Jabiksrûntsje Aldeboarn (2013-2)

Zaterdagmiddag 19 juni 2021
 

Kunst onder de N392-brug over de Boorn bij Aldeboarn

Rûntsjes op it Jabikspaad

Op initiatief van het stichtingsbestuur van het Fries-Overijsselse pelgrimspad 'It Jabikspaad' organiseerde de Stichting Tsjerkepaad in samenwerking met Stichting Jabikspaad Fryslân en met Stifting Nijkleaster in de zomers van 2013 & 2014 & 2015 een aantal 'Rûntsjes op it Jabikspaad', ook wel de 'Jabiksrûntsjes' genoemd. 

Zo zijn er prachtige wandel- en fietsroutes uitgezet met verschillende afstanden, die tijdens de gehele zomeractiviteitenperiode van Tsjerkepaad in de kerken op en nabij het Jabikspaad lagen tijdens de zomeropenstelling van de kerken in die drie genoemde jaren. 

Belangstellenden konden zelf bepalen wanneer ze zo'n Jabiksrûntsje wilden lopen of fietsen, en ook vanuit welke kerk ze dan wilden starten. 

In die drie jaren zijn (onder andere) de volgende route-beschrijvingen en route-kaartjes als Jabiksrûntsje gemaakt:

• 2013-1 vanuit Wolvega (16 km); deze route wandelden we vanmorgen;

• 2013-2 vanuit Aldeboarn (17 km);

• 2013-3 vanuit Jorwert, route A (30 km);
• 2013-4 vanuit Franeker (28 m);
• 2013-5 vanuit Hasselt (18 km);
• 2014-1 vanuit Sint-Jacobiparochie, route A (13 km);
• 2014-2 vanuit Sint-Jacobiparochie, route B (9,4 km);
• 2014-3 vanuit Sint-Jacobiparochie, route C (13,5 km);
• 2014-4 vanuit Sint-Jacobiparochie, route D (12 km);
• 2014-5 vanuit Friens (16 km);
• 2014-6 vanuit Haskerdijken (20,5 km);
• 2014-7 vanuit Jorwert route B (15 km);
• 2014-8 vanuit Jorwert route C (5 km);
• 2015-1 vanuit Zwarte Haan (16,5 km);
• 2015-2 vanuit Rinsumageest (20 km);
• 2015-3 vanuit Stiens (15 km).

Als extra activiteit werden in enkele gevallen op zaterdagen korte 'pelgrimstochten' (pylgertochten) georganiseerd. Die mini-pelgrimages begonnen ’s morgens met een korte viering, waarna er gelegenheid was om gezamenlijk koffie te drinken. Daarna werd dan nog een gezamenlijke wandeltocht gemaakt van meestal zo'n 10-15 kilometer.

In de afgelopen jaren was het er bij ons beiden nog niet van gekomen om Jabiksrûntsjes te gaan lopen. Maar daar gaan we verandering in brengen. Bovenstaande Jabiksrûntsjes hebben we geselecteerd uit het aanbod van de genoemde drie jaren, en daarmee gaan we vandaag van start.

Een basilisk in Boarn?

Voor vandaag hebben Durkje en ik ervoor gekozen om de oudste twee Jabiksrûntsjes eerst te gaan lopen. Vanmorgen wandelden we de eerste al vanuit Wolvega (2013-1), en vanmiddag lopen we het tweede Jabiksrûntsje vanuit Aldeboarn (2013-2). 

Dit tweede Jabiksrûntsje voert door een gebied dat in de Middeleeuwen werd ontgonnen. Vanuit Aldeboarn trekken we door het stroomgebied van de Boorn. Deze rivier ontspringt in het Drents-Friese hoogveen en deelt vanaf de vroege Middeleeuwen de provincie Fryslân in tweeën, in Oostergo en Westergo, aan de beide zijden van de Middelzee. Over de oudheid van Aldeboarn en de naar het zuiden voerende Kromhaskerdiken verschillen overlevering en wetenschap fundamenteel van mening. 

De kerk van Aldeboarn heeft een zeer interessante geschiedenis. In 1413 beleefde het dorp een chemische ramp. Bij het graven van een put kwam een giftige damp uit de bodem, die achttien mensen doodde. De dodelijke damp werd aan een zogenoemde 'basilisk' geweten. Dat is een mythisch reptiel, dat verwant zou zijn aan de slangdraak.

Ook Akkrum is een dorp met een boeiende traditie. Het dorp houdt de twee reuzen in ere die volgens de legende de Boorn hebben gegraven. 

Nieuwe route van Aldeboarn naar Akkrum

Vanuit Wolvega arriveren we met de auto rond 12:00 uur bij de Doelhôftsjerke van Aldeboarn. Het is inmiddels 20 graden Celsius geworden, en de zon schijnt - zij het een korte tijd - volop.

Over de Tsjerkebuorren lopen we naar de rivier de Boorn, aan de oostzijde van het dorp. Daar gaan we door een tunnel langs de rivier en onder de N392 door. Opvallend zijn de kunstige muurschilderingen die je in deze onderdoorgang van de tunnel op de verschillende tunnelwanden ziet staan. 

Over het fietspad langs de Easterboarn (N392) lopen we naar de Fjûrmanswei. Die volgen we langs een aantal boerderijen, totdat we voorbij de Boksleat over een fiets- en wandelpad tussen de weilanden door de doorsteek kunnen maken naar de Van Sminiawei. 
Op de Van Sminiawei zouden we volgens onze routebeschrijving een doorsteek moeten maken over een zijpad van de Van Sminiawei, maar die weg of dat pad zien we ter plekke niet. Als we op het vermoede afslagpunt een boer in een tractor bij een kuilbult raadplegen, vertelt hij dat tot ongeveer 40 jaar geleden er inderdaad een doorgaand pad is geweest van de Van Sminiaweg naar de Rijksstraatweg, maar dat pad is 40 jaar geleden al opgeheven in het kader van de ruilverkaveling. Hij vertelt dat we nog een klein eindje kunnen doorlopen over de Van Sminiawei, omdat die iets verderop kruist met de Rijksstraatweg. En daar zouden we dan het beste het fietspad langs de Rijksstraatweg en verderop de Alde Rykswei langs de A32 kunnen volgen. Verderop bij de fiets-onderdoorgang van de A32 wordt de Rijksstraatweg namelijk een doodlopende weg, en eindigt het restant van die weg abrupt in de weilanden. We volgen de raad van deze boer op, en wandelen derhalve over het fietspad langs de A32 naar Akkrum.

Akkrum en Nes

Bij It Patroan steken we de spoorlijn over, en dan wandelen we over de Feansterdyk Akkrum binnen, tot aan de Buorren. Op weg naar de Terptsjerke vinden we een mooie pauzeplek op de leugenbank tegen de Doopsgezinde kerk. Op dat moment komt de ons bekende mede-pelgrim Pieter-Bas aanlopen, waarmee we even een gesprek voeren alvorens Durkje en ik gaan pauzeren.
Na deze lunchpauze wandelen we langs de Terptsjerke, om daarna door de Boerestege en over de Trigreppel langs het water en over het Leechein weer terug naar de Buorren. Daar drinken we een kop koffie op het terras van Herbergh De Cleef.

Over de Kanadeeskestrjitte kruisen we het treinspoor, en verderop gaan we onder de A32 door. Daarna vervolgen we de Boarnsterdyk, om dan over de Kleasterwei het dorpje Nes te doorkruisen, eerst langs de klokkenstoel op de begraafplaats en verderop langs de voormalige watertoren van Nes.

Meanderend langs de Boorn naar Aldeboarn

De Burdinewei brengt ons naar Jirnswâlde, een mooie verkeersluwe route langs de meanderende rivier de Boorn. 

Na enkele kilometers wandelen we het dorp Aldeboarn binnen. Over het Westein en de Weaze lopen we langs de Boorn naar de brug over de Boorn. Over de Doelhôf wandelen we daarna naar de Doelhôftsjerke, waar we vier uren eerder onze auto hebben geparkeerd.

Het is nu 16:00 uur en de temperatuur is blijven hangen op 21 graden Celsius. Het is nog steeds bewolkt en we zien terug op een heerlijke wandeldag van twee heel verschillende etappes, door het prachtige Friese open landschap, waarin we vanwege de aanhoudende zomerbries een heerlijk koele wandeldag hebben gehad, en het een genot was om vandaag deze 16+17=33 kilometers te wandelen rondom eerst Wolvega en vervolgens Aldeboarn.