 |
| Onderwijsinspectie en HBO bijeen in Utrecht (foto van Niels Strolenberg) |
Evaluatieonderzoek accreditatiestelsel 2017
De Inspectie van het Onderwijs doet in 2017-2018 onderzoek naar het accreditatiestelsel in het hoger onderwijs. Onderzocht wordt de kwaliteit van het actuele accreditatiestelsel, en de factoren die het functioneren ervan bevorderen en belemmeren.
Dit momenteel lopende onderzoek bestaat onder andere uit:
- Documentenanalyse;
- Gesprekken met verschillende organisaties die op dit gebied actief zijn;
- Vragenlijsten voor opleidingen;
- Case studies, om het beoordelingsproces in beeld te brengen;
- Rondetafelbijeenkomsten over specifieke onderwerpen en met specifieke stakeholders.
Bekostigde hogescholen
In het kader van dit evaluatie-onderzoek heeft de Inspectie voor hoger onderwijs een aantal vertegenwoordigers vanuit het bekostigde hoger beroepsonderwijs uitgenodigd voor een Rondetafelbijeenkomst, die vanmorgen plaatsvindt in het Cursus- en vergadercentrum Domstad te Utrecht. Deze evaluatieve bijeenkomst staat onder leiding van inspecteur Martine Pol-Neefs, die projectleider is van het 'Onderzoek Accreditatiestelsel 2017'. Van de Nederlandse hogescholen zitten er vandaag 14 afgevaardigden aan de gesprekstafel. Met vier deelnemers zijn de drie Noord-Nederlandse hogescholen goed vertegenwoordigd.
Evaluatie van de praktijk van alledag
Dit Inspectie-onderzoek betreft de visitaties en accreditaties zoals die sinds 2015 zijn uitgevoerd, maar - voor wie dat wenst - er is ook ruimte om andere ervaringen in te brengen.
Na een korte voorstelronde gaan we vanmorgen met elkaar in gesprek over onze praktijkervaringen in het bekostigde hoger beroepsonderwijs, waarbij onder andere de volgende thema's aan de orde komen:
- De betrouwbaarheid en de stimulerende werking van de gedifferentieerde beoordeling bij opleidingsaccreditaties, (met keuze uit: onvoldoende/voldoende/goed/excellent);
- De voordelen van clustergewijze visitatie, en de mogelijkheden om deze groepsgerichte audits praktischer te organiseren;
- De positie van de evaluatiebureau's in het huidige stelsel;
- De feitelijke en ervaren accreditatielasten;
- De InstellingsToets Kwaliteitszorg (ITK).
Enerzijds
In deze Rondetafelbijeenkomst worden allerlei ervaringen met elkaar gedeeld over bovenstaande thema's. Nu eens is men heel positief over het ene onderdeel van het huidige accreditatiestelsel, dan weer wordt heel kritisch gereflecteerd op een ander onderdeel van het nu geldende stelsel.
Enerzijds wordt bijvoorbeeld wel erkend dat de huidige vierpuntsschaal van gedifferentieerd beoordelen opleidingen en hogescholen ertoe aanzet om met bijvoorbeeld Goed of Excellent te scoren bij een visitatie, maar anderzijds betwijfelen en bekritiseren we met zijn allen de betrouwbaarheid van deze wijze van opleidingsbeoordeling. Voor het verlenen van accreditatie zou het onderscheid tussen onvoldoende en voldoende (ofwel: voldoet) al volstaan, en voor het laten belonen van een opleiding voor haar kwaliteitsoordeel Excellent - of ook Goed - bestaan in het huidige hoger onderwijs nationaal en internationaal wel andere instrumenten.
Anderzijds
Daar zou je tegen in kunnen brengen dat één van de doelen van het huidige accreditatiestelsel ook wel de stimulerende werking is, dus in die zin zou je de hoogste scores op de vierpuntsschaal wel kunnen behouden, want Goed en Excellent zijn natuurlijk wel stimulansen om te behalen en te behouden. Toch hebben we voor die ver doorgevoerde differentiatie van oordelen geen accreditatiestelsel nodig, want dat kan dus ook wel op een andere manier, met bijvoorbeeld certificeringen van bijzondere kenmerken en van andere excellentie-uitstralende keurmerken.
Tussenbericht
En zo passeert nog een groot aantal andere items en ervaringen de revue. Over de onaangename uitvoeringsperikelen die heel veel opleidingen ervaren bij de uitvoering van de clustergewijze visitaties raakt men vanmorgen eigenlijk niet uitgepraat. De moeite die opleidingen hebben om clustervisitatiepanels met overlap samen te stellen, zorgt in den lande breed voor veel gedoe, zorgen, hoge kosten en ontevredenheid, dus daar valt ook nog een wereld te winnen. Misschien is afschaffen wel de beste oplossing.
De recent ingevoerde ontwikkelgesprekken worden in de huidige implementatiefase nog met wisselend succes gevoerd, dus ook daar valt nog wel iets te verbeteren, maar als dat dan goed gaat lopen, kan van die (door)ontwikkelgesprekken met de zogenoemde 'peers' van opleidingen wèl de beoogde stimulerende werking uitgaan.
Wij wachten nu eerst het Tussenbericht af dat de Inspectie van het Onderwijs in november 2017 aan haar opdrachtgever zal publiceren, en in tweede instantie zien we dan in het voorjaar van 2018 het openbare eindrapport tegemoet, dat de Inspectie van het Onderwijs voorafgaand aan die publicatie zal aanbieden aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten