Naar de ware Jacob

Woensdag 2 oktober 2013 

Cover van het dagboek van Cootje & Jan

Voettocht voor twee naar Jacobus
Het echtpaar Cootje & Jan Houdijk liep in de periode van 15 maart tot 21 juli 1988 vanuit hun woonplaats Woensdrecht naar het Spaanse Santiago de Compostela. Beiden maakten tijdens hun gezamenlijke pelgrimstocht aantekeningen, en Jan tekende onderweg wat hij zag. Hun aaneengeschakelde individuele dagboekaantekeningen vormen samen het relaas van hun bijzondere pelgrimage, over hun avonturen, ontmoetingen, overdenkingen, kicks en dieptepunten.
Cootje & Jan hebben hun gezamenlijk vervolgverhaal gebundeld, en twee jaar later - in 1990 - uitgegeven als boek, getiteld 'Naar de ware Jacob', met als ondertitel 'Dagboek van een voettocht naar Santiago de Compostela'.

Door een andere wereld in een andere tijd
Jan & Cootje ondernemen deze pelgrimstocht in het jaar dat ze 25 jaar getrouwd zijn. Ze verlaten hun vertrouwde kring, en ontdekken gaandeweg dat ze in een heel andere wereld en in een heel andere tijd(sbeleving) terecht komen. Als pelgrim loop je over middeleeuwse bruggen en kom je in oude kloosters en kerken, waar je als het ware het verleden even aanraakt.
In hun nieuwe wereld zijn andere dingen belangrijk. Het onderweg zoeken en vinden van voldoende eten en drinken en een slaapplaats blijkt een belangrijke dagbesteding te worden. Ze ontmoeten op en langs het pelgrimspad veel mensen, waar ze hun ervaringen mee delen. De natuur die het pelgrimspad doorsnijdt, is voor dit pelgrimsechtpaar een eindeloos reservoir van verbazing en verrukking.

Van nat & koud naar droog & warm
Het begin van de tocht viel hen zwaar. Het weer was slecht, met veel regen, en de paden waarover ze liepen, veranderden daardoor in drassige blubberpoelen. Cootje & Jan hebben een tentje meegenomen voor onderweg, en ze zette door, want ze slapen daar waar het kan 's nachts in hun tentje; soms op plekken waarvan je nooit had gedacht dat je daar ooit zou gaan kamperen. Ze houden vol, en elke dag komen ze dichter bij het zuiden, met minder neerslag en in hogere temperaturen. In Spanje zijn ze het vrije buitenleven zo gewend, dat het slapen in een bed onder een dak ongemakkelijk voelt.

GR 5a, 512, 126, AE, 14, 24b, 24, 2, 213, 13, 3, 33, 412 en 65
Dit jaar is het al weer 25 jaar geleden dat ze onderweg waren naar het Spaanse pelgrimsoord. Jan & Cootje stippelden hun eigen route uit; vanuit Woensdrecht via Bouillon eerst naar Vézelay, en dan door naar Le Puy, om van daaruit naar de Frans-Spaanse grensplaats Saint-Jean-Pied-de-Port te lopen, waar ze de Pyreneeën overstaken, om via de Camino Franchés naar de kathedraal van Santiago de Compostela te lopen. Waar dat kon, volgden ze de 'Grande Randonnées' (bijvoorbeeld de GR 5a, 512, 126, AE, 14, 24b, 24, 2, 213, 13, 3, 33, 412 en 65); en waar dat niet ging, creëerden ze hun eigen route, om dan verderop weer op een volgende GR verder te lopen.
 
Dag-boek
Enkele dagboek-aantekeningen van Cootje & Jan Houdijk:

• Het afscheid en het weglopen uit je huis is zó anders dan bij een normale vakantie. Het is een breken met je leven van dat moment.
• Hoe kun je niet betrokken zijn bij het geloof van je jeugd? Dat geloof laat je nooit weer los.
• We zijn verbonden met het eigen verleden en met onze hele Europese cultuur.
• We stellen ons open voor alles en alle indrukken: zo moeten we op pad zijn en niet anders. En laten gebeuren wat gebeurt.
• Als hier één ding akelig is, dan is het wel de hermetische geslotenheid van de huizen.
• Als je onderweg bent, is het pad het belangrijkste deel van je leven en als je rust de plek wáár je rust en wíe je daar ontmoet.
• Dat blijven we houden: het willen vertellen wat we gaan doen, waarmee we bezig zijn.
• Wie dicht bij elkaar zijn, zoals wij, lopen gevaar elkaar niet meer te zien.
• Je moet leven zoals het land/volk leeft waar je door heen reist. In België bier, in Frankrijk wijn.
• Dat gemijmer onderweg is zo'n deel van je leven geworden. Wat is zo'n reizend leven toch anders dan thuis zijn en werken.
• Het is een fantastische ervaring te beleven dat een mens is gemaakt voor 5 km per uur.
• Het is een goed ding om open te kunnen staan voor de goedheid van anderen.
• Sinds ik dat beeldje van die vrouwelijke pelgrim heb gezien, doet het me méér, voel ik me meer pelgrim.
• In Vézelay gaat 'le pèlerinage' écht beginnen.
• Door weg te gaan lééf je heviger, voel je je meer verbonden met thuisblijvers.
• Een voetstap is een stempel van jezelf in de natuur.
• Elke ochtend heeft ieder zijn/haar taak en dat loopt altijd vanzelf.
• De stad Le Puy is meer dan duizend jaar vertrekpunt voor de pelgrimsreis naar Sint Jacob in Compostela.
• Een bezoek aan de belangrijke apostel Jacob betekende een vracht aan genade en vergiffenis.
• Het wemelde in de Middeleeuwen op 's herenwegen van mensen die, hoewel ten volle levend in het nu, hun blik altijd hielden op dat betere, schonere leven hierna.
• Het taureau-avontuur: onze weg gaat over 'n weiland waar 'n koeienkudde met kalveren en 'n joekel van 'n stier grazen.
• Voor dit soort belevenissen heb je nooit de juiste woorden.
• De duizendjarige pelgrimage naar Santiago was onbestaanbaar geweest zonder de christelijke deugd van naastenliefde.
• Alleen kom je nader tot jezelf, met z'n tweeën nader tot elkaar.
• Zó is het leven van een pelgrim: het ene onbedachte, onverwachte volgt het ander.
• Lopen kost gewoon veel tijd.
• Nou ja, ik zie wel, laat ik maar bij 'hier en nu' blijven. Dat gaat me goed af. Ik ben nog nooit zo 'los' van huis en werk geweest als nu. Ik voel me echt een nomade.
• En we zijn het er over eens, dat je van lopen beter gaat lopen.
• Zien doe je met je voeten.
• Onderweg praten we er over of we ooit weer geschikt zullen zijn voor het gewone maatschappelijke leven ná deze reis.
• En ik denk ook, dat ik wellicht later zal praten in de trant van: 'dat was nog vóór Santiago' en 'dat was ná Santiago'.
• Elke dag merk je hoeveel woorden je tekort komt om te beschrijven wat je beleeft.
• Pelgrimeren is een mystiek gebeuren, met lichaam en geest volledig ingeschakeld.
• Gewone vakanties zijn maar behelpen, wanneer je ooit nomade bent geweest.
• Sedert onze thuiskomst is er nog geen dag geweest waarop we niet op enig moment aan de reis hebben teruggedacht.

Uitnodiging tot overdenking
In België schrijft Jan Houdijk in zijn dagboek het volgende:

'Het sleutelwoord is: geloven. 

Geloven maakt alle verschil. 

De kunst van geloven is niet om waar van onwaar te onderscheiden, 

maar te onthouden waar je alle wonderen kunt zien.  

...

Als je geen geloof hebt dat bergen verzet, 

moet je bergen verzetten om inhoud te geven aan je bestaan.'

Laat ik dit citaat van Jan Houdijk eens gebruiken als een uitnodiging aan de lezer van deze blog.
Je zou die laatste zin van Jan bijvoorbeeld ook als volgt kunnen veranderen: 

Als je geen geloof hebt dat bergen verzet, 

moet je bergen verzetten om te geloven.'

...

Zou je 'geloven' ook kunnen beschouwen als 'inhoud geven aan je bestaan'?