maandag 10 november 2025

De Turfroute voor Fietsers wandelen van Donkerbroek naar Terwispel

Maandag 10 november 2025
 
Bij de trambrug over de Opsterlandse Companonsvaart in Wijnjewoude

















Wandelen & fietsen vanaf de Turfroute in Zuidoost-Friesland
De turfvaarten in Zuidoost-Fryslân zijn eeuwenoud en vaak met de hand gegraven. 
De zogenoemde 'Turfroute' verbindt sinds 1974 al die vaarten met elkaar. De kanalen met haaks daarop sloten, bossen, elzensingels, heide, weiden en beekdalen geven het gebied een eigen charme. 
In twintig pakkende verhalen en routes slaan de journaliste Janneke Donkerlo en de schrijver van routegidsen Fokko Bosker als het ware bruggen tussen de vaart en het omliggende landschap. Zij nemen het water als vertrekpunt voor hun rondwandelingen en fietstochten door dit rijk geschakeerde landschap van coulissen van elzen- en eikensingels, in een fijnmazig patroon van vaarten en wijken.
Resultaat van hun werk is de in 2024 uitgegeven routegids 'Wandelen & fietsen vanaf de Turfroute in Zuidoost-Friesland'.

23 tochten met een totale lengte van 746,9 kilometer
Deze routegids bestaat uit 11 fietstochten en 12 wandeltochten, die Durkje en ik van plan zijn om alle te gaan wandelen. 
  • Tien fietstochten hebben een totale lengte van 387,4 kilometer, waarvan de kortste 13,7 km en de langste 63,4 km lang is.
  • De twaalf wandeltochten hebben een totale lengte van 134,5 kilometer, waarvan de kortste 4,6 km en de langste 15,9 km lang is.
  • De veel langere 'Fiets-Turfroute' door Zuidoost-Fryslân heeft een totale lengte van 225 kilometer.
De 23 tochten hebben derhalve een totale lengte van 746,9 kilometer. We zijn van plan die afstand te bewandelen in 36 dagetappes, variërend tussen de 15 en 33 kilometer per dag, zo mogelijk in combinaties van (delen) van die wandeletappes en fietsetappes.

Eerst van Terwispel naar Donkerbroek
Vandaag zijn we van plan om onze tiende etappe van de 225 kilometer lange 'Turfroute voor Fietsers' te bewandelen, van Donkerbroek naar Terwispel, met een lengte van 17,9 kilometer.
We vertrekken daartoe vanuit Feinsum om 8:30 uur, en rijden dan met de auto naar Terwispel.
Onze auto laten we daar achter bij de brug over de Nieuwe Vaart, en dan rijden we met de andere auto naar Donkerbroek, waar we de auto parkeren op de Herenweg nabij de Opsterlandse Compagnonsvaart.
Bij vertrek vanmorgen in Feinsum was het 6 graden Celsius, en in Donkerbroek is de temperatuur bij aankomst om 14:30 uur inmiddels opgelopen naar 9 graden Celsius.
Het is de hele dag bewolkt, en het waait enigszins. Halverwege de dag breekt heel even en heel licht de zon door, maar dat is nauwelijks van enige betekenis. Op zich is het goed wandelweer.

Van Donkerbroek via Petersburg naar Moskou 
Bij de brug over de Opsterlandse Compagnons-vaart draaien we van de Herenweg de Vosseheer op. Aan de overzijde van de vaart staan nog enkele oude, gelijkvormige huisjes van weleer.
Buiten de bebouwde kom van Donkerbroek gaat de Vosseheer over in de Petersburg, die we volgen totdat we in het buurtschap Petersburg via de vaartbrug van de Peelrug de turfvaart oversteken.
Door het buurtschap Moskou en over de Moskouwei gaat het dan verder naar de brug over de Opsterlandse Compagnonsvaart.

Vanuit Klein Groningen langs de Opsterlandse Compagnievaart
Daar arriveren we in het buurtschap Klein Groningen. We weten dat iets ten oosten van deze vaartbrug een Rustpunt is, waar je binnen koffie kunt drinken. Daar aangekomen, blijkt dat het toeristisch vaarseizoen hier is afgesloten en daarmee is ook het mooie Rustpunt gesloten. Daarom nemen we buiten het Rustpunt bij de speeltuin plaats op een picknickbank, waar we onze koffiepauze houden.
Daarna gaat het verder langs de Opsterlandse Compagnonsvaart.
Even later kruisen we de N381 door onder de Turfbrêge door te lopen.
Om 11:15 uur arriveren we in Wijnjeterp bij de oude trambrug over de vaart.
In een klein bosperceel aan de noordzijde van de vaart zien we her en der de rijpe vruchten van de hulst fel rood opvallen tussen het donkergroen van de hulsttakken. 
Verderop zijn twee bomen in een tuin gerooid. Je kunt goed zien waar de boomstam in de tuin heeft gelegen, namelijk te midden van de langs de boomstam gesnoeide takken, die in de lengterichting nog het silhouet van de boom tonen.
Enkele minuten later passeren we de sluiskolk met de vaartbrug van Wijnjeterp.

De Nijverheid van De Hemrik 
Ter hoogte van Hemrik passeren we de inmiddels zwaar vervallen gebouwen van de voormalige cichorei- en zuivelfabriek, die later ook werd gebruikt als grasdrogerij. De gevelsteen van deze vroegere fabriek vermeldt de naam van de fabriek: De Nijverheid.
Ten zuiden van Lippenhuizen komen we langs de woning van Fokko Bosker en zijn echtgenote. Fokko is de schrijver van de wandelgids waarvan we nu een etappe lopen. Fokko is op stap, zoals een wandeljournalist betaamt, maar zijn vrouw Jeanette is wel thuis, met wie we een gezellige ontmoeting hebben, waarmee we dan wel haar mooie pianospel tijdelijk onderbreken, die wij vanaf buiten al zachtjes hoorden klinken.
Om 12:50 uur wandelen we aan de oostzijde de bebouwde kom van Gorredijk binnen.

Langs de Nieuwe Vaart van Gorredijk naar Terwispel
Door Gorredijk lopen we naar de zuidzijde, naar de Koartsweachsterbrêge.
Die brug steken we over, om dan langs de Nieuwe Vaart het centrum van Gorredijk binnen te wandelen.
In het dorpscentrum lunchen we in de horecaruimte van de Albert Heijn-supermarkt, en dan gaat het verder over de Kerkewal langs de vaart.
Na het oversteken van de Overtoom, volgt dan nog het laatste traject langs de Nieuwe Vaart over het fiets- en wandelpad van de Warme Hoek naar de Spaltenbrêge, waarover we het dorp Terwispel binnenwandelen.
Bij de brug over de Nieuwe Vaart staat onze auto geparkeerd. We stappen om 14:30 uur in, en rijden dan terug naar Donkerbroek, waar we de andere auto afhalen, om tot slot terug te keren naar huis, waar we rond 16:00 uur aankomen.

Geen opmerkingen: