In het middelpunt van de belangstelling

Woensdag 14 mei 2025
 

Aankomst in Aldeboarn door het Súdkant-viaduct langs de Boarn

Wandelen & fietsen vanaf de Turfroute in Zuidoost-Friesland
De turfvaarten in Zuidoost-Fryslân zijn eeuwenoud en vaak met de hand gegraven. 

De zogenoemde 'Turfroute' verbindt sinds 1974 al die vaarten met elkaar. De kanalen met haaks daarop sloten, bossen, elzensingels, heide, weiden en beekdalen geven het gebied een eigen charme. 

In twintig pakkende verhalen en routes slaan de journaliste Janneke Donkerlo en de schrijver van routegidsen Fokko Bosker als het ware bruggen tussen de vaart en het omliggende landschap. Zij nemen het water als vertrekpunt voor hun rondwandelingen en fietstochten door dit rijk geschakeerde landschap van coulissen van elzen- en eikensingels, in een fijnmazig patroon van vaarten en wijken.

Resultaat van hun werk is de in 2024 uitgegeven routegids 'Wandelen & fietsen vanaf de Turfroute in Zuidoost-Friesland'.

23 tochten met een totale lengte van 746,9 kilometer

Deze routegids bestaat uit 11 fietstochten en 12 wandeltochten, die Durkje en ik van plan zijn om alle te gaan wandelen. 

• Tien fietstochten hebben een totale lengte van 387,4 kilometer, waarvan de kortste 13,7 km en de langste 63,4 km lang is.
• De twaalf wandeltochten hebben een totale lengte van 134,5 kilometer, waarvan de kortste 4,6 km en de langste 15,9 km lang is.
• De veel langere 'Fiets-Turfroute' door Zuidoost-Fryslân heeft een totale lengte van 225 kilometer.

De 23 tochten hebben derhalve een totale lengte van 746,9 kilometer. We zijn van plan die afstand te bewandelen in 36 dagetappes, variërend tussen de 15 en 33 kilometer per dag, zo mogelijk in combinaties van (delen) van die wandeletappes en fietsetappes.

Fietsroute Aldeboarn / De Deelen

Vandaag zijn we van plan om de Route 14 te bewandelen, bestaande uit een fietsroute van 13,7 km en een wandelroute van 4,6 km, met derhalve een totale lengte van 18,3 kilometer door veenweidegebied. Onderweg blijkt dat dit niet mogelijk is, maar daarover later meer.

Deze gecombineerde route gaat door 'It Lege Midden' van Fryslân, door het 'Ontwikkelingsgebied Aldeboarn - De Deelen', waaraan waarschijnlijk ook het thema van deze route is ontleend.

We vertrekken vanuit Feinsum om 8:30 uur, om later in de ochtend na een korte afspraak in Drachten door te rijden naar het middeleeuwse Aldeboarn.

Deze etappe begint bij het Toeristisch Overstap Punt langs de Skânsstrjitte aan de oostkant van Aldeboarn. Daar parkeren we onze auto om 10:00 uur, en dan houden we daar eerst onze koffiepauze op een picknickbank.

Bij vertrek vanmorgen in Feinsum was het 12 graden Celsius, om 10:15 uur in Aldeboarn 16 graden Celsius, en bij terugkomst in Aldeboarn om 13:20 uur is het daar ook nog 16 graden Celsius.

Het weer vandaag is stralend zonnig, met slechts hier en daar een wolkje aan de lucht. Er waait wel een frisse, stevige wind vanuit het noorden, maar dat is voor ons tijdens het wandelen een aangename zaak.

Fietsroute lopen langs de Boarn 

Vanuit het Toeristisch Overstap Punt gaan we het Eastein op. Daar steken we via het ophaalbruggetje de Swette over.

Op de Weaze kruisen we het Doelhôf, bij de Doelhôfbrêge over de Boarn.

En ook verderop over het Westein blijven we voortdurend langs de Boarn door het centrum van Aldeboarn gaan. In de etalage van een voormalig bakkerswinkeltje zien we een mededelingenbordje staan met daarop de tekst: "vriende altyd welkom .. familie moet eers bel ....".

Buiten het dorp blijven we de Boarn stroomafwaarts volgen over de Jirnswâlde en de Burdinewei richting Nes. Aan de overzijde van de Boarn zien we een roestige draaikraan staan op de hoge wal van deze oude rivier.

Een stel meerkoeten zwemt met vijf hele kleine kuikens in het midden van de Boarn.

De fietsroute die we nu lopen, komt verderop over Kleasterwei langs de voormalige watertoren van Nes, die momenteel in gebruik is als Bêd & Brochje. 

Dan wandelen we om 11:00 uur het dorpje Nes binnen.

Tegenover de Nesser watertoren gaan we de terp op van het eeuwenoude kerkhof van Nes, met bovenop die terp de klokkenstoel met één luidklok van Nes.

We maken hier een rondje rond het kerkhof met klokkenstoel.

Even later steken we via de Boornebrug de Boarn over, en wandelen we de bebouwde kom van Aldeboarn binnen.

Door veenweidegebied naar Rustpunt It Fjûrlân

Maar we blijven niet lang in Aldeboarn, want al direct aan het eind van de Kleasterwei gaan we de Boarnsterdyk op, om dan over die weg parallel aan de Boarn Aldeboarn al weer uit te lopen.

Waar de Boarnsterdyk overgaat in de Wjitteringswei en dan af gaat wijken van de Boarn, steken we de N293 over en gaan we de Van Sminiawei op, een betonweg die in zuidelijke richting slingerend langs enkele boerderijen aan weerszijden van de Van Sminiawei gaat.

Halverwege de Van Sminiawei maken we in oostelijke richting de doorsteek op een deeltraject van het Friese Jabikspaad naar de Fjûrlânswei, waarbij we onderweg ook het Binnenkanaal oversteken.

Boeren zijn hier in dit laaggelegen veenweidegebied her en der druk in de weer met het maaien van de graslanden en het schudden van het gras en hooi.

We gaan dan de Fjûrlânswei op in oostelijke richting, daarbij de Boksleat kruisend, tot aan de Camperplaats en Rustpunt It Fjûrlân.

In een keet op wielen heeft de boerenfamilie daar een geschikte pauzeplek gecreëerd, waarin je met behulp van zelfbediening van alles kunt kopen en consumeren. Ook de camperplek werkt met zelfbediening, waarbij je als gast alles met een QR-code kunt betalen aan de hand van de prijslijsten die hier ter inzage zijn. Op dit mooie Rustpunt houden we op comfortabele wijze onze lunchpauze in de keet.

Geen toegang tot De Deelen wegens broedseizoen

Net voorbij dit Rustpunt It Fjûrlân zouden we nu op de Fjûrlânswei tijdelijk over moeten stappen van de fietsroute op de wandelroute, die in zuidelijke richting naar De Deelen loopt, waarna we een wandeling door De Deelen zouden maken, om na 4,6 kilometer hier weer terug te keren op de Fjûrlânswei, om dan de fietsroute te vervolgen.

Maar dat plan van ons kan niet doorgaan, want om van wandelknooppunt 41 op de Fjûrlânswei bij wandelknooppunt 46 in De Deelen te komen, moet je over een graspad door grasland, waar aan de Fjûrlânswei - ter bescherming van de weidevogels - een verbodsbord staat, met daarop de melding dat je hier geen toegang hebt gedurende het broedseizoen, dat nog tot 1 juli aanstaande duurt. Dat staat overigens niet vermeld in onze wandelgids, dus dit was voor ons niet voorzien.

Dit betekent dat we nu die korte wandelroute van zo'n uur naar en door De Deelen niet kunnen maken. Die slaan we daarom vandaag over, en dan komen we hier na 1 juli aanstaande in combinatie met een andere route nog wel eens terug, om dan die wandelroute naar en door De Deelen alsnog te lopen. Dat betekent tegelijk ook dat we vandaag niet de geplande 18,3 kilometers lopen, maar dat alleen de fietsroute resteert van 13,7 kilometer wandelen. 

Terug naar Aldeboarn

Welgemoed hervatten we op dit beslispunt de fietsroute over de Fjûrlânswei. Die lopen we vervolgen in noordelijke richting uit tot aan de N392. Daar gaan we dan het parallelle fietspad van de Easterboarn op, in de richting van Aldeboarn.

Om 13:15 uur arriveren we op de kruising van de Easterboarn, de Súdkant en de Tsjerkebuorren.

Hier wandelen we niet de bebouwde kom van Aldeboarn binnen, maar gaat we de Súdkant op, om dan met en royale bocht naar rechts vanaf de Beetsterdyk naar de oever van de Boarn te draaien, waar we dan vervolgens door het viaduct onder de Súdkant door lopen, langs de kleurrijke plafond- en muurschilderingen aan weerszijden van de rivier. 

Aan de andere zijde van de Súdkant lopen we om 13:20 uur langs de Boarn naar onze auto, die vóór ons staat bij het Toeristisch Overstap Punt. 

Hiermee sluiten we onze eerste etappe af van deze fiets- en wandelgids, en rijden we terug naar huis.