Klooster Claercamppad - Rondwandeling Firdgum over Koehool

Zaterdag 11 februari 2023
 

Koffiepauze voor vier in De Súdwester aan de Waddenzee bij Westhoek

Klooster Claercamppad

Op 1 juni 2022 presenteerde de wandel-journalist Fokko Bosker zijn nieuwe fiets- en wandelgids, van het zogenoemde 'Klooster Claercamppad', met de volgende subtitel aangeduid: 'Wandel- en fietsroutes door de Friese Waddendelta'.

Deze nieuwe gids bevat voor wandelaars: 13 etappes, 3 rondwandelingen, 1 wadlooptocht, 2 stadswandelingen en 3 fietstochten.

In de Friese Waddendelta ontmoeten water en land elkaar. Dit kustgebied is door de golven en getijdenwerking in duizenden jaren gekneed uit zand, klei en veen. Op de kwelderruggen vestigden zich de eerste Friezen en legden zij de basis voor hun rijk, dat zich uitstrekte vanaf Noord-Frankrijk tot aan Denemarken. Het Klooster Claercamppad brengt deze bijzondere landstreek, de natuur en geschiedenis in veelkleurige verhalen en met afwisselende wandel- en fietsroutes tot leven.

De route van dit pad loopt in grote lijnen vanaf Lauwersoog over Zoutkamp naar Dokkum, en voert dan verder naar Sint-Jacobiparochie (de startplaats van het pelgrimspad 'Jabikspaad'), Franeker en de Hanzestad Bolsward, om vervolgens met een lus over Makkum en Harlingen langs de kust en over de dijken terug naar Sint-Jacobiparochie te leiden. 

De eeuwenoude cultuurgeschiedenis van terpen, deltawerken, middeleeuwse kerken, kloosters en florerende handelssteden vertelt een bijzonder gelaagd verhaal.

Lokroep van het Wad

Vandaag wandelen we de laatste van de drie rondwandelingen van deze routegids. Durkje en ik lopen vandaag samen met Joske & Dethmer de zogenoemde 'Rondwandeling Firdgum over Koehool'. Op die route komen we ook door Westhoek en Tzummarum. 

Deze rondwandeling heeft een lengte van 14,1 kilometer. 

Het thema van deze dagwandeling luidt: 'De lokroep van het Wad'. Vanuit Firdgum ga je namelijk direct naar het noorden, naar de Waddenzeedijk bij Kwelder Westhoek, en vanaf dat punt loop je een eind langs het Wad in westelijke richting.

Om half negen vertrekken we vanmorgen met zijn vieren vanuit Feinsum. We rijden over Het Bildt naar Firdgum, waar we onze auto parkeren bij het Toeristisch Overstappunt in Firdgum. 

Aan de overkant van de weg bezoeken we bij het Yeb Hettinga Museum - een archeologisch erfgoedmuseum - eerst het zogenoemde Zodenhuis (2015), een archeologische reconstructie van een terpboerderij, zoals die tussen de 4e en de 8e eeuw in Fryslân van graszoden werden gebouwd op Friese terpen. 

Van Firdgum via Dijkshoek en Westhoek naar Koehool

Vanuit Firdgum lopen we over de Camstrawei naar het buurtschap Dijkshoek. Voorbij het begin van de Griene Dyk gaan we de Armendijk op, waarmee we het buurtschap Westhoek in gaan. 

Hier staat ook de zogenoemde Terminus, een kleine zuil bovenop de oude zeedijk, die hier de scheiding (Anno 1559) van het oude (Westergo) en het nieuwe (Bildt) land markeert.
Bij de nu nog gesloten Waddenherberg nemen we de afslag in noordelijke richting, en lopen we naar de Waddenzeedijk op Deltahoogte, die we op gaan om uitzicht te krijgen over de kwelders en het Wad. Hier staat ook het zogenoemde Poerdersmonument boven op de dijk, ter herinnering aan de Bildtse zeevissers, die hier vlakbij in 1935 bij storm verdronken op het Wad.

Aan de voet van de zeedijk nemen we op een luwe plek plaats op een bankje in De Súdwester, een sculptuur van staal en hout, waarin je ook kunt rusten of kunt schuilen voor weer & wind. 

Tijd voor onze koffiepauze.

Na deze koffiepauze gaan we de zeedijk weer op, om aan de buitenzijde van de dijk langs de kwelders in westelijke richting verder te gaan.

Ter hoogte van de Bunker uit de Tweede Wereldoorlog - die in en tegen de zeedijk aan is gebouwd - wandelen we het buurtschap Koehool binnen; een boeren- en vissersgehucht. Voorbij het vissersmonument lopen we in dit buurtschap langs de oude dijkhuisjes, binnendijks enigszins op afstand van de Waddenzeedijk. 

Langs de voet van de zeedijk gaat het dan binnendijks verder, tot aan de akkerbouw-boerderij van Maatschap Andringa aan de rand van Koehool, waar langs de doorgaande weg zakken uien en aardappelen ten verkoop worden aangeboden aan passanten.

Hier gaan we het boerderijerf op, waar we de boer ontmoeten, met wie we in gesprek raken over het sorteren van pootaardappelen, en waar hij ons in het kantoor in de aardappelloods laat zien naar welke landen over de hele wereld de pootaardappelen van dit akkerbouwbedrijf onder andere worden geëxporteerd.

Terpengebied rond Tzummarum 

Achter op het boerderijerf steken we de Dyksfeart over, om dan over het betonpad tussen de akkers door naar de Hoarnestreek te lopen. 
Iets verderop nemen we bij de terpboerderij Syttinga State de Kapellewei - die verwijst naar het voormalige klooster Maria ten Dal - naar de Lidlumerwei-Kleasterwei, de N393. 

Aan de overzijde van de N393 en de Easterbierrumer Feart gaan we de Roordamaleane op, waar we tussen huizen en boerderijen lopen die aan weerszijden van deze bochtige weg op oude terpen zijn gebouwd. Iets verderop in het westen, rechts van ons, stond vroeger Klooster Lidlum, waar indertijd ongeveer 600 monniken woonden en werkten.

Op de Westerbuorren wandelen we het Friese Tzummarum binnen. 

Na het oversteken van eerst de Tsjummearumer Feart en dan de N393 lopen we het dorpscentrum van Tzummarum binnen. Onderaan de hoge terp waarop de Sint-Martinuskerk staat, gaan we zitten op een lange dorpsbank, om hier in het zonnetje van onze lunchpauze te genieten.

Langs de Sint-Martinuskerk en door de woonwijk erachter lopen we na deze pauze weer terug naar de Kleasterwei. 

Terug naar Firdgum

Daarna verlaten via Om it Oaljelân het dorp Tzummarum.

Op de Sinaedawei lopen we langs Sinaeda State, waar onlangs grondwerkzaamheden aan de grote boerderijtuin hebben plaatsgevonden.

Ten noorden van Tzummarum gaan we dan de Hearewei op, die ons slingerend tussen de akkers door en langs vier monumentale terpen naar Firdgum - op de kwelderwal - terugvoert. 

Bij het begin van de bebouwde kom lopen we over een smal schelpenpaadje de terp op, naar de 13e eeuwse zadeldak-kerktoren, die hier nog staat als restant van de in 1794 gesloopte Sint -Nicolaaskerk. We lopen om de van kloostermoppen gebouwde kerktoren op het hooggelegen kerkhof heen.

Voorbij het kerkhof komen we weer terug op de Camstrawei, waar we vanmorgen onze auto bij het Zodenhuis hebben geparkeerd. Het is nu ongeveer 12:30 uur, dus we hebben gevieren een wandeling van 3,5 uur achter te rug. Vanaf de Westerbuorren bij Tzummarum hebben we nagenoeg geheel de wind in de rug gehad, en ondertussen is ook de zon doorgebroken door de wolken, dus het is een aangename afsluiting van deze mooie etappe door het Friese Waddengebied.