Ontmoeting met gevolgen in Holwerd

Zondag 30 oktober 2022
 

Korneel als Geertruydt Jansdochter Hoyer in de Fermanje van Holwerd

Over Geertruydt & Geerte
Vanmiddag zijn Durkje en ik aanwezig bij de uitvoering van een toneelstuk in de Vermaning (Fermanje) van het Friese Holwerd. Korneel Roosma-de Vries is de voormalig predikante van de Doopsgezinde Gemeente van Holwerd, en brengt evenals zo'n tien jaar geleden een toneelstuk op de planken, waarin deze keer twee personen voorkomen, gespeeld door één persoon, namelijk Korneel. 

• Haar eerste toneelpersonage is Geertruydt Jansdochter Hoyer (1501-1555), sinds 1536 echtgenote van de Friese Menno Simons (1496-1561), de kerkhervormer voor de Nederlandse Wederdopers, de latere Doopsgezinden.
• De tweede door Korneel gespeelde personage is Geerte de Vries: een verre, verre achterkleindochter van Geertruyd, maar dan in de tijd waarin wij nu leven. Geerte mag dan een fictief persoon zijn, maar eigenlijk is ze de verbeelding van de oud-predikante Korneel Roosma zelf. 

Ontmoeting met gevolgen

Het stuk heet 'Ontmoeting met gevolgen'. Korneel schreef dit toneelstuk zelf, en ze voert het ook helemaal uit, daartoe bijgestaan door haar echtgenoot Sikke Roosma, die het licht, het decor en het geluid verzorgt.

Het toneelstuk verhaalt over hoe deze twee vrouwen hun eigen tijd beleefden en beleven. Welke keuzes maakten zij bijvoorbeeld? En welke gevolgen had dat voor hun eigen toekomst? 

Met wederkerende perspectiefwisselingen tussen het verleden en heden hoopt Korneel Roosma dat de bezoekers van haar voorstelling uitgelokt worden om zelf na te denken over hetgeen in deze eenakter te berde wordt gebracht.

Beiden vrouwen kijken terug op hun leven en werken, en vragen zich daarbij onder andere af hoe het verder moet met de doopsgezinde kerk en met het geloof. Beide vrouwen vertellen over hun twijfels, en vragen zich af of ze er achteraf gezien al dan niet goed aan hebben gedaan om door de toevallige ontmoetingen in hun tijd hun leven zozeer te laten bepalen. Geertruydt bijvoorbeeld kampte tijdens haar huwelijksjaren met Menno Simons met een vluchtelingenbestaan, zich uitstrekkend over het gebied van Fryslân. Groningen en Duitsland. Geertruydt laat ons onder andere voelen wat het betekent als je als vluchteling je familie nooit meer ziet. 

Verleden, heden en toekomst

Ruim een uur kijken en luisteren de toeschouwers in de volle kerkzaal naar dit indrukwekkende verhaal over de twee vrouwen van toen en nu. Heel natuurlijk zijn ook de met muziek en licht onderstreepte overgangen waarmee Korneel links en rechts op het podium Geerte en Geertruyds steeds wisselend het woord laat voeren. Knap is ook het oude en nieuwe taalgebruik van Korneel, waarmee ze de tijden van vroeger en nu zo duidelijk onderscheidt.

Maar het blijft niet bij alleen de toneel-registratie van twee vrouwen, want het stuk mondt uiteindelijk uit in een treffende analyse van deze tijd, waarin Korneel onmiskenbaar haar betrokkenheid, passie en ambitie laat doorklinken voor het belang van kerk, gemeente en geloof van heden ten dage en op wat daarop volgt.

Met heel veel respect hoor ik in de informele nazit na afloop de toeschouwers praten over hun intense beleving van dit toneelstuk, en over hun grote bewondering voor de buitengewoon knappe wijze waarop Korneel haar verhaal met de genoemde twee vrouwen naar voren heeft gebracht. Het ligt dan ook voor de hand dat - behalve regisseur Binne Reitsma - met name ook Korneel & Sikke een uitbundig staand applaus verdienen aan het eind van hun bijzondere voorstelling.