na een jarenlange intensieve zoektocht in de periode van 1988-1998 naar de feiten en achtergronden van twee vliegtuigcrashes een rijk geïllustreerd boek te schrijven en dat in eigen beheer te publiceren.
Reconstructie van twee crashes
In de nacht van 13 op 14 september 1942 stortten vlak bij elkaar en vlak na elkaar twee Britse bommenwerpers neer in Fryslân, waarvan een Lancaster-bommenwerper die crashte in Oudehorne en een Halifax-bommenwerper die neerstortte in Ter Idzard,
Lieuwe Boonstra heeft alles in het werk gesteld om daarvan een reconstructie te maken ten behoeve van dit boek. Op voortreffelijke wijze beschrijft Lieuwe heel gedetailleerd de ins en outs van deze twee dramatische crashes. Het groot aantal in het boek opgenomen illustraties en alle daarin afgebeelde documenten maken deze reconstructie heel realistisch.
Voor de cover van dit boek - met als titel 'Missing in Action' - maakte de Poolse grafische kunstenaar Piotr Forkasiewicz een levensechte illustratie van de Lancaster-bommenwerper, vlak voordat deze zal neerstorten bij de Buitenweg in Oudehorne.
Dit waardevolle kijk- en leesboek bevat twee delen. Deel 1 behandelt de crash van de Lancaster van Oudehorne, en deel 2 gaat over de neergestorte Halifax van Ter Idzard. Van de 446 bommenwerpers van de Royal Airforce (RAF) die in die septembernacht vertrokken om de Duitse stad Bremen te bombarderen, keerden 21 toestellen niet terug op hun Britse vliegbasis, en twee daarvan stortten die nacht neer in het gebied langs de Friese rivier de Tjonger.
De Lancaster van Oudehorne
De bemanning van de Lancaster W4108 UG-B bestond uit zeven jonge mannen in de leeftijd van 20 tot en met 25 jaar, die deel uitmaakten van een omscholingseenheid, die overstapten van een tweemotorig vliegtuig naar de viermotorige Lancaster. Voor enkelen van hen was het de eerste operationele vlucht in een Lancaster. Geen van de zeven vliegers overleefde de crash. De toespraak die dominee Pijnacker Hordijk uitsprak bij de begrafenis op de begraafplaats van Oudehorne staat afgebeeld in dit boek.
De aanval met mitrailleurvuur van een Duits Messerschmitt-vliegtuig werd deze Britse vliegers en hun Lancaster noodlottig.
Aan de hand van getuigenverslagen van Duitse soldaten en van omwonenden bouwt Lieuwe het verhaal op over deze crash. Foto's tonen de bomkrater en de geblakerde resten van de Lancaster.
Lieuwe Boonstra beschrijft vooral ook de zeven bemanningsleden, en toont daarbij portretten, familiefoto's en persoonlijke documenten zoals handschriften en vliegdocumenten zoals Operational Records Books van hun squadron.
Deel 1 sluit af met foto's en verslagen van nabestaanden van deze vliegers, die de graven in Nieuwehorne hebben bezocht, en met een verslag over de onthulling van het monument voor deze gesneuvelden, aan de Buitenweg te Oudehorne.
- Over de Duitsers: Oorlog is oorlog en dan zijn mensen geen mensen meer.
- Over de Canadese Flight Sergeant: He was quite determined to do something with his live and he did what seemed best at that time.
De bemanning van de Halifax BB205 NP-B 158 bestond uit zeven jonge mannen in de leeftijd van 20 tot en met 27 jaar, die nog relatief onervaren waren op het gebied van operationele vluchten boven vijandelijk gebied. De Halifax had ook nog maar 33 vlieguren op de klok staan.
Op de terugweg werd de bommenwerper onbestuurbaar door een oververhitte motor, en zat er niets anders op dan het toestel te verlaten.
In dit deel beschrijft Lieuwe Boonstra mede aan de hand van beschrijvingen van de overlevenden wat zij na hun crash in de Friese Tjongervallei beleefden; dat ze gevangen werden genomen door de Duitse bezetters, en via de vliegbasis Leeuwarden, Lemmer en Amsterdam op transport werden gezet naar gevangenenkampen in het oosten van Duitsland, vlakbij Polen en Tsjechoslowakije.
Daarna volgt een uitvoerige beschrijving over het leven in krijgsgevangenschap, en verderop over de traumatische 800 kilometer lange voetmars in de winter van 1945: "a terrible time, very cold weather; snow, little or no food, carrying all belongings, all by foot".
Boeiend zijn de Engelse geschreven ooggetuigenverslagen, waarin de vliegers onder andere verhalen over hun leven in gevangenschap.
- Een Duitse soldaat: Ich habe mich hier ein Tommy gefangen.
- Eén van de vliegers: we got about two and a half year or so as the Guests of the Fuehrer.
Great job and Patient
Dat de verzamelaar-historicus-auteur Lieuwe Boonstra alleszins een topprestatie heeft geleverd met het schrijven van dit boek, is ook één van de overlevende vliegers, de Britse sergeant Bren niet ongemerkt gebleven, want in zijn brief aan Lieuwe schrijft Robin Bren: "I think you are doing a great job on this Research, you certainly must be very patient."
Een treffende typering van deze Friese WO II-luchtoorlog-onderzoeker Lieuwe Boonstra.
Good Work!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten