De Electrificatie van 1952

Woensdag 24 maart 2010

In 1922 werd besloten om een deel van het Nederlandse spoorwegnet te elektrificeren. Dat zou het einde inluiden voor de stoomtrein. Daar gingen echter nog wel jarenlang uitgebreide discussies en onderzoeken aan vooraf. Er waren tegenstanders, die zich afvroegen waarom elektrificatie nodig was. Verder was toen nog de vraag welk systeem het beste gebruikt zou kunnen worden. En ook op de vraag waar de benodigde elektriciteit vandaan moest komen, moest nog een antwoord worden gevonden.

Het spoorwegnet rond Leeuwarden onderging in de eerste twintig jaren na de Tweede Wereldoorlog geen uitbreiding of inkrimping. Kort na de bevrijding kwamen de treinen weer op gang met haveloze rijtuigen en opgelapte stoomlocomotieven, waarvan vele in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog door Geallieerde vliegeniers waren stukgeschoten.

Bij de aanvang van de Zomerdienstregeling op 18 mei 1952 werd in Noord-Nederland de voltooiing van de elektrificatie van de spoorlijn tussen Zwolle en Leeuwarden gevierd. Deze datum wordt beschouwd als de afsluiting van het snel herstel en de radicale vernieuwing van het spoorwegbedrijf. Niet alleen op deze hoofdlijn ging de stoomtrein letterlijk van de baan, ook op andere lijnen werd de toen onrendabele stoomtractie vervangen door electromotorische dieseltreinen.

In het Leeuwarder stationsgebouw hangt ter gelegenheid van deze Electrificatie van 18 mei 1952 een groot tegeltableau, met daarop de passende tekst: “De minsken wolle ornaris wêze hwêr’t se net binne”. Deze spreuk werd vele jaren later ook gekozen als de titel van een in 1995 uitgegeven boek van de uit Friesland afkomstige kunstenares Wapke Feenstra

Dit bijzondere tegeltableau is aangeboden door het Departement Leeuwarden en Omstreken van de Nederlandse Maatschappij voor Nijverheid en Handel. De grondkleur blauw past bij de kleur van de blauwe elektromotorische treinen, die destijds in de volksmond ook wel de “Blauwe Engel” werden genoemd.