 |
| Lopen op het spoortalud bij het Tweede Dwarsdiep in Gasselternijveenschemond |
Stichting Hannekemaaiers-pad
De Stichting Hannekemaaierspad is opgericht om cultuurhistorisch waardevolle wandelpaden te behouden. Om haar doel te bereiken, houdt deze stichting zich sinds 1999 bezig met het ontwikkelen van een wandelpadennetwerk van meerdaagse trektochten, die zijn gebaseerd op de historische reisroutes van de zogenoemde Hannekemaaiers, de trekkende seizoen-arbeiders die al vanaf circa 1600-1650 vanuit Duitsland in Nederland kwamen werken.
Deze stichting vindt het belangrijk dat de bovengenoemde cultuurhistorische paden blijven bestaan, want anders zouden die meestal onverharde paden in rap tempo dreigen te verdwijnen. De stichting beijvert zich er derhalve voor om deze oude wandelpaden op te sporen, teneinde die cultuurhistorische wandelpaden op te nemen in wandelroutegidsen. Zo neemt de bekendheid ervan toe, en worden deze oude paden weer en meer belopen.
Hannekemaaierspaden tussen Duitsland en Noord-Nederland
De stichting Hannekemaaierspad wil meerdere routes van Hannekemaaierspaden uitwerken. Daarbij wordt aangesloten op een oorspronkelijk trekroute van Bourtange via Bakkeveen naar Lemmer, en daar omheen komen uitbreidingen door het noorden van Nederland, vice versa tussen Duitsland en Nederland.
Een deel van de voormalige hannekemaaiers (1600-1900) ging vanuit Duitsland richting westen eerst aan de slag als veenarbeider in Nederlandse turfwinningsprojecten, voordat men verder trok naar de meer seizoensgebonden maaigebieden op de weidegronden in Fryslân.
Na de Nederlandse landbouwcrisis rond 1880 kwam er ook een omgekeerde stroom van trekarbeiders op gang.
De routes van het Hannekemaaierspad zijn beschreven in enkele handzame wandelgidsen, die zijn voorzien van wandelkaarten met bijbehorende routebeschrijvingen. Verder zijn de gidsen voorzien van achtergrondinformatie over met name de geschiedenis, cultuur en natuur.
Deze routes zijn overigens niet bewegwijzerd, en ze maken ook geen gebruik van het wandelknooppuntennetwerk.
Hannekemaaierspad Neurhede - Bakkeveen
Eén van de wandelgidsen van het Hannekemaaierspad beschrijft de 106,3 kilometer lange trektocht van het Duitse Neurhede naar het Friese Bakkeveen, beginnend bij het Poepekruis in het Duitse Neurhede en eindigend bij het Poepekruis in het Friese Bakkeveen.
- Deze wandelgids is de oostelijke voorloper van de wandelgids van het Hannekemaaierspad van Bakkeveen naar Lemmer.
- Deze wandgids maakt ook de noord-zuid-verbinding met de wandelgids van het Hannekemaaierspad van Winschoten via Neurhede naar Bourtange.
Durkje en ik hebben gebruik gemaakt van de derde druk van deze wandelgids, die is uitgegeven in het jaar 2014.
Een trektocht van Poepekruis tot Poepekruis
Deze wandelgids beschrijft in 18 etappes een route die voor een groot deel door Groningen en Drenthe loopt.
Dergelijke routes werden tussen de 16e en de 20e eeuw als jaarlijks terugkerende tocht van Duitsland naar Nederland gelopen door marskramers, turfstekers, blekers, steenbakkers of grasmaaiers.
Zulke Duitse mannelijke maar ook wel vrouwelijke trek-handelaren (in textiel), werkten soms zelfstandig, maar soms ook wel voor de Tödden (Duitse kooplui). Deze zogenoemde lapkepoepen (kiepkerels of marskramers) gingen in eerste instantie - doeken en lakens verkopend - van deur tot deur.
Daarnaast richt deze wandelgids zich ook op de Duitsers die vroeger (circa 1650-1920) als grasmaaiers (hannekemaaiers) seizoensarbeid verrichtten voor bijvoorbeeld Friese (greid)boeren.
Maar het bleef niet alleen bij arbeiders, want deze regio was ook in trek bij Duitse predikanten, en mensen die een functie hadden in het leger en in het bestuur. Behalve economische, hadden deze Duitse migranten dus ook wel religieuze of politieke motieven om in het noorden van Nederland te komen werken.
Deze wandelgids laat je over zandruggen en door beekdalen wandelen, door ontveende gebieden, van schans naar schans, onder andere langs de Zwartendijksterschans (Een) en het Poepenhemeltje (Rolde).
Aanvankelijk liepen deze trekarbeiders, maar later werd ook wel gereisd in trekschuiten op turfvaartroutes naar bijvoorbeeld Groningen of Lemmer.
Traject 2 van Onstwedde naar Gasselternijveen
Vandaag bewandelen Durkje en ik het tweede van onze vijf trajecten van dit Hannekemaaierspad, van Neurhede naar Bakkeveen, over een afstand van 19,5 kilometer, van het Groningse Onstwedde naar het Drentse Gasselternijveen.
Daartoe vertrekken we vanmorgen om 8:05 uur met de auto vanuit Feinsum, om naar Gasselternijveen te rijden, waar we de auto parkeren aan de Hunzelaan.
Daar halen we onze fietsen van het fietsenrek, en dan fietsen we de circa 18 kilometers via Stadskanaal naar de kruising van de Barkhoornweg en de Musselmeeweg nabij Onstwedde.
Bij vertrek vanmorgen in Feinsum is het nog maar 3 graden Celsius, maar we staan wel aan het begin van een droge en zonnige dag. De temperatuur loopt tijdens deze etappe op tot 13 graden Celsius bij aankomst in Gasselternijveen. Het is vandaag aangenaam nazomers wandelweer, met enerzijds veel zon, maar daarentegen ook een behoorlijk frisse wind.
Nat door Vledderhuizen en Vledderbos
Om 10:50 uur staan we bij Onstwedde klaar voor vertrek. De fietsen hebben we langs de N975 gestald, op de plek waar voor ons de start is van onze tweede etappe op dit Hannekemaaierspad.
Aan de overzijde van de N975 gaan we via een betonnen landbouwbrug de Mussel Aa over. Dan komen we op het schouwpad langs deze waterloop, en moeten we door het hoge gras van het schouwpad naar de Vledderhuizen lopen. Vanwege de enigszins winterse nacht is het hoog opgaande gras nog wit en nat van de rijp, dus binnen de kortste keren zijn onze schoenen, sokken en broekspijpen doornat. Niet echt een leuk begin van deze wandeldag, maar goed, dit hoort er ook bij.
We lopen door het buurtschap Vledderhuizen naar het Vledderbos.
Het erratum (2018) van deze wandelgids laat ons het oorspronkelijke veldpad voorbijlopen, opdat we verderop over de Vledderweg het Vledderbos in gaan, waarin we om een bosvijver heen lopen.
Aan het eind van het Vledderbos, vlak vóór de Noorder Kanaalweg arriveren we ter hoogte van een grote houtkapopslag de rode fietsers- en voetgangersbrug over de N366, de zogenoemde Rode Loper.
"Je hebt toch zeker wel Ja gezegd!"
Via deze rode brug steken we de N366 en het Veendam-Musselkanaal over, om dan aan de overzijde van dat kanaal verder te gaan over het graspad van de kanaaldijk langs het kanaal.
Links van ons ligt het recreatiegebied van het Pagedal, met daarin ook de grote Pageplas.
Achtereenvolgens gaan we onder de kanaalbruggen van de Onstwedderweg en de Alteveersterweg door, langs de vloeivelden van de voormalige aardappelmeelfabriek, inmiddels een natuurgebied.
Na enkele kilometers langs het kanaal gelopen te hebben, gaan we via de Eerste Veldweg naar de Barkelazathe, die we volgen tot aan De Vloeivelden.
Vlak voordat we de rotonde van de Atlantislaan bereiken, komen we langs het oorlogsmonument, dat hier is nabij het Achterhuis is geplaatst ter herinnering aan de familie Drenth, die hier in de Tweede Wereldoorlog met gevaar voor eigen leven circa twintig mensen als onderduikers onderdak hebben geboden. Alle onderduikers overleefde de oorlog. Hun namen staan op dit oorlogsmonument, met daarbij de veelzeggende tekst "Je hebt toch zeker wel Ja gezegd!", let wel: niet met een vraagteken, maar met een uitroepteken!
Stadskanaal
Over de Krommewijk wandelen we Stadskanaal binnen. Langs de Handelsstraat aan het kanaal dat Stadskanaal doorsnijdt, vinden we geen horeca geopend, dus we nemen onze koffiepauze op een bankje in een abri aan het kanaal, overigens wel heerlijk in de aangename zonneschijn.
Aan de overzijde van het kanaal lopen we over de Handelskade naar de Gasselterbrug, waar we naar links draaien om iets verderop de oude spoorlijn van Stadskanaal naar Veendam over te steken.
Ons pad draait vrij snel daarna naar links van die spoorlijn af, waar we het oude spoortalud vele kilometers gaan volgen van de voormalige treinlijn van Stadskanaal naar Assen.
Nog vóór de oversteek over het Eerste Dwarsdiep komen we langs de ruïne van het bruggenhoofd van de voormalige spoorbrug over het Eerste Dwarsdiep.
Sporen naar Gasselternijveen
We blijven het oude spoortracé volgen, en steken een eind verderop de Tweede Dwarsdiep over.
Aan de overzijde van de N378 zien we dan de plaats Gasselternijveenschemond liggen.
En ook daarna gaat het kilometers verder over hetzelfde spoortalud, waarna we aan het begin van Gasselternijveen de aardappelzetmeel-&-eiwitfabriek van Avebe zien staan.
Parallel aan de N378 en Gasselternijveen gaat het alsmaar verder over het voormalige spoortalud, totdat we voorbij de kruising met de Hoofdstraat en langs het bedrijventerrein aankomen bij de Oostermoerschevaart (ofwel: de Hunze). Langs deze vaart lopen we naar de brug van de N378 over de vaart.
Na de oversteek over de N378 passeren we de ronde stenen korenmolen De Juffer, op de kruising van de Hunze en de Hunzelaan.
Ter hoogte van het Hunzepark steken we de N378 nogmaals over, waarna we om 15:30 uur op de kruising van de Hunzelaan en de Noorderdwarsdijk bij onze hier geparkeerde auto arriveren.
Met de auto halen we onze fietsen op uit Onstwedde, waarna we naar huis terug rijden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten