Financiële samenwerking van lokale kerken en pioniersplekken

Dinsdag 29 november 2022
 

Webinar van de Vereniging Kerkrentmeesterlijk Beheer (VKB)

Werken aan een mozaïek van kerkplekken

Pro-actief kerkbeheer en Lichter kerk-zijn staat momenteel bij veel lokale kerken op de agenda. 

Over deze thematiek organiseert de VKB Kerkrentmeesters Academy vanavond een webinar, die wordt geleid door Adam van Bergijk, en waaraan Burret Olde, Symon Jagersma en Nico van Splunter - allen werkzaam bij de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk (PKN) - hun inhoudelijke bijdrage leveren.

Tijdens dit webinar gaan we in op de ervaringen die zijn opgedaan in de (financiële) samenwerking tussen lokale kerken en pioniersplekken in het zogenoemde 'Mozaïek van Kerkplekken'.

De doelstelling van dit webinar is dat de 15 deelnemers na afloop weten:

• hoe het proces van instroom tot uitstroom van het pionieren verloopt, 
• welke partijen betrokken (kunnen) zijn, 
• wat de verschillende vormen van (financiële) verslaglegging en begeleiding zijn, 
• hoe de financiële duurzaamheid daarin een plaats heeft, en 
• wat het wederkerig rendement voor zowel de pioniersplek als lokale kerk is.

Pionieren in het Mozaïek van Kerkplekken - Burret Olde

• In 2010 is de Protestantse Kerk in Nederland van start gegaan met de zogenoemde Pioniersplekken. Inmiddels zijn er zo'n honderd pioniersplekken, verspreid over heel Nederland. Eén van de eerste generatie pioniersplekken is Nijkleaster in het Friese Jorwert, dat al sinds het begin nauw samenwerkt met de Protestantse Gemeente Westerwert van de dorpen Jorwert, Jellum, Bears en Weidum.
• Bij een Pioniersplek gaat het om een nieuwe vorm van kerkzijn, óók voor mensen die niet (meer) naar de kerk gaan. 
• Pioniersplekken stemmen af op de lokale context, werken vanuit een gedeeld geloof en zetten zich in voor duurzame gemeenschapsvorming. Ze verschijnen - mede daardoor - in verschillende vormen.
• Na enkele jaren financieel ondersteund te zijn door onder andere de landelijke kerk, stroomt een pioniersplek uit, om bijvoorbeeld een reguliere of missionaire (wijk)gemeente of een kerngemeente te worden, of om onderdeel te blijven van de zendende kerk, of een nieuwe gemeente te worden, of te blijven buiten de PKN.

Financiële duurzaamheid - Nico van Splunter 

• Pionieren in pionierskerken kun je beschouwen vanuit verschillende perspectieven, zoals bijvoorbeeld het theologische en het financiële perspectief.
• Van Splunter wijst ons op de ervaren paradox van het geld. Materieel gezien gaat het vooral over verantwoordelijkheid nemen en werken, waarbij het geld in de kas doorgaans bepalend is voor de visie. Daarentegen gaat het geestelijk gezien veel meer over bidden en het vertrouwen dat God wel voor ons zorgt. En in bestaande protestantse gemeenten spreek je voornamelijk in termen als 'penningmeester' en 'kerkvoogdij', terwijl in pionierskringen veel meer de terminologie van 'pionier' en pioniersteam' wordt gebezigd.
• Voor een pioniersplek is en blijft het overigens wel van belang om een specifiek financieringsmodel te hanteren, want je zult toch ook als pioniersplek wel degelijk je activiteiten moeten financieren, veelal vanuit verschillende bronnen, zoals bijvoorbeeld giften, sociale ondernemingen, subsidies en een financieel dragende gemeenschap.
• Er wordt overigens ook wel gepionierd binnen bestaande kerkelijke gemeenten.
• Je kunt als pioniersplek vaak niet wachten op besluiten van een kerkenraad, want als pioniersplek moet je doorgaans gas geven om tenminste vlot vooruit te komen.
• Voor een pioniersteam is het van belang er zorg voor te dragen dat je team is samengesteld uit mensen met zoveel mogelijk verschillende expertises en talenten.

Succesvol samenwerken - Symon Jagersma

• Jagersma gaat vooral in op de vraag waar en wanneer het al dan niet goed gaat met de onderlinge samenwerking. 
• Om samen te werken moet je je met elkaar verbonden weten in het ‘waarom' - van bijvoorbeeld je pioniersplek. (Simon Sinek noemt dat in zijn 'Golden Circle Model' het 'Why' van je organisatie: "'Why' is probably the most important message that an organization or individual can communicate, as this is what inspires others to action. 'Start With Why' is how you explain your purpose and the reason you exist and behave as you do").
• Als de vijf succesfactoren benoemt Symon vervolgens: Missie, Belangen, Relatie, Organisatie, Proces. Als pioniersplek kun je aan de hand van een beschikbare checklist omtrent deze vijf factoren periodiek een zelfscan maken van de kwaliteit van je samenwerking.